ความสุขตามอัตภาพ

ทุกวัน ในช่วงพักเที่ยง ฉันจะออกมานั่งกินอาหารตรงสวนหย่อมหน้าสโตร์และเห็นรถคันแล้วคันเล่า เวียนกันเข้ามาจอดตรงป้ายช่องจอดรถสำหรับคนพิการ

ได้เห็นคุณตาคุณยาย จับมือกันเดิน งกๆ เงิ่นๆ ไปที่รถเข็นติดเครื่องยนต์
คุณตาหย่อนตัวลงนั่ง โยกคันเร่งไปข้างหน้าที ข้างหลังที มีคุณยายเกาะตะกร้าชอปปิ้งที่ติดอยู่หน้ารถ เดินไปด้วยอย่างช้าช้า --

-- คุณป้าคนหนึ่งกำลังรอรถแท็กซี่ แกเดินมาถามฉันว่า อยากจะให้ลูกชายที่เป็นออทิสติกได้ชิมอาหารประเภทซูชิบ้าง ควรจะสั่งอะไรดี เพราะลูกชายกินอาหารทะเลไม่ได้ แกบอกว่า แกพาลูกชายมาเดินเล่นที่นี่บ่อยๆ

-- รถบัสคันเล็กๆ เคลื่อนเข้ามาจอดตรงที่เดิมทุกวัน คุณปู่คุณย่าคุณตาคุณยายทั้งหลาย ยืนต่อแถวเตรียมตัวทยอยขึ้นรถ

แต่ละก้าวของคนแก่ ช่างดูเชื่องช้า แต่กลับไม่น่าอึดอัดเลย สำหรับฉัน

พนักงานขับรถผละจากพวงมาลัยรถ มาคอยรับถุงชอปปิ้งไปวางไว้ประจำที่นั่งของผู้โดยสาร และดูไม่เคยเบื่อหน่าย กับการรับส่งผู้สูงอายุครั้งละห้าคนสิบคน ที่กว่าจะก้าวขาขึ้นรถกันจนครบ เวลาก็ผ่านไปหลายนาที

ลองเป็นรถเมล์บ้านเรา แค่ยกขาขึ้น ล้อก็เคลื่อนเสียแล้ว

-- บ่อยครั้งที่ฉันมีความสุขเล็กๆ น้อยๆ อย่างนี้ เวลาที่เห็นคุณตาคุณยาย หรือคุณลุงที่มีขาเพียงข้างเดียว โยกคันเร่งรถเข็นชอปปิ้งผ่านไป ทุกคนมีชีวิตที่ดูปกติ และดูมีความสุขตามอัตภาพ

นึกถึงบ้านเรา บางที คำว่า มีความสุขตาม "อัตภาพ" มันเหมือนเป็นได้แค่การใช้ชีวิต เท่าที่สภาพความเป็นอยู่ และสภาวะทางเศรษฐกิจจะเอื้ออำนวย แต่ที่จริงแล้ว มีอะไรที่ "เอื้ออำนวย" ให้แก่คนเหล่านั้นจริงๆ บ้างไหม

-- เราจึงมักจะพบคนที่ไม่มีแขนขา นั่งขอทานอยู่ที่ตลาด เห็นคนแก่นั่งเหงาอยู่ที่บ้านพักคนชรา --

และเรามักจะทำได้เพียงแค่ รู้สึกสงสาร เห็นใจ หดหู่ บางทีเราจัดกิจกรรมช่วยเหลือ บางทีเราระดมทุนเพื่อสงเคราะห์ และการสงเคราะห์ มักจะเกิดขึ้นเมื่อเราเห็นผู้อื่น "ด้อย" กว่าเรา

แต่ ณ ที่ที่ฉันนั่งอยู่ตรงนี้

-- เราแค่ประคองคุณยายคนหนึ่งไว้ไม่ให้ล้มเพียงในจังหวะก้าวขาขึ้นรถเมล์ โดยที่คุณยายยังใช้ชีวิตที่แสนสุขของตัวเองได้ โดยไม่ต้องมีใครมาเห็นใจ

-- เราแค่แบ่งปันสถานที่จอดรถส่วนที่ใกล้ที่สุด ไว้ให้กับคนที่มีแรงไม่พอเดินไกลๆ

-- เราแค่เปลี่ยนขั้นบันได ให้เป็นทางลาดสำหรับรถเข็น และจัดห้องน้ำที่มีราวจับแข็งแรง มีประตูกว้างๆ ให้พวกเขาเดินเข้าออกได้อย่างสะดวก

-- และปฏิบัติกับเขา เหมือนคนปกติที่มีศักดิ์ศรีทัดเทียมกับเรา --

บางที ความอ่อนแอของคนชรา หรือคนพิการในบ้านเรา มันอาจเกิดจากการที่เรายัดเยียด ความอ่อนแอนั้นให้ โดยการไม่เหลือพื้นที่ให้พวกเขาได้ใช้ชีวิตเหมือนคนทั่วไปต่างหาก

เหมือนเด็กที่ตัวเล็ก มักจะไม่แข็งแรง เพราะพ่อแม่ เพื่อนฝูง เห็นว่าตัวเล็ก ไม่ต้องออกแรงมาก แล้วเขาจะมีโอกาสรู้บ้างไหม ว่าตัวเองมีกำลังมากมายเท่าไหร่

เหมือนเพื่อนของฉันคนหนึ่ง ที่ไม่เคยได้รับมอบหมายให้ทำงานชิ้นสำคัญใดใด เพราะเขียนหนังสือไม่เก่ง แล้วเขาจะมีโอกาสได้เขียนบทความดีๆ สักชิ้นหนึ่งไหมในชีวิต

-- กินข้าวเที่ยงไป ฟุ้งซ่านไป --

เงยหน้าขึ้นมาเจอคุณยายคนหนึ่ง ยืนหัวเราะอยู่ ก่อนจะบอกฉันว่า
"นี่หนู แค่ใช้ตะเกียบกินข้าวก็ยากแล้ว ยังนั่งเขียนหนังสือไปใช้ตะเกียบไป ทำได้ยังไงเนี่ย" --

ว่าแล้วแกก็เดินไปรวมกลุ่มหัวเราะกับกลุ่มคุณปู่คุณย่าที่รอรถโดยสารคันต่อไป

อยากเห็นคนแก่บ้านเรา ได้รวมกลุ่มหัวเราะกับเรื่องง่ายๆ อย่างนี้บ้างจัง --



ธรรมจักร