“ทุกข์” คือ ความยึดติดในกายและจิต(ว่าเป็นเรา เป็นของเรา)
ทุกข์เกิดเมื่อสภาพที่มีอยู่เป็นอยู่ ไม่ตรงกับความอยาก(ตัณหา) ความปรารถนาแห่งตน เช่น อยากหาเงินให้ได้มากๆ แต่หาได้มากขึ้นนิดหน่อย ไม่อยากให้ของที่ซื้อมาใหม่พัง แต่ก็พัง อยากให้จิตสงบ แต่จิตไม่สงบ ไม่อยากให้มีความคิดนึกปรุงแต่ง แต่มันก็มี
ดังนั้น “เหตุแห่งทุกข์” ก็คือ ความอยาก(ตัณหา)
-----------------------------------------------------------------------------------
ทีนี้มาพูดถึงเรื่อง “ความดับแห่งทุกข์”
ดูเหมือนว่ามีสองทางเลือกในการดับทุกข์ คือ
๑. ทำสภาพที่มีอยู่เป็นอยู่ให้ตรงกับความอยาก
๒. ละความอยาก(ตัณหา) นั้น
ถ้าจะให้ตอบว่าทางไหนเป็นทางที่ถูกต้อง แทบทุกคนก็จะตอบได้ว่า คือ ทางเลือกที่ ๒
เนื่องจากการจะคอยทำสภาพที่มีอยู่เป็นอยู่ให้เป็นตามความอยากนั้นไม่ง่ายเลย เช่น อยากให้จิตสงบตลอดวัน ทั้งนี้เป็นเพราะทุกสรรพสิ่งล้วนไม่เที่ยง จิตเองจึงมีสงบบ้างมีไม่สงบบ้าง และนอกจากนั้น ถ้าไม่โกหกตนเอง คงทราบดีว่า ความอยากนั้นไม่มีที่สิ้นสุด ได้คืบก็จะเอาศอกอยู่เรื่อยไป
อย่างไรก็ตาม เป็นที่น่าแปลกใจว่า ทั้งๆ ที่ทราบว่าการละความอยากเป็นทางที่ถูกต้อง แต่คนทั่วไปมักกลับพยายามดิ้นรน เพื่อที่จะทำสภาพที่มีอยู่เป็นอยู่ให้เป็นไปตามความต้องการแห่งตน อย่างนี้เองมันจึงต้องทุกข์อยู่ร่ำไป
องค์พุทธะจึงทรงแสดงไว้ในอริยสัจ๔ ว่า “ความดับแห่งทุกข์” ก็คือ การดับสิ้นไปแห่งตัณหา
ส่วน “ทางดับแห่งทุกข์” ก็คือ การประพฤติเพื่อความสิ้นไปแห่งตัณหานั่นเอง ซึ่งพระองค์ได้ทรงแสดงไว้ในรูปแบบของอริยมรรคมีองค์แปด ทรงอธิบายว่าเมื่อมีสัมมาทิฏฐิแล้ว มรรคองค์อื่นย่อมมีเพียงพอไปเอง หรือที่เรียกว่า มรรคสมังคี (พุทธวัจน: มรรค ๘ สมบูรณ์ เกิดขึ้นบริบูรณ์โดยทันที เมื่อเห็นองค์ประกอบของผัสสะตามเป็นจริง)
สัมมาทิฏฐิ ก็คือ เมื่อแจ้งตามความเป็นจริงว่าทุกสรรพสิ่งล้วนไม่เที่ยง(อนิจจัง) ทนอยู่ในสภาพเดิมได้ยาก(ทุกขัง) และไม่ใช่ตัวตน(อนัตตา) ดังนั้นจึงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น ไม่ควรดิ้นรนตามตัณหา ยุติเจตนากรรม เลิกพยายามกระทำให้กายและจิตเป็นไปตามความต้องการแห่งตนนั่นเอง
“เรื่องการพ้นทุกข์ จะทำให้ยากมันก็ยาก จะไม่ให้ยากมันก็ไม่ยาก”
“ถ้ายังเจริญเหตุแห่งทุกข์ ย่อมไม่พ้นทุกข์อย่างแน่นอน”
เจริญพร
พระต่อศักดิ์ วชิรญาโณ
วัดร่มโพธิธรรม ต.หนองหิน อ.หนองหิน จ.เลย 42190
กระทู้ร้อนแรงที่สุดของวันนี้
กระทู้ล่าสุด
รูปเด่นน่าดูที่สุดของวันนี้
