น่ารู้ อาหารตักบาตร

อาหารจากผู้มีจิตต์ศรัทธานอกจากจะเป็นทั้งอาหารเช้าและเพลของพระ ยังเป็นอาหารทั้งสามมื้อของลูกศิษย์ ไม่น่าแปลกที่พระและลูกศิษย์จะอาพาธและป่วยด้วยอาการอาหารเป็นพิษบ่อย ๆ คนตักบาตรจะต้องระมัดระวังเรื่องความปลอดภัย ถวายแต่อาหารสะอาดและสดใหม่

ถวายแต่อาหารสะอาดและสดใหม่ ลูกศิษย์พระจะต้องรู้วิธีเก็บรักษาอาหารไม่ให้เน่าบูด เลือกอาหารที่เสียเร็วถวายพระตอนเช้า เก็บอาหารที่พอจะเก็บไว้ได้ถวายพระตอนพล ลูกศิษย์พระเองจะต้องหุงข้าวเองสำหรับมื้อเย็น ถ้าจะไม่อดอาหารเย็นตามพระ

เป็นสิ่งที่คนจะตักบาตรน่าจะศึกษา เพื่อให้การตักบาตรเป็นการทำบุญจริงๆ ไม่ใช่ทำบุญได้บาป ลองไปถามดูว่าพระและลูกศิษย์วัดอาพาธและป่วยด้วยโรคอะไรกันบ่อยที่สุด จะได้ทราบว่าเป็นโรคท้องเสียเพราะอาหารเป็นพิษ เกิดจากอาหารบูดเสียหรือติดเชื้อจากอาหารสกปรก

ข้าวหุงใหม่จะบูดภายในเวลาสี่ถึงหกชั่วโมง ถ้าเป็นข้าวเย็นจะบูดเร็วมาก ยิ่งอากาศร้อนยิ่งบูดเร็ว ข้าวในบาตรพระเป็นข้าวจากหลายบ้านปนกัน จะบูดเร็วกว่าข้าวตามบ้านที่หุงหม้อเดียว ไม่ปนกับข้าวหม้ออื่น การตักบาตรเป็นการตักข้าวจากหลายแห่ง ใส่ปนลงในบาตรเดียวทุกครั้งที่ตักใส่ลงในบาตรจะติดเชื้อโรคลงไปด้วย เปิดฝาบาตรแต่ละครั้ง รับข้าวใหม่แต่ละครั้ง ล้วนเพิ่มเชื้อโรคลงในบาตรพระ คนตักบาตรสมัยนี้ไม่หุงข้าวเอง ซื้อสำเร็จรูปจากตลอด ยิ่งมีโอกาสเพิ่มเชื้อโรคลงในบาตร

ในบาตรอาจจะมีแต่ข้าว ส่วนกับข้าวจะแยกใส่ถุงพลาสติกต่างหาก ใส่ในย่ามพระ อาหารร้อนอาหารเย็นปนอยู่ด้วยกัน ทำให้อาหารร้อนหายร้อน อาหารเย็นกลับอุ่นขึ้น กลายเป็นอาหารที่เหมะกับการเจริญเติมโตของเชื้อจุลินทรีย์ สำหรับพระวัดนอกเมืองที่ไม่ค่อยมีคนตักบาตร ข้าวและอาหารคาวหวานปนกันในบาตร ยิ่งเกิดอาหารบูดเสียเร็วยิ่งขึ้น

จะต้องเลือกอาหารที่สุกใหม่ ๆ สะอาดปลอดภัย ข้าวสุกจะต้องหุงตอนเช้า ไม่ใช้ข้าวเย็นหรือข้าวที่หุงไว้ค้างคืนแล้วอุ่นพอร้อน แต่ควรรอให้ข้าวคลายร้อนก่อนจะตักบาตร ถ้าร้อนมากจะทำให้บาตรพระร้อนเกินไป พระท่านจะร้อนมือที่อุ้มบาตรข้าวในบาตรจะร้อนเป็นไอทำให้บูดเร็ว ยิ่งถ้าใส่ข้าวในถุงพลาสติกรัดยางรัดยิ่งต้องให้เย็นหมดไอก่อน จะได้ไม่เป็นหยดน้ำในถุง

ถ้าข้าวหรือกับข้าวค้างคืนจะบูดเร็วถ้าพระกลับวัดและได้ฉันเร็วเท่าไร อาหารก็จะปลอดภัยเท่านั้น แต่ถ้าเก็บไว้ฉันเพลอีกมื้อหนึ่งโอกาสจะท้องเสียได้มาก การทำกับข้าวค้างคืนหรือซื้ออาหารสำเร็จตอนเย็น ไว้ใส่บาตรตอนเช้า อาหารจะเสียก่อนที่พระจะได้ฉัน

