เรื่องของพระบุพโพ หรือ น้ำเหลืองจากพระบรมศพ หรือพระศพ เป็นเรื่องราวเฉพาะกับพระศพ ที่ประทับในพระโกศเท่านั้น โดยเรื่องของพระบุพโพจะเกิดขึ้นหลังจากที่เจ้าพนักงานภูษามาลาอัญเชิญพระศพลงประทับยังพระโกศ แล้วนำเสด็จพระโกศขึ้นตั้งบนพระแท่นเบญจดล หรือพระแท่นแว่นฟ้าตามแต่ยศของพระศพนั้นๆ พระแท่นนี้มีลักษณะเป็นเครื่องไม้ปิดทองประดับกระจกสีลดหลั่นลงมา ด้านล่างสุดของพระแท่นนี้จะมีถ้ำพระบุพโพ ( ภาชนะเก็บน้ำเหลืองและของเสียจากพระศพ ) ซึ่งจะมีลักษณะเป็นไหดินเผามีท่อลักษณะเป็นไม้ไผ่เจาะปล่องให้เป็นรูยาวเหมือนท่อส่งพระบุพโพจากฐานพระโกศลงมาแล้วยารอยต่อระหว่างปากไหกับท่อ หรือปากท่อกับพระโกศด้วยขี้ผึ้ง (ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นไหเซรามิก และท่อพลาสติกแล้ว) เมื่อพระบุพโพไหลลงมาจนเต็มไหเจ้าพนักงานก็จะเปลี่ยนไหใบใหม่แทน
เรื่องถ้ำพระบุพโพนี้ยังปรากฏเรื่องราวตอนหนึ่งในงานพระบรมศพ พระบรมวงศ์ศานุวงศ์พระองค์หนึ่งเพราะในอดีตนั้นเรื่องของบุพโพเป็นเรื่องหนักใจของของคนในอดีตที่ยังไม่มีเทคโนโลยีทางการแพทย์ เพราะพระบุพโพมักจะส่งกลิ่นรบกวนในเวลาที่มีสวดบำเพ็ญพระราชกุศล ทำให้เจ้าพนักงานต้องสุมเครื่องไม้สมุนไพรหอมดับกลิ่นกันอยู่เสมอ เพราะต่างก็กลัวว่ากลิ่นจะแรงเกินไปเกรงจะเสื่อมเสียต่อพระเกียรติยศของเจ้านายในพระโกศ จึงนำความกราบบังคมทูลลงความเห็นกันว่าให้เจาะพื้นพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทเพื่อประดิษฐานถ้ำบุพโพไว้ลึกๆ เพื่อที่จะได้ไม่มีกลิ่นมารบกวนงานพระราชพิธี
ในส่วนของการจัดการพระบุพโพขั้นต่อไปนั้นคือ ก่อนถึงงานพระราชพิธีถวายพระเพลิง หรือพระราชทานเพลิง เจ้าพนักงานก็จะขึ้นไปยังพระแท่นฯ ทำการเปลื้องเครื่องพระโกศทองออก ( ที่เห็นเป็นโกศลองนอกประดับอัญมณี ) ให้เหลือเพียงพระโกศลองใน ( ที่เห็นเป็นโกศโลหะสีทองไม่ประดับอัญมณี ) จากนั้นก็อัญเชิญพระโกศลองในที่ทรงพระศพอยู่ลงมา จากนั้นอัญเชิญพระศพออกมาทำการเปลี่ยนผ้าห่อพระศพผืนใหม่ถวาย ส่วนพระบุพโพนั้นก็เชิญมาเคี่ยวในกระทะใบบัวใส่เครื่องไม้สมุนไพรหอมเคี่ยวให้แห้งแล้วห่อด้วยผ้าขาวอีกครั้ง จากนั้นก็นำทั้งพระบุพโพที่ผ่านการเคี่ยว และผ้าห่อพระศพผืนเก่าเข้าไปในหีบไม้ที่มีลักษณะเป็นหีบสี่เหลี่ยมจัตุรัสทาสีทอง หรือสีขาวแล้วอัญเชิญไปพระราชทานเพลิงที่เมรุผ้าขาว ( เมรุขนาดเล็กทาสีขาวสร้างขึ้นเฉพาะงาน ) ที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฏ์
เรื่องถ้ำพระบุพโพนี้ยังปรากฏเรื่องราวตอนหนึ่งในงานพระบรมศพ พระบรมวงศ์ศานุวงศ์พระองค์หนึ่งเพราะในอดีตนั้นเรื่องของบุพโพเป็นเรื่องหนักใจของของคนในอดีตที่ยังไม่มีเทคโนโลยีทางการแพทย์ เพราะพระบุพโพมักจะส่งกลิ่นรบกวนในเวลาที่มีสวดบำเพ็ญพระราชกุศล ทำให้เจ้าพนักงานต้องสุมเครื่องไม้สมุนไพรหอมดับกลิ่นกันอยู่เสมอ เพราะต่างก็กลัวว่ากลิ่นจะแรงเกินไปเกรงจะเสื่อมเสียต่อพระเกียรติยศของเจ้านายในพระโกศ จึงนำความกราบบังคมทูลลงความเห็นกันว่าให้เจาะพื้นพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทเพื่อประดิษฐานถ้ำบุพโพไว้ลึกๆ เพื่อที่จะได้ไม่มีกลิ่นมารบกวนงานพระราชพิธี
ในส่วนของการจัดการพระบุพโพขั้นต่อไปนั้นคือ ก่อนถึงงานพระราชพิธีถวายพระเพลิง หรือพระราชทานเพลิง เจ้าพนักงานก็จะขึ้นไปยังพระแท่นฯ ทำการเปลื้องเครื่องพระโกศทองออก ( ที่เห็นเป็นโกศลองนอกประดับอัญมณี ) ให้เหลือเพียงพระโกศลองใน ( ที่เห็นเป็นโกศโลหะสีทองไม่ประดับอัญมณี ) จากนั้นก็อัญเชิญพระโกศลองในที่ทรงพระศพอยู่ลงมา จากนั้นอัญเชิญพระศพออกมาทำการเปลี่ยนผ้าห่อพระศพผืนใหม่ถวาย ส่วนพระบุพโพนั้นก็เชิญมาเคี่ยวในกระทะใบบัวใส่เครื่องไม้สมุนไพรหอมเคี่ยวให้แห้งแล้วห่อด้วยผ้าขาวอีกครั้ง จากนั้นก็นำทั้งพระบุพโพที่ผ่านการเคี่ยว และผ้าห่อพระศพผืนเก่าเข้าไปในหีบไม้ที่มีลักษณะเป็นหีบสี่เหลี่ยมจัตุรัสทาสีทอง หรือสีขาวแล้วอัญเชิญไปพระราชทานเพลิงที่เมรุผ้าขาว ( เมรุขนาดเล็กทาสีขาวสร้างขึ้นเฉพาะงาน ) ที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฏ์
ก่อนที่จะเปลี่ยนมาพระราชทานเพลิงที่เมรุหลวงฯวัดเทพศิรินทราวาส เป็นอันสิ้นสุดเรื่องของพระบุพโพ
กระทู้ร้อนแรงที่สุดของวันนี้
กระทู้ล่าสุด
รูปเด่นน่าดูที่สุดของวันนี้
