กรณีพิพาท

เจ้าชาย เทวทัต ถนัดศร
ยิงหงส์ ปีกอ่อน ร่อนถลา
ศรแหลมคม เสียบปีกหงส์ ตกลงมา
เจ็บปวด ปานชีวา จะขาดรอน

เจ้าชาย สิทธัตถะ ทอดพระเนตร
แสนสังเวช หวั่นไหว ฤทัยถอน
ค่อยอุ้มหงส์ แนบอุรา ด้วยอาทร
แล้วถอดศร เทวทัต ในบัดดล

ทรงเยียวยา สมุนไพร ลงใส่แผล
เพื่อกันแก้ เลือดไหล จนได้ผล
ทรงลูบไล้ หงส์น้อย พลอยจำนน
พระทัยท้น พระกรุณา และปราณี

เจ้าชาย เทวทัต แสนอัดอั้น
ตะคอกตะคั้น ร้องว่า "เอามานี่!
หงส์เป็นสิทธิ์ ของข้า ณ ครานี้
ข้ายิงมัน ทันที ด้วยฝีมือ"

"ช้าก่อน เทวทัต อย่าจัดจ้าน
หงส์เป็นสิทธิ์ ของท่าน กระนั้นหรือ
คนทำลาย นั้นมีสิทธิ์ ชีวิตฤา
โปรดอย่าถือ อภิสิทธิ์ ชีวิตนี้

เราช่วยหงส์ ให้ปลอด รอดชีวิต
เราจึงควร มีสิทธิ์ ชีวิตนี่
เรามีสิทธิ์ เมตตา และปรานี
ไม่มีสิทธิ์ ราวี แก่ชีวี"

เทวทัต ปฏิเสธ ซึ่งเหตุผล
ถือว่าตน นี้คือ ผู้ถือสิทธิ์
สองเจ้าชาย ไม่ตกลง คงความคิด
ให้สภา มหาบัณฑิต พิจารณา

ในที่สุด จึงแจ้งชัด คำตัดสิน
สิทธิ์ทั้งสิ้น ในตัวหงส์ ดำรงค่า
ไม่มีใคร ถือสิทธิ์ ปลิดชีวา
สัตว์ไม่เคย ปรารถนา ความทารุณ

อันผู้ใด ช่วยหงส์ ย่อมทรงสิทธิ์
ให้ชีวิต สุขสงบ และอบอุ่น
หงส์เป็นสิทธิ์ สิทธัตถะ มีพระคุณ
อย่าเฉียวฉุน อึดอัด เทวทัตเอย

เจ้าชาย สิทธัตถะ ชนะแล้ว
หงส์ก็แคล้ว คลาดทุกข์ สุขเสวย
ชีวิตอย่า ถือสิทธิ์ ชีวิตเลย
โปรดสังเวย ชีวิต ด้วยจิตดี....ฯ

: บทประพันธ์ ท่านจันทร์ กุสโล