เตือน.! ยาปลอมระบาดหนัก คร่าชีวิตนับแสน

พบ 53% ของยาต้านมาลาเรียในเอเชียอาคเนย์ เป็นยาปลอม

หนังสือพิมพ์อินเตอร์เนชั่นแนล เฮรัลด์ ทรีบูน รายงานคำกล่าวของบรรดาผู้เชี่ยวชาญที่ระบุว่ายาปลอมกำลังระบาดในเอเชียและปัญหานี้กำลังลุกลาม โดยเฉพาะยามาลาเรีย ที่มีการปลอมแปลงกันอย่างหนัก ในการทดสอบเมื่อเร็วๆ นี้ พบว่า 53% ของยาต้านมาลาเรียในเอเชียอาคเนย์ เป็นยาปลอม

นอกจากนั้น ในบรรดายาปลอมที่พบ ยังมียาวัณโรค โรคเอดส์ และแม้แต่วัคซีนป้องกันเยื่อหุ้มสมองอักเสบ


ประมาณว่ามีผู้เสียชีวิตจากยาปลอมปีละ หลายหมื่นไปจนถึง 200,000 คน หรือมากกว่านี้ องค์การอนามัยโลกประเมินว่าผู้เสียชีวิตจากโรคมาลาเรีย 20% อาจไม่ต้องเสียชีวิตหากยาทั้งหมดเป็นของแท้และใช้อย่างถูกต้อง

ดร.พอล นิวตัน แห่งศูนย์เวชภัณฑ์เขตร้อนมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ดในกรุงเวียงจันทน์ กล่าวว่าในระดับโลกแล้ว ยาที่ถูกปลอมแปลงมากที่สุดในขณะนี้คือ อาร์ติมิซินิน ซึ่งเป็นยาล่าสุดในการรักษามาลาเรีย มูลนิธิแห่งหนึ่งในพม่าซื้อยานี้ไป 100,000 เม็ด และพบว่าใช้ไม่ได้

"ยาพวกนี้ไม่ได้ผลิตในครัวของใครบางคน แต่ผลิตกันเป็นอุตสาหกรรม" ดร.นิวตัน กล่าว ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าจีนเป็นแหล่งปลอมแปลงยาแหล่งใหญ่ที่สุดในโลก


รัฐบาลจีนเพิ่งประกาศว่า กำลังตรวจสอบว่านายเจิ้ง ซ้าวหยู อดีตผู้อำนวยการคณะกรรมการอาหารและยา รับสินบนแลกเปลี่ยนกับการอนุมัติยาหรือไม่ หลังจากเกิดเรื่องอื้อฉาวหลายครั้งว่า ยาที่ผ่านการอนุมัติจากสำนักงานของเขา เป็นสาเหตุการตายของผู้ใหญ่และเด็กจำนวนหนึ่ง

นายเดวิด เฟอร์ไนโฮ ผู้เชี่ยวชาญการปลอมแปลงแห่งบริษัทบริหารความเสี่ยง ฮิลล์ แอนด์ แอสโซซิเอตส์ ซึ่งได้รับการว่าจ้างจากบริษัทตะวันตกให้สกัดกั้นการปลอมแปลง กล่าวว่าเครือข่ายจัดจำหน่ายยาปลอม มีรูปแบบคล้ายเครือข่ายดั้งเดิมที่ใช้ในการลำเลียงเฮโรอีน

นั่นคือมีการลำเลียงมายังผู้จัดจำหน่ายในไทย ส่วนการหาเงินและฟอกเงินกระทำกันในฮ่องกง ขณะที่โทษของการทำผิดทำนองนี้ น้อยกว่าการค้าเฮโรอีน

