พาย้อนรอยประวัติศาสตร์ สักการะเจดีย์วัดภูเขาทอง

"วัดภูเขาทอง" ที่เราจะไปเที่ยวกันในคราวนี้ อยู่ที่ทุ่งภูเขาทอง จ.พระนครศรีอยุธยา ทุ่งแห่งประวัติศาสตร์การสู้รบระหว่างไทยกับพม่า ปี พ.ศ. 2112 พระเจ้าบุเรงนอง ชนะศึกเหนือกรุงศรีอยุธยา ได้สร้างพระเจดีย์ขนาดใหญ่แบบมอญไว้ที่วัดภูเขาทอง แต่สร้างได้เพียงเฉพาะฐานของเจดีย์เท่านั้น

ปี พ.ศ.2127 สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงกอบกู้เอกราชไทยคืนจากพม่า จึงโปรดเกล้าให้สร้างเจดีย์แบบไทยไว้เหนือฐานเจดีย์แบบมอญ ที่พระเจ้าบุเรงนองทรงสร้างค้างไว้ ฝีมือช่างแบบมอญเดิมจึงปรากฏเพียงฐานทักษิณส่วนล่างของเจดีย์เท่านั้น เป็นที่มาของสถาปัตยกรรมระหว่างไทยมอญที่ปรากฏในองค์เจดีย์

เจดีย์ภูเขาทอง เป็นมหาเจดีย์สำคัญที่มีความสูงถึง 90 ม. ตั้งอยู่นอกเกาะกรุงศรีอยุธยา ด้านตะวันตกเฉียงเหนือ 2 กม. ส่วนเจดีย์วัดใหญ่ชัยมงคล เป็นมหาเจดีย์ที่สูงกว่าเจดีย์วัดภูเขาทอง 2 ม. ตั้งอยู่นอกเกาะด้านตะวันออกเฉียงใต้

การเดินทางมายัง "วัดภูเขาทอง" เพื่อสักการะพระเจดีย์ ให้ใช้ทางหลวงหมายเลข 304 พอถึงหลักกิโลเมตรที่ 26 จะมีป้ายบอกทาง ให้สังเกตว่าอยู่ด้านซ้ายบอกเส้นทางไปวัดภูเขาทอง

มาถึงวัดสภาพแวดล้อมเป็นเหมือนทุ่งกว้างใหญ่ ในอดีตมีการเรียกขานกันว่า ทุ่งภูเขาทอง เป็นที่ทำการเกษตรที่สำคัญในสมัยอยุธยาเป็นเมืองหลวง ทั้งเป็นที่ตั้งค่ายเพื่อสู้รบกับพม่า หรือบางคราวพม่าก็ใช้สถานที่แห่งนี้ตั้งทัพด้วยเหมือนกัน

วัดภูเขาทอง ตั้งอยู่บนโคกซึ่งพื้นที่โดยรอบมีน้ำท่วมถึง ความสำคัญทางประวัติศาสตร์ในการเสียกรุงศรีอยุธยาให้กับพม่านั้น มีการขุด "คลองมหานาค" เพื่อใช้เป็นเส้นทางสัญจรสำคัญระหว่างพระนครด้านแม่น้ำลพบุรีกับวัดภูเขาทอง ในยามรบระหว่างไทยกับพม่า สถานที่แห่งนี้เรียกว่า "ค่ายมหานาค" ตามชื่อคลองคูน้ำและคันดินรายล้อมรอบทุ่งภูเขาทองที่สร้างขึ้น เพื่อป้องกันกรุงศรีอยุธยา ยังปรากฏให้เห็นจนปัจจุบัน

เมื่อไทยเสียกรุงศรีอยุธยาให้กับพม่าในปี พ.ศ. 2310 วัดภูเขาทองถูกทิ้งร้าง ส่วนมหาเจดีย์ยังมีคนเดินทางมาเที่ยวชมวัดภูเขาทอง จะได้สักการะพระเจดีย์

...ครั้นรุ่งเช้าเข้าเป็นวันอุโบสถ
เจริญรสธรรมาบูชาฉลอง
ไปเจดีย์ที่ชื่อภูเขาทอง
ดูสูงล่องลอยฟ้านภาลัย
อยู่กลางทุ่งรุ่งโรจน์สันโดษเด่น
เป็นที่เล่นนาวาคงคาใส