หวีผมให้ศพแล้ว ทำไม ต้องหักหวีทิ้ง

เรื่องนี้หาคำตอบได้จากหนังสือ การตาย  งานนิพนธ์ชุดประเพณีไทยของ เสฐียรโกเศศขอคัดมาให้อ่านดังนี้

เมื่ออาบน้ำศพแล้วต้องหวีผมศพ เป็นอย่างเดียวกับเมื่อเราอาบน้ำดำหัวแล้ว ก็ต้องหวีผม
เรื่องหวีผมก็ต้องมีวิธีหวี ว่าต้องหวีสามหนเท่านั้น บ้างก็ว่าต้องหวีผมกลับไปข้างหน้า
ซีกหนึ่ง  หวีไปข้างหลังซีกหนึ่ง  อธิบายว่าที่หวีสับกันคนละครึ่ง แสดงว่าหวีผมสำหรับคนตายครึ่งหนึ่ง และหวีสำหรับคนเกิดครึ่งหนึ่ง หวีแล้วต้องหักหวีออกเป็นสองท่อนขว้างทิ้งเสีย บางทีก็โยนหวีที่หักลงในโลง เห็นจะรังเกียจ ถือว่าหวีคนตายเป็นเสนียดมลทินใช้สำหรับคนเป็นไม่ได้ ถ้าไม่หักทิ้งเสีย คนเป็นอาจหลงใช้ร่วมกับคนตายได้ ลางร้าย

เวลาหักหวีให้หักออกเป็นสามท่อน ต้องกล่าวว่า อนิจจ ทุกข อนนตา  วิธีนี้เห็นจะอนุโลมให้เข้าทางปริศนาธรรม  ซึ่งว่าหวีดี ๆ หักออกไปเป็น สามท่อนได้ฉันใด ชีวิตมนุษย์ก็ฉันนั้นต้องแตกดับไปเป็นธรรมดา  ประเพณีอีสาน หวีผมศพให้หวีลงอย่างเดียว ห้ามหวีขึ้นเมื่อหวีแล้วต้องหักหวีเป็นสองท่อนแล้วทิ้งเสีย

เรื่องหวีผมกลับก็คือทำให้กลับจากคนเป็น ส่วนเรื่องหักหวีพอจะเทียบได้กับคติของชาวโตกาสในทวีปแอฟริกา ซึ่งเมื่อฝังศพ จะเอาเครื่องใช้ไม่สอยของผู้ตายฝังไว้ด้วย แต่ต้องทำเครื่องใช้เหล่านี้ให้แตกหักเสียบ้าง เพราะของดีคนใช้ ผีใช้ไม่ได้ นี่ก็ตรงกับประเพณีของภาคอีสานกลางแห่งที่นำเอาของใช้ให้ผู้ตาย จะได้เอาไปประกอบอาชีพในโลกผี