ทานยาถูกเวลาลดผลข้างเคียงได้

      มีคนตั้งคำถามกับหมอบ่อย ๆ ว่าเผลอลืมทานยาตามเวลาที่หมอบอกไว้  จะทานตามหลังจากที่นึกออกได้หรือเปล่า

      จริง ๆ แล้วการที่ยาแต่ละชนิดมีการกำหนดเวลาในการทานเอาไว้  อย่างยาก่อนอาหาร  ยาระหว่างมื้ออาหาร  ยาหลังอาหาร  หรือยาก่อนนอน  ล้วนมีเหตุผลทั้งนั้ครับ

      ยาที่แนะนำให้ทานก่อนอาหาร  มักเป็นยาที่สามารถถูกทำลายได้ในสภาวะความเป็นกรด  ซึ่งการทานอาหารจะทำให้สภาวะในกระเพาะอาหารมีความเป็นกรด  จึงทำให้ยาถูกทำลายได้ในปริมาณมากขึ้น  และอาจส่งผลให้ประสิทธิภาพในการรักษาลดลงได้  เช่น  ยาปฏิชีวนะกลุ่มเพนนิซิลลิน  (แอมพิซิลลิน  คลอกซาซิลลิน)  และยาปฏิชีวนะกลุ่มแมคโครไลน์  (อีริโทมัยซิน  รอกซิโทมัยซิน)  เป็นต้น  ทั้งนี้  การทานยาประเภทนี้ควรทานก่อนเริ่มทานอาหารอย่างน้อย  30 - 60 นาที 

      ยาที่แนะนำให้ทานพร้อมอาหารคำแรก  จะเป็นยาที่ออกฤทธิ์ป้องกันไม่ให้มีการดูดซึมของสารอาหาร  เช่น  คาร์โบไฮเดรต  หรือไขมันเข้าสู่กระแสเลือด  ตัวอย่างยาดังกล่าวคือ  ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดบางชนิด  (อะคาโบสโวกิโบส)  และยาป้องกันการดูดซึมไขมันเพื่อใช้ในการลดน้ำหนัก  (ออริสแตด)  ดังนั้น  ยาดังกล่าวนี้จึงควรทานพร้อมอาหารคำแรก  หรือก่อนอาหารทันทีจึงจะได้ประสิทธิภาพสูงสุดจากการทานยา

      ยาที่แนะนำให้ทานหลังอาหาร  เป็นคำแนะนำของการทานยาส่วนใหญ่  ซึ่งทั่วไปแล้วการทานยาประเภทนี้จะแนะนำให้ทานหลังอาหารแล้วประมาณ  15 - 30 นาที  แต่จะมียาบางชนิดที่แนะนำให้ทานหลังอาหารทันที  เนื่องจากยาดังกล่าวจะมีผลระคายเคืองกระเพาะอาหาร  ทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหารได้  เช่น  ยาลดการอักเสบของกล้ามเนื้อ  ยาลดการอักเสบชนิดสเตียรอยด์  เป็นต้น

      ยาที่แนะนำให้ทานก่อนนอน  จะมีวัตถุประสงค์ที่สำคัญอยู่  2  ประการ  ประการแรก  คือ  ยานั้นมีผลทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์  เช่น  ยาช่วงก่อนนอนจะทำให้อาการข้างเคียงดังกล่าวเกิดขึ้นน้อยลง  หรือหากเกิดขึ้นก็จะไม่มีผลกระทบต่อผู้ป่วยมากนัก  เนื่องจากนอนหลับไปแล้ว  ส่วนวัตถุประสงค์อีกประการคือ  ยามีการออกฤทธิ์ได้ดีในช่วงเวลากลางคืน  เช่น  ยาลดไขมันในกระแสเลือดบางชนิด  (ซิมวาสแตติน  พาวาสแตติน)  เพราะยานี้จะทำหน้าที่ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ที่ใช้ในการสังเคราะห์คอเลสเตอรอล  และเอนไซม์ดังกล่าวจะทำงานได้ดีในช่วงเวลากลางคืน  ทั้งนี้  การทานยาก่อนนอน  ไม่จำเป็นต้องรอให้ถึงเวลานอนแล้วจึงทาน  แต่ผู้ป่วยสามารถทานยาในช่วงเวลาประมาณ  3 - 4  ทุ่ม  หรือประมาณ  1 - 2  ชั่วโมงก่อนเข้านอนก็ได้

       ดังนั้นคุณจึงควรให้ความสำคัญกับการทานยาให้ตรงตามกำหนดเวลาเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพในการรักษาสูงสุด  และเกิดอาการข้างเคียงจากยาน้อยที่สุดครับ