นายแดเนียล โจว ศาสตราจารย์ด้านนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยโอไฮโอ และผู้เชี่ยวชาญเรื่องการปลอมแปลงในจีน เชื่อว่าทางการจะพยายามอย่างถึงที่สุดเพื่อเอาผิดกับผู้ปลอมแปลง ในฐานะที่ทำให้ประชาชนต้องสังเวยชีวิต แต่ทางการคงไม่จริงจังนักกับการส่งยาปลอมไปขายในต่างประเทศ

โฆษกสถานทูตจีนประจำกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. กล่าวว่า ไม่ทราบว่ายาปลอมส่วนใหญ่มาจากจีนหรือไม่ แต่การจับกุมนายเจิ้งสะท้อนว่าทางการปักกิ่งกำลังกวาดล้างเรื่องนี้

ที่ทีมงานของ ดร.นิวตัน พบนั้น ดูภายนอกแล้วเหมือนยาจริงมาก ทั้งเม็ดยา กล่องใส่ยา หีบห่อ และแผ่นฟอยล์ นอกจากนั้นยังมีการทำจุดสังเกต 12 แบบ เพื่อป้องกันการปลอม รวมถึงการทำโลโก้ X-52 ซึ่งมองเห็นได้เมื่อนำไปส่องกับแดดเท่านั้น แต่โลโก้ดังกล่าวก็ทำไว้ในตำแหน่งที่ผิด

ตัวยานั้น บางเม็ดทำจากชอล์กหรือแป้งที่ไม่มีอันตรายใดๆ แต่ล่าสุดมีการผสมยาลงไปด้วย เพื่อทำให้คนป่วยรู้สึกว่ายากำลังออกฤทธิ์ โดยบางเม็ดอาจผสมยาระงับปวดและลดไข้

ซึ่งสามารถลดอาการไข้มาลาเรียลงได้ชั่วคราว แต่ไม่ได้ทำให้เชื้อโรคตายไป บางเม็ดมียาแก้มาลาเรีย แต่เป็นยาแบบเก่าที่แทบไม่ใช้กันแล้ว บางเม็ดมียาซัลฟาที่อาจทำให้ผู้แพ้เกิดผื่นคัน บางเม็ดอาจมียาอาร์ติมิซินินจริงๆ แต่ในปริมาณน้อยมาก จนไม่สามารถรักษาอะไรได้ กระนั้นก็มากพอจะทำให้ผ่านการทดสอบว่าเป็นยาจริงหรือปลอม

ดร.นิวตัน ตั้งข้อสังเกตว่า ยาปลอมอาจไปทำให้เชื้อโรคดื้อยา ดังนั้น หากผู้ป่วยไปได้ยาอาร์ติมิซินินจริงๆ รับประทานภายหลัง ก็อาจกลายเป็นว่าเชื้อเกิดดื้อยาจนรักษาไม่หายและอาจเสียชีวิตในที่สุด

เชื้อดื้อยาดังกล่าวนี้อาจระบาดจากคนหนึ่งสู่อีกคนหนึ่ง โดยมียุงเป็นพาหะ จนกระทั่งท้ายที่สุดยาไม่อาจรักษาให้หายได้ เหมือนที่เกิดขึ้นกับยาคลอโรควินและแฟนไซดาร์

การปลอมแปลงยามาลาเรีย นับเป็นปัญหาร้ายแรงที่สุดในเอเชีย แต่ปัญหานี้กำลังก่อตัวขึ้นในแอฟริกาเช่นกัน

เมื่อเดือนกันยายน ทางการไนจีเรียพบยามาลาเรียและยาความดันเลือดปลอม มูลค่า 25,000 ดอลลาร์ ซุกซ่อนไว้ในกระเป๋าที่ส่งมาจากจีน

ความยั่วยวนสำหรับผู้ผลิตยาปลอมน่าจะมีมากขึ้น เมื่อประเทศต่างๆ เพิ่มการบริจาคเงินช่วยเหลือชาติโลกที่ 3 ต่อสู้กับโรคมาลาเรีย อย่างไรก็ตาม แผนริเริ่มสู้โรคมