ความจำดี เริ่มต้นที่อาหาร

เคยรู้สึกรำคาญตัวเองกันบ้างไหมค่ะ เวลาที่นึกอะไรไม่ค่อยจะออก ลืมนั่น ลืมนี่ อยู่บ่อยๆ โดยตัวเราเองก็ไม่อยากเป็นแบบนี้เลย บทความมุมสุขภาพในวันศุกร์นี้ จึงขอนำสาระดีๆ เรื่องอาหารกลุ่มบำรุงสมองมาให้ได้อ่านกัน

ในทางโภชนาการบอกถึงหลักเลือกทานอาหารเพื่อการดูแลสมอง และป้องกันไม่ให้เสื่อมก่อนวัยไว้ 3 ข้อ คือต้องทานประเภทต้านอนุมูลอิสระ เพื่อลดปัญหาอนุมูลอิสระทำลายสมอง หลักต่อมา ต้องทานอาหารที่ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดเข้าสู่สมอง และหลักสุดท้าย ทานอาหารที่สะอาด ไม่มีการปนเปื้อนสารพิษ สารเคมี หรือ จุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรค

นอกจากนี้ สมองยังจำเป็นต้องได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนในทุกมื้อ ดังนั้นมาดูกันค่ะว่า สารอาหารใด ที่สมองต้องการ

คาร์โบไฮเดรต ให้ประโยชน์กับสมองในรูปน้ำตาลกลููโคส เป็นแหล่งพลังงานสำคัญ เราควรเลือกทานคาร์โบไฮเดรตในรูปที่ไม่ขัดสี และควรระวังไม่ทานแป้งและน้ำตาลมากเกินไป เพราะส่งผลให้สมองเฉื่อย

โปรตีน จะเป็นสารสื่อระหว่างเซลล์กับเซลล์ การทานโปรตีนจากเนื้อสัตว์แนะเลือกชนิดที่ไม่ติดมัน และในหนึ่งสัปดาห์ควรทานปลาน้ำลึกอย่างน้อย 2-3 ครั้ง เนื่องจากมีโอเมก้า-3 สารบำรุงสมองที่สำคัญ บ้านเรามีปลาทู ปลากะพง ปลาเก๋า เป็นปลาที่มีโอเมกา-3 แต่ก็ควรทานให้หลากชนิด เป็นปลาน้ำเค็มบ้าง น้ำจืดบ้าง เพื่อป้องกันสารพิษตกค้าง และควรทำให้สุกเพื่อป้องกันพยาธิและแบคทีเรียต่างๆ โดยวิธีการปรุงอาหารควรใช้การนึ่ง ต้ม หรือย่าง จะดีกว่าการทอด

ไขมัน มีความสำคัญในการสร้างเยื่อหุ้มเซลล์ประสาทและเยื่อบุผิวของเนื้อเยื่อสมอง โดยกรดไขมันที่มีความสำคัญต่อการสร้างเซลล์สมอง เยื่อหุ้มประสาทสมอง และการทำงานของร่างกาย ได้แก่ กรดไขมันไม่อิ่มตัว ชื่อโอเมก้า 3, 6 และ 9 ทั้งนี้ควรเลือกทานเฉพาะไขมันหรือน้ำมันที่ไขมันไม่อิ่มตัวสูง เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันรำข้าว และควรหลีกเลี่ยงไขมันอิ่มตัว เช่น ไขมันสัตว์ กะทิ น้ำมันมะพร้าว ไขมันทรานส์ เพราะนอกจากไขมันเหล่านี้จะมีผลต่อสมอง โดยเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดอัลไซเมอร์ถึง 2 เท่าแล้ว ยังส่งผลร้ายกับหัวใจด้วย

วิตามินบี 1 ช่วยบำรุงสมองให้แข็งแรง พบมากในถั่ว งา ข้าวโพด หรืออาหารที่ปรุงจากเมล็ดข้าว เช่น ขนมปังที่ทำจากแป้งไม่ขัดขาวหรือมีธัญพืชผสม พาสตา รวมถึงในข้าวกล้อง ส่วน วิตามินบี 5 ช่วยในการถ่ายทอดสัญญาณประสาทเมื่อถูกกระตุ้น พบในเนื้อวัว สัตว์ปีก ไข่ ปลา ธัญพืช รวมถึงนมสดและผลไม้

วิตามินบี 6 ช่วยในการผลิตสารเคมีในสมอง พบในอาหารประเภทเนื้อสัตว์ เครื่องในสัตว์ ธัญพืช สำหรับ วิตามินบี 12ช่วยในการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดงให้สมบูรณ์ และบำรุงเนื้อเยื่อประสาท พบได้แต่เฉพาะในเนื้อสัตว์ ปลา สัตว์ปีก และผลิตภัณฑ์จากนมต่างๆ  คนที่ขาดวิตามินบี 12 อาจส่งผลให้เกิดภาวะสมองเสื่อมได้ ผู้ที่ทานมังสวิรัติจึงควรหมั่นตรวจว่ามีวิตามินบี 12 ต่ำหรือไม่ ถ้าต่ำแพทย์อาจสั่งวิตามินเสริม

โคลีน เป็นสารอาหารสำคัญที่ช่วยบำรุงสมอง มีอยู่ในอาหารจำพวกข้าวกล้อง ข้าวโพด ซึ่งมีมากในส่วนที่เป็นจมูกข้าวโพด ในคนที่ชอบทานข้าวโพดฝานตื้นๆ มักจะไม่ได้รับโคลีน ดังนั้นควรใช้มีดฝานลงไปให้ลึกถึงซังข้าวโพดเพื่อให้ได้รับโคลีน นอกจากนี้ โคลีนยังพบได้ในไข่แดง ซึ่งคนที่มีคอเลสเตอรอลในเลือดสูงต้องระวังไม่ทานมากไป

กรดโฟลิก จำเป็นต่อระบบรับรู้อารมณ์ ความรู้สึกในสมอง พบมากในกล้วย ส้ม มะนาว สตรอเบอร์รี แคนตาลูป ผักใบเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง หรือถั่วลันเตา และเป็นกรดที่สำคัญมากสำหรับผู้หญิงตั้งครรภ์ ช่วยในการสื่อสารอารมณ์และความรู้สึกจากแม่ไปสู่ลูก

แมงกานีส เป็นเกลือแร่ที่ช่วยดูแลสุขภาพของสมองและระบบประสาท พบมากในอาหารทะเล โดยเฉพาะหอยนางรม แต่ต้องระวังในเรื่องของคอเลสเตอรอลและแบคทีเรียในกรณีที่รับประทานสด

แมกนีเซียม โพแทสเซียม และแคลเซียม เป็นสารอาหารที่ส่งผลต่อการทำงานของระบบประสาท พบในผักใบเขียวและผลไม้ เช่น กล้วยหอม สับปะรด ทั้งนี้การทาน ผัก ผลไม้จะช่วยให้ร่างกายได้รับสารต้านอนุมูลอิสระซึ่งจะช่วยชะลอการเสื่อมของสมอง และป้องกันไม่ให้สมองถูกทำลายจากอนุมูลอิสระ

สารแคปไซซิน มีอยู่ในเม็ดพริก ช่วยทำให้เลือดไหลเวียนผ่านเส้นเลือดขนาดเล็กในสมองได้ดี ควรทานพริกสดมากกว่าพริกป่น เพื่อป้องกันการได้รับเชื้อราอะฟลาทอกซิน และผู้ที่เป็นโรคแผลในกระเพาะอาหารควรระมัดระวัง เพราะพริกอาจทำให้เป็นแผลมากขึ้น

วิตามินซี วิตามินอี และเบตาแคโรทีน เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยปกป้องเยื่อสมองจากอนุมูลอิสระที่ทำให้เกิดสมองเสื่อม จึงมีส่วนช่วยป้องกันโรคอัลไซเมอร์ได้ สารต้านอนุมูลอิสระนี้พบในผัก ผลไม้ และถั่วต่างๆ ควรทานผักผลไม้สีเข้มๆ ต่างชนิดกันไป

ขมิ้น มีสารเคอร์คูมิน ช่วยต้านการอักเสบและลดการเสื่อมของสมองจากโรคอัลไซเมอร์ มีงานวิจัยที่พบว่า ชาวอินเดียมีอัตราการเป็นโรคอัลไซเมอร์น้อยกว่าประเทศอื่นๆ เนื่องจากใช้ขมิ้นประกอบอาหารกันมาก

อ่านมาถึงตรงนี้ จะเห็นว่าจริงๆแล้ว เพียงเราทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ทานให้หลากหลาย และหลีกเลี่ยงไขมันอันตราย ถือเป็นการดูแลสมอง ให้มีประสิทธิภาพ มีความจำที่ดีอยู่กับเราตลอดไปแล้วล่ะค่ะ.