ย้อนรอยความขัดแย้งงานบุญเขาคิชฌกูฏ : ผลบุญกับผลประโยชน์

การเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัดคือ การก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ สำหรับผู้แสวงบุญ เส้นทางเดินขึ้นเขาเปลี่ยนจากทางลูกรังเป็นถนนซีเมนต์ มีไฟฟ้าส่องสว่าง ทำให้บรรยากาศการแสวงบุญในรูปแบบดั้งเดิมที่อิงกับธรรมชาติและต้องใช้ความพยายามของนักเดินทางจางหายไป

เดิมทีการจัดงานประเพณีนมัสการรอยพระบาทพลวงนั้น วัดกะทิงได้จัดงานร่วมกันกับวัดอื่นๆ รวม 9 วัดพร้อมประชาชนและองค์กรท้องถิ่น แต่หลังจากการมรณภาพของพระครูฯ การบริหารรายได้รวมถึงผลประโยชน์ก็เริ่มไร้ทิศทางและมีความซ้ำซ้อน หน่วยงานและองค์กรอื่นๆ เริ่มเข้ามามีบทบาท และเริ่มมีการแบ่งเป็น 2 ฝ่ายอย่างชัดเจน ได้แก่ 1.ฝ่ายวัดกะทิงร่วมกับสมาคมตำรวจ และ 2.ฝ่ายคณะสงฆ์ในพื้นที่อำเภอเขาคิชฌกูฏและชาวบ้านกลุ่มหนึ่งที่ไม่เห็นด้วยกับการจัดงานของวัดกะทิง

ปัญหาเริ่มชัดเจนขึ้นเมื่อวัดกะทิงจัดพิธีอุปสมบทหมู่และบวชชีพราหมณ์เป็นระยะเวลา 1 เดือนหลังจากงานนมัสการรอยพระพุทธบาทในปี 2557 ซึ่งชาวบ้านเริ่มไม่เห็นด้วยเพราะเกรงว่าอาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เพราะหลังจากงานนมัสการรอยพระพุทธบาทประจำปีชาวบ้านจะปล่อยให้ธรรมชาติบนภูเขาได้ฟื้นตัวและงดการรบกวนสัตว์ป่า

กลุ่มที่ไม่เห็นด้วยกับการจัดพิธีอุปสมบทหมู่ต่อเนื่องจากงานนมัสการพระพุทธบาทประจำปีมองว่า พิธีอุปสมบทเป็นเพียงข้ออ้างที่วัดกะทิงจะเปิดให้คนเดินทางขึ้นเขาเพื่อหารายได้จากการขนส่งนักท่องเที่ยว ความไม่เห็นด้วยรุนแรงขึ้นจนในที่สุดเจ้าคณะจังหวัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงได้หารือร่วมกันและมีมติไม่อนุญาตให้ผู้ใดเข้าไปใช้พื้นที่พระบาทพลวงเขาคิชฌกูฏหลังจากสิ้นสุดประเพณีนมัสการพระพุทธบาทประจำปีแล้ว  นอกจากนี้ยังมีเสียงเรียกร้องให้อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏเข้ามาดูแลการใช้พื้นที่เพราะพื้นที่พระบาทพลวงนั้นอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติ ส่งผลให้กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืชมีหนังสือชี้แจงว่าจะอนุญาตให้วัดกะทิงและหน่วยงานที่ร่วมจัดงานประเพณีนมัสการรอยพระพุทธบาทใช้พื้นที่ระหว่างวันที่ 9 ม.ค.-20 มี.ค.2558 เท่านั้น

แต่ปัญหาก็ยังไม่ยุติลงเมื่อวัดกะทิงได้จัดโครงการบวชชีพราหมณ์เทิดพระเกียรติบนยอดเขาคิชฌกูฏระหว่างวันที่ 4 ธ.ค.2557-5 ม.ค.2558 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่คาบเกี่ยวกับพิธีบวชชีพราหมณ์ประจำปีซึ่งจะจัดขึ้นก่อนงานประเพณีนมัสการพระบาทพลวงระหว่างวันที่ 5-9 ม.ค.2558 โดยคณะสงฆ์ ชาวบ้านและองค์กรส่วนท้องถิ่น ทำให้ฝ่ายวัดกะทิงและฝ่ายคณะสงฆ์ขัดแย้งกันรุนแรงขึ้น จนถึงขั้นที่คณะสงฆ์และผู้บริหารองค์กรส่วนท้องถิ่นยื่นหนังสือร้องเรียนถึงนายกรัฐมนตรีขอสิทธิ์ในการจัดงานประเพณีนมัสการพระบาทพลวง

สุดท้ายผู้ว่าราชการจังหวัดจันทบุรี นายสามารถ ลอยฟ้า ได้เข้ามาเป็นผู้ไกล่เกลี่ย โดยได้ข้อสรุปว่าให้ทั้ง 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายวัดกะทิงและฝ่ายคณะสงฆ์ขึ้นไปทำพิธีบวชชีพราหมณ์ได้ แต่ต้องจำกัดเวลาในการขึ้นลงภูเขา และให้มีเจ้าหน้าที่ทหารและเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติคอยดูแลความสงบ แต่ในส่วนของการจัดงานประเพณีและการจัดสรรผลประโยชน์นั้น ทั้ง 2 ฝ่ายยังตกลงกันไม่ได้