อาหารกระป๋องหรืออาหารสำเร็จรูปในกล่องในซองถวายพระ ไม่มีปัญหาเรื่องอาหารบูด แต่พระจะขาดวิตามินจากอาหารสดสุกใหม่ ๆ ถ้าพระเคร่งมาก ๆ ท่านจะไม่เลือกอาหาร ได้รับบาตรมาอย่างไรก็ฉันอย่างนั้น บางแห่งรวมอาหารที่ได้มาทั้งหมด ฉันรวมไปโดยไม่คำนึงว่าจะมีรสอย่างไร ท่านฉันเพื่อให้ประทังชีวิต เราเป็นคนตักบาตรต้องเลือกอาหารถวายพระให้ท่านได้รับอาหารครบหมู่ ให้ท่านได้ฉันอาหารสะอาดและปลอดภัย

แต่รู้ว่าเป็นอันตรายต่อร่างกาย จะทำให้ไขมันในเลือดสูง ทำให้อ้วน เมื่อตนเองกินไม่ได้แต่อยากกิน เลยถวายพระเก็บไว้กินชาติหน้า ไม่รู้ว่าชาติหน้าจะเป็นอย่างไร รู้แต่ว่าพระฉันอาหารหวานมันบ่อยๆ ท่านก็เป็นโรคอ้วนโรคความดันเหมือนกัน ท่านจะเป็นมากกว่าเราเสียอีก เพราะเป็นพระจะออกกำลังกายไม่ได้จะเดินก็ต้องเดินช้าๆ ต้องสำรวม

ต้องถวายอาหารที่ปรุงจากอาหารสดในฤดูกาล ไม่ใช้น้ำมันปรุงอาหารมาก ถ้าไม่ทำเองแวะซื้อที่เขาปรุงสำเร็จรูปแล้ว เลือกกับข้าวที่ไม่มัน ถ้ามีผัดหนึ่งอย่าง ควรเลือกต้มจืดอีกสักอย่าง อาหารผัดมีน้ำมันแล้ว ต้มจืดจะมีไขมันน้อยหน่อยผักน้ำพริกเป็นอาหารมีประโยชน์และอร่อยด้วย ไม่ค่อยมีคนใส่บาตร

ควรถวายผลไม้และเครื่องดื่มด้วย กล้วยไข่ไม่ช้ำง่าย เก็บไว้ได้นานกว่ากล้วยหอมกล้วยน้ำว้า ถ้าจะใช้กล้วยหอมหรือกล้วยน้ำว้า ควรเลือกกล้วยที่เริ่มสุก จะได้ไม่ซ้ำก่อนจะถึงวัด ถ้าจะใช้ผลไม้อื่นคงต้องทำให้พระฉันได้ง่าย อาจจะปอกและหั่นโดยระวังไม่ให้ช้ำ การปอกและหั่นไว้ล่วงหน้าเป็นการเร่งให้ผลไม้เสียเร็วขึ้น จึงชวนให้ถวายกล้วยซึ่งเป็นผลไม้ที่ปอกง่าย กินง่าย และไม่ค่อยช้ำ

มีบรรจุกล่องขายสำหรับดื่มได้ในหนึ่งมื้อเป็นเครื่องดื่มที่มีประโยชน์มากและปลอดภัยจากเชื้อโรค ไม่ว่าคนหรือพระควรได้ดื่มนมทุวันคนที่แพ้นมจะดื่มโยเกิรตได้ ถ้าแพ้ทั้งสองอย่างควรได้ดื่มนมถั่วเหลือง ถึงแม้ว่านมถั่วเหลืองจะสู้นมวัวไม่ได้ แต่ยังให้โปรตีนที่สมบูรณ์ และน้ำมันในนมถั่วเหลืองมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวช่วยลดโคเลสเตอรอลได้ นมถั่วเหลืองแพ้นมวัวในเรื่องแคลเซียม ถ้าดื่มนมถั่วเหลืองต้องได้ปลาเล็กปลาน้อยและผักสีเขียวเข้มเพิ่มขึ้น

ควรจะมีความรู้เรื่องการเก็บรักษาอาหารให้ปลอดภัยอาหารที่ตักแล้วจะเก็บไว้อีกไม่ได้นาน ต้องรีบกินให้หมด ภาชนะจานชามที่ใส่อาหารจะต้องสะอาดและแห้งต้องล้างบาตรพระคว่ำกลางแดดให้แห้งทุกวัน ควรมีช้อนกลางใส่กับข้าวทุกจาน กินอาหารเหลือจากพระแล้วเก็บล้างให้สะอาด ตากให้แห้งทุกวัน ไม่ต้องหวงเก็บไว้จนบูด จะได้ปลอดภัยจากโรคท้องเสียทั้งพระทั้งลูกศิษย์

สนับสนุนข้อคิดนานาสาระโดย: