ความเป็นมาของวันแม่

โดยทั่วไป คำว่า แม่ จะหมายถึง

หญิงผู้ให้กำเนิดหรือเลี้ยงดูลูก หรือคำที่ลูกเรียกหญิงผู้ให้กำเนิดหรือเลี้ยงดูตน นอกจากนี้ก็ยังมีคำอื่นๆที่หมายถึง แม่ อีก เช่น ชนนี มาดา มาตา มารดา มารดร มาตุรงค์ มาตุเรศ เป็นต้น

ในทางพุทธศาสนา พระพุทธองค์ได้ทรงเปรียบ บิดามารดา ว่า
 
เป็น ทิศเบื้องหน้า คือ ผู้มาก่อน และถือว่า การบูชาบิดามารดา เป็น ๑ ในมงคล ๓๘ คือ การบูชาบุคคลที่ควรบูชา อันหมายถึง การแสดงความเคารพ ยกย่อง เลื่อมใสด้วยความบริสุทธิ์ใจแก่บุคคลที่มีคุณความดีควรแก่ระลึกถึง และยึดถือเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตาม เช่น พระพุทธเจ้า พระสงฆ์ผู้ประพฤติชอบ พระมหากษัตริย์ผู้ทรงทศพิธราชธรรม ครูบาอาจารย์ที่มีความรู้ความสามารถและประพฤติดี และพ่อแม่ ผู้มีพระคุณต่อเรา บิดามารดานั้นท่านว่า เป็น พระในบ้าน ที่เปรียบเสมือน พระพรหม พระเทพ พระอาจารย์ และพระอรหันต์ ของลูก

ที่กล่าวว่า พ่อแม่ เป็นพระพรหมของลูก
 
ก็เพราะท่านมีพรหมวิหารสี่ อันประกอบด้วย ความเมตตา คือ ความรัก ความปรารถนาดีต่อลูก ความกรุณา คือ มีความเห็นอกเห็นใจลูกอย่างแท้จริงและพยายามช่วยเหลือลูกเมื่อประสบความเดือดร้อนหรือความยากลำบากอยู่เสมอ เมื่อลูกประสบความสำเร็จหรือเจริญก้าวหน้าก็มีมุทิตาจิต คือยินดีอย่างจริงใจ ครั้นลูกผิดพลาด ก็มีใจอุเบกขา คือไม่ซ้ำเติม ทับถมลูก

พ่อแม่ เป็น พระเทพ หรือบุรพเทพ (บุระพะเทพ) คือ

เป็นเทพเจ้าเบื้องต้นหรือเทวดาองค์แรกของลูก เพราะพ่อแม่มีหน้าที่ปกป้องภยันตรายต่างๆให้แก่ลูก ดังเช่นเทพเจ้าที่คอยปกป้องคุ้มครองภัยให้แก่มนุษย์ ซึ่งเทพเจ้าหรือเทวดา บางครั้งยังหลงลืมหรือต้องวอนขอ แต่พ่อแม่ไม่เคยลืมหรือไม่เคยละทิ้งที่จะปกป้องเรา ท่านจึงเหมือน เทพเจ้าผู้พิทักษ์ของลูก

พ่อแม่ เป็น พระอาจารย์ คนแรกของลูก

เพราะท่านเป็นคนอบรมสั่งสอนเราทั้งในด้านดำเนินชีวิต และให้การศึกษาแก่เรา คำสอนของท่านล้วนมาจากใจบริสุทธิ์ที่เกิดจากความรัก ความห่วงใย และความปรารถนาดีต่อลูก

พ่อแม่เป็น พระอรหันต์ ของลูก
 
พระอรหันต์ผู้บรรลุความเป็นจริงแห่งชีวิต และมีน้ำใจบริสุทธิ์ออกสั่งสอนมวลชนให้เจริญรอยตามเพื่อความหลุดพ้นฉันใด น้ำใจของพ่อแม่ที่มีต่อลูกก็บริสุทธิ์หมดจดฉันนั้น สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ได้เคยตรัสไว้ว่า แม่เป็นพระอรหันต์ของลูก คนที่เที่ยววิ่งหาพระเพื่อกราบไหว้พระอรหันต์ อย่าลืมว่ามีพระอรหันต์อยู่กับตัวแล้ว ควรปฏิบัติต่อแม่อย่าได้บกพร่องได้

ครอบครัวใดจะอบอุ่นและเข็มแข็ง ควรจะมีทั้งพ่อและแม่เป็นหลักในบ้าน

อย่างไรก็ดี มีคำกล่าวว่า บ้านใด หากขาด พ่อ ซึ่งเป็นผู้นำครอบครัวแล้ว ก็เปรียบเสมือนขาด ถ่อ หรือไม้ที่จะใช้ค้ำยันเรือหรือแพให้แล่นไปตามทิศทางที่ต้องการ แม้จะยากลำบาก ก็ยังแล่นต่อไปได้ แต่เมื่อใดก็ตามที่ขาด แม่ จะเสมือน แพแตก บ้านนั้น ก็ยากที่จะประคับประคองชีวิตครอบครัวต่อไปได้ ทั้งนี้ เพราะ แม่ โดยส่วนมากจะรักลูกและพยายามยืนหยัดเลี้ยงดูลูกด้วยตัวเองต่อไป แม้จะไม่มี พ่ออยู่ด้วย แต่พ่อส่วนใหญ่ มักจะหา แม่ใหม่ ให้ลูก อันนำมาซึ่งปัญหาครอบครัวเพิ่มขึ้น

ความเป็นมาของ

วันแม่ นั้น กล่าวกันว่า
 
ชาวอเมริกันเป็นผู้กำหนดให้มีขึ้นอย่างเป็นทางการ โดยนางแอนนา เอ็ม. จาร์วิส คุณครูแห่งรัฐฟิลาเดลเฟียเป็นผู้เรียกร้องให้มีขึ้น และต้องใช้ความพยายามร่วมสองปีจึงประสบผลสำเร็จ ซึ่งในปีพ.ศ. ๒๔๕๗ ประธานาธิบดีวู้ดโรว์ วิลสัน ได้มีคำสั่งให้ถือเอาวันอาทิตย์ที่ ๒ ของเดือนพฤษภาคมเป็น วันแม่แห่งชาติ และใช้ ดอกคาร์เนชั่น เป็นสัญลักษณ์วันแม่ โดยมี ๒ แบบคือ ถ้าแม่มีชีวิตอยู่ ให้ใช้ดอกคาร์เนชั่นสีชมพู แต่ถ้าแม่ถึงแก่กรรมไปแล้วให้ใช้ดอกคาร์เนชั่นสีขาว

สำหรับประเทศไทย
 
มีการจัดงานวันแม่ครั้งแรก โดยกระทรวงสาธารณสุข เมื่อ ๑๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๘๖ ที่สวนอัมพร แต่เนื่องจากช่วงดังกล่าวเป็นช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ ทำให้ต้องงดจัดในปีต่อไป และต่อมาแม้จะมีหลายหน่วยงานได้พยายามรื้อฟื้นจัดขึ้นอีก แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร รวมทั้งได้มีการเปลี่ยนแปลงกำหนด วันแม่ หลายครั้ง

จนเมื่อวันที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๙๓

คณะรัฐมนตรีสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี จึงได้มีประกาศรับรองให้วันที่ ๑๕ เมษายนของทุกๆปี เป็น วันแม่ โดยเรียกว่า วันแม่แห่งชาติ และมอบหมายให้สภาวัฒนธรรมแห่งชาติเป็นผู้จัดงานเมื่อวันที่ ๑๕ เมษายน พ.ศ.๒๔๙๓ เป็นครั้งแรก และได้รับความสำเร็จด้วยดี มีประชาชนและหน่วยงานต่างๆให้การสนับสนุนจัดงานกันอย่างกว้างขวางตั้งแต่นั้นมา

และยังมีการประกวดแม่แห่งชาติ และคำขวัญวันแม่
 
เพื่อให้เกียรติและเพิ่มความสำคัญของงานวันแม่ให้ยิ่งๆขึ้นไปด้วย ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๑๙ ทางราชการจึงได้เปลี่ยนใหม่ โดยให้ถือว่าวันที่ ๑๒ สิงหาคม อันเป็น วันเฉลิมพระชนมพรรษาของ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เป็น วันแม่แห่งชาติ และกำหนดให้ใช้ ดอกมะลิ เป็นดอกไม้สัญลักษณ์วันแม่ ตั้งแต่นั้นมา