...เรามีบุญนักแล้ว ที่ได้เกิดเป็นมนุษย์...

เกิดเป็นมนุษย์และยังได้พบพระพุทธศาสนา
ศาสนาของพระผู้จอมปราชญ์
สมเด็จพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
จะยอมเป็นคนไม่ฉลาด ไร้ปัญญา
จมอยู่ในความโฉดเขลาเบาปัญญานั้นหาควรไม่

เรามีบุญนักแล้ว ที่ได้เกิดเป็นมนุษย์
ทั้งยังได้พบพระพุทธศาสนา
อันเป็นศาสนาของพระผู้มีพระปัญญายิ่ง
เป็นศาสนาเดียวที่จะพาให้พ้นทุกข์มากมายของการเกิด
ทุกศาสนาสอนให้ปฏิบัติดี ไม่ปฏิบัติชั่ว

แต่พระพุทธศาสนาสอนสูงยิ่งไปกว่าสอนให้ปฏิบัติดี
พระพุทธศาสานาสอนให้ปฏิบัติที่จะพาให้พ้นทุกข์ได้อย่างสิ้นเชิง
ตั้งแต่มีชีวิตในภพชาตินี้ และภพชาตินี้จะเป็นภพชาติสุดท้ายก็ได้

จะไม่มีภพชาติใหม่อีกเลยได้
นั่นก็คือ พระพุทธศาสนาสามารถนำให้พ้นทุกข์ได้อย่างสิ้นเชิงจริง
ไม่มีภพชาติใหม่ให้เป็นทุกข์อีก
แม้เป็นผู้ปฏิบัติถูก ปฏิบัติตรง ปฏิบัติจริง ตามที่ทรงตรัสรู้
และด้วยพระมหากรุณาทรงแสดงสอน

ยังมีแน่ ผู้ยังปรารถนาความมีภพชาติใหม่
ทั้งยังคิดว่า จะทุกข์ยากลำบากลำบนอย่างไร
ให้ได้เกิดใหม่ก็ยังดี ดีกว่าไม่เกิด
และผู้ที่คิดเช่นนี้แทบทั้งนั้นคิดมุ่งไปทางเดียว
ว่าการเกิดใหม่คือ การเกิดเป็นมนุษย์เท่านั้น
ไม่คิดให้ถูกตามเป็นจริงว่า
การเกิดใหม่นั้นเกิดได้มากมายหลายชนิด
เกิดในนรกก็ได้ เกิดเป็นสัตว์ใหญ่สัตว์เล็กก็ได้
ไม่เพียงเกิดเป็นคนได้เท่านั้น

ข้อสำคัญแม้เกิดเป็นคนก็อาจจะเป็น คนตาบอด
หูหนวก ใบ้ บ้า แขนขาด ขาขาด พิกลพิการได้ต่างๆ นานา
ดังได้พบได้เห็นกันอยู่ไม่น้อยแล้วในทุกวันนี้
ทั้งหมดเป็นไปตามอำนาจของกรรม
ที่พากันทำมาแล้วนับภพนับชาติไม่ได้

เรารู้หรือว่าเราได้ทำกรรมใดไว้
จะนำให้ภพชาติข้างหน้าเป็นไปตามอำนาจของกรรมใด
ให้เป็นอย่างนี้ดีกว่ากระมัง
คือ พบเห็นผู้คนที่อยู่ในสภาพน่าอเนจอนาถในยิ่งนัก

ก็ให้คิดถึงตนเองบ้าง
แน่ใจได้อย่างไรว่า เราจะไม่เกิดในสภาพที่พิกลพิการ
น่าสลดสังเวชเช่นนั้น คิดว่าควรจะเสี่ยงเกิดในสภาพนั้นหรือ

ไม่กลัวจริงๆ หรือ คิดให้ดี คิดให้รอบคอบ
คิดแล้วคิดอีกให้เกิดความแน่ใจ
ว่าพร้อมจะเสี่ยงภัยสภาพในภพภูมิใหม่เช่นนั้นนา

ถ้าเช่นนั้นก็ไม่ต้องเห็นความจำเป็น
ที่จะต้องเร่งปฏิบัติให้ถูกให้ตรงให้จริง
ตามที่สมเด็จพระบรมศาสดาทรงพระมหากรุณาแสดงสอนไว้
เพื่อความพ้นทุกข์อย่างสิ้นเชิงของเรา ของสัตว์โลกทั้งปวง

: แสงส่องใจ อาสาฬหบูชา ๒๕๔๘
: สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก