จุดยืนแห่งชีวิต( Life Position)
จุดยืนหรือทัศนชีวิต หมายถึง ความรู้สึกหรือจิตใจของบุคคลมีทั้งดีและไม่ดีที่มีต่อตนเอง และผู้อื่น ซึ่งได้รับมาจาก ประสบการณ์รอบตัวในวัยเด็ก แฮริส (Harris) เชื่อว่าเด็กได้บันทึกภาวะนี้เมื่ออายุ 2 ขวบ และยึดถือเป็นทัศนะประจำตัวของเขาไปตลอดชีวิต จุดยืนแห่งชีวิตมี 4 แบบคือ
- ฉันดี-คุณดี ( I’m OK -You’re OK)
- ฉันดี-คุณด้อย ( I’m OK -You’re not OK)
- ฉันด้อย-คุณดี ( I’m not OK -You’re OK)
- ฉันด้อย-คุณด้อย ( I ‘m not OK -You’re not OK)
ฉันดี-คุณดี ( I’m OK -You’re OK)
เป็นจุดยืนของผู้ชนะ (Winner) หมายถึง การพูดหรือแสดงออกมาครั้งใด จะทำให้ผู้อื่นและตนเองมีความสุข เป็นทัศนะแห่งความสร้างสรรค์ เช่นคำพูดที่ว่า
“ซื้อชุดมาใหม่หรือคะ สวยมากเลยนะโดยเฉพาะกับคุณสวมแล้วดูงามสง่า”
บุคคลที่มีทัศนะนี้จะเจริญมาจากการเลี้ยงดูมาและสภาพแวดล้อมที่ได้รับความเอาใจใส่ทางบวก เมื่อเขาทำผิดพลาดจะไม่รู้สึกเสียกำลังใจ จะแก้ไขใหม่ให้ดีได้ โดยอยู่บนเหตุผลและตระหนักรู้ว่า “ฉันผิดไปแล้วก็จริง แต่ก็ไม่เห็นเป็นอะไร ไม่มีอะไรในโลกนี้สายเกินไปที่จะเรียนรู้และแก้ไข”
ฉันดี-คุณด้อย ( I’m OK -You’re not OK)
เป็นจุดยืนของผู้ขจัด (Sulk) หมายถึง การพูดหรือแสดงออกให้เห็นว่าตนเองอยู่เหนือกว่า ดี และถูกต้องเสมอ ทำให้ผู้อื่นต่ำต้อย เกิดความไม่สบายใจไร้ค่า เช่นคำพูดที่ว่า
“ซื้อชุดมาใหม่หรือผ่อนจากบัตรเครดิตละซี ระวังเถอะเดือนไหนไม่มีผ่อนเขาจะมายึดเสื้อคืน”
ทัศนะนี้เกิดจากประสบการณ์ในวัยเด็กที่ได้รับการกระทบกระเทือนทั้งทางกายและใจ ถูกทอดทิ้ง ถูกทารุณทำร้ายจากคนใกล้ชิด ได้รับความเอาใจใส่ทางลบ ถูกดุด่า ตำหนิ จึงทำให้ไม่แยแสหรือสนใจกับ เหตุการณ์ใดๆ เพราะคิดว่าสิ่งที่เกิดขึ้นมาก่อนจะเกิดอีกจึงไม่มีความวิตก และมองว่า สิ่งที่ตนทำทั้งหมดถูกต้อง คนอื่นเท่านั้นที่ทำผิด เพราะเขาต้องดิ้นรนต่อสู้เพื่อการได้มาซึ่งสิ่งที่เขามุ่งหวังมาตลอดเวลานั่นเอง
ฉันด้อย-คุณดี ( I’m not OK -You’re OK)
เป็นจุดยืนของผู้หลีกหนี (Jerk) เป็นการแสดงออกหรือพูดอย่างต่ำต้อยด้อยค่า เป็นฝ่ายผิด ฟังดูเหมือนถ่อมตัว เช่นคำพูดที่ว่า
“ซื้อชุดมาใหม่หรือคะ สวยมากเลย เหมาะกับคุณจัง ถ้าคนอ้วนอย่างฉันใส่คงดูน่าเกลียดพิลึก”
ทัศนะนี้เกิดจากวัยเด็กได้รับการช่วยเหลือจากบุคคลอื่นตลอดเวลา จึงคิดว่าคนอื่นนั่นแหละดี และตนไม่ดีไร้ความสามารถ บุคคลจะจดจำคำพูดจากบุคคลรอบข้าง ทำให้เกิดความรู้สึกท้อแท้ เช่น “เธอนี่ขี้เกียจเหมือนพ่อ” “เธอนี่ใจดำจริง ๆ” และถ้าเขาไม่ได้เป็นเช่นนั้นมาก่อนเขาก็จะเป็นจริงในที่สุด แต่อย่างไรก็ตามทัศนะดังกล่าวอาจเปลี่ยนแปลงได้ถ้าข้อมูลที่เขารับในปัจจุบันเปลี่ยนไปจากข้อมูลในวัยเด็ก ซึ่งเป็นได้ทั้งในทางดีหรือไม่ดี และถ้าเป็นในทิศทางที่ไม่ดีจะทำให้เกิดจุดยืนแห่งชีวิตใหม่ขึ้นมา คือ ฉันด้อย – คุณด้อย
ฉันด้อย-คุณด้อย ( I’m not OK -You’re not OK)
เป็นจุดยืนแห่งชีวิตของผู้แพ้ (Loser) บุคคลจะพูดหรือแสดงออกมาโดยทำให้ทั้งตัวเองและคนรอบข้างรู้สึกไม่ดี ผู้พูดจะเป็นบุคคลที่มองโลกในแง่ร้าย เป็นคนไม่มีความสุข เช่นคำพูดที่ว่า
“ซื้อชุดใหม่ไม่ได้ละซิ บัตรเครดิตหมดงบใช่มั้ย ฉันนะอย่าว่าแต่ซื้อด้วยบัตรเครดิตเลย แม้แต่ตัวบัตรยังไม่เคยมีด้วยซ้ำ”
ทัศนะนี้เกิดจากการที่บุคคลสูญเสียความเอาใจใส่ที่เขาไม่ได้รับมาอย่างต่อเนื่อง เลยสรุปว่าคนอื่นก็เป็นเช่นเขา จึงเกิดความผิดหวัง ท้อแท้ ไร้ที่พึ่ง อะไร ๆ ก็ไม่ดีไปเสียทุกอย่าง ไม่มีใครช่วยเขาได้ และทุกคนก็ไม่ดีเช่นเขาเหมือนกัน
จุดยืนแห่งชีวิตทั้ง 4 แบบ บุคคลจะยึดถือจุดยืนใดจุดยืนหนึ่งเป็นของตนเอง ตามประสบการณ์ที่ได้รับมา และถ้าบุคคลได้ตระหนักในจุดยืนของตนเองแล้ว และรู้ว่าไม่เป็นที่พึงปรารถนาหรือส่งผลดีใด ๆ จึงควรจะปรับให้อยู่บนจุดยืนที่ว่า ฉันดี – คุณดี เพราะทำให้เกิดคุณค่าทั้งตนเองและผู้อื่น จุดยืนนี้ทำให้บุคคลเป็นคนเปิดเผย ชอบให้กำลังใจผู้อื่น ทำงานเป็นกลุ่มดี เป็นใคร…ใคร คนไหนก็ดีทั้งนั้น
กระทู้ร้อนแรงที่สุดของวันนี้
กระทู้ล่าสุด
รูปเด่นน่าดูที่สุดของวันนี้