เพื่อไม่ให้ภาพลักษณ์ของงานบุญประจำปีและจ.จันทบุรีเสียหายไปมากกว่านี้ ผู้ว่าราชการจังหวัดจึงได้เรียกประชุมผู้เกี่ยวข้องเมื่อวานนี้ (12 ม.ค.2558) โดยมีผู้แทนจากคณะสงฆ์จังหวัดจันทบุรี กลุ่มกรรมการและอดีตเจ้าอาวาสวัดกะทิง กลุ่มข้าราชการที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติ ทหารและตำรวจ เพื่อหาข้อยุติ

นายสามารถแถลงผลการประชุมว่า ความขัดแย้งได้ยุติแล้วหลังจากที่ทุกฝ่ายเห็นชอบในการแบ่งสรรผลประโยชน์จากการจัดงานประเพณีในสูตร 30-30-40 คือ วัดกะทิงจะได้รายได้จากการจัดงาน 30% อำเภอและองค์กรท้องถิ่นรวมกันได้ 30% และคณะสงฆ์วัดพลวงได้ 40% และที่ประชุมมีมติด้วยว่าให้วัดกะทิงเป็นผู้จัดซื้ออาหารและเครื่องดื่มส่งไปบนยอดเขาตามที่คณะสงฆ์สั่งซื้อเพื่อจัดทำโรงทาน ส่วนคิวรถยนต์ที่วิ่งให้บริการขึ้นเขายังคงอยู่ที่บริเวณวัดกะทิงและที่ป่ามะขามคงเดิม

ทั้งนี้จังหวัดจันทบุรียืนยันว่า ความขัดแย้งได้รับการแก้ไขแล้วและเขาคิชฌกูฏพร้อมจะเปิดให้ประชาชนขึ้นไปมนัสการรอยพระพุทธบาทพลวงได้ในวันที่ 19 ม.ค.-19 มี.ค. 2558 และจะมีการทำพิธีบวงสรวงปิดป่าเปิดเขาในวันที่ 17 ม.ค.2558 นี้

รายงานพิเศษโดย กฤติเดช มงคลกิจ ไทยพีบีเอสออนไลน์

กำหนดการเปิด-ปิดเขาคิชกุฏจันทบุรี

           อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏ หรือที่ใคร ๆ เรียกกันจนติดปากว่า "เขาคิชฌกูฏ" มีพื้นที่ครอบคลุมอำเภอมะขาม และกิ่งอำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรีและยังเป็นต้นน้ำสำคัญของแม่น้ำจันทบุรีสภาพป่าในบริเวณนี้มีทั้งป่าดิบชื้น ป่าดิบเขา และป่าไม้ผลัดใบมีสมุนไพรและกล้วยไม้ป่านานาชนิด รวมทั้งมีพันธุ์ไม้หายาก คือ ไม้กฤษณา  สำหรับสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจในบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏได้แก่ น้ำตกกระทิง, น้ำตกคลองช้างเซ, ยอดเขาพระบาท และที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวเป็นพิเศษนั้น เห็นจะเป็นการนมัสการ "รอยพระบาทเขาคิชฌกูฏ" หรือ "พระบาทพลวง" นั่นเอง ทั้งนี้ประชาชนจะนิยมไปนมัสการพระบาทหลวงเป็นจำนวนมากเพื่อเสริมสิริมงคลให้กับตัวเองโดยเฉพาะในช่วงเทศกาลตรุษจีนถึงช่วงวันมาฆบูชาของทุกปีจะมีประชาชนขึ้นไปนมัสการรอยพระพุทธบาททั้งกลางวันและกลางคืนขณะที่ทางเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องของเขาคิชฌกูฏก็ได้จัดงานนมัสการพระบาทพลวงเป็นประจำทุกปีในช่วงขึ้น 1 ค่ำ เดือน 3 อีกด้วย

           เทศบาลตำบลพลวง ร่วมกับจังหวัดจันทบุรี ขอเชิญชวนพุทธศาสนิกชนและผู้มีจิตศรัทธาร่วมงานนมัสการรอยพระพุทธพลวง เขาคิชฌกูฏ ประจำปี 2558 ในระหว่างวันที่ 19 มกราคม 2558 ถึง 19 มีนาคม 2558 ณ เขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี

          กำหนดการ

          วันที่ 5-9 มกราคม 2558 : ร่วมกิจกรรมบวชชีพราหมณ์

          วันที่ 17 มกราคม 2558 : ร่วมกิจกรรมบวงสรวงปิดป่าและพิธีเปิดงาน

          วันที่ 19 มกราคม 2558 : เปิดงานนมัสการรอยพระพุทธพลวง เขาคิชฌกูฏ ประจำปี 2558 ให้ประชาชนเข้าร่วมอย่างเป็นทางการ

          วันที่ 19 มีนาคม 2558 : ปิดงานนมัสการรอยพระพุทธพลวง เขาคิชฌกูฏ ประจำปี 2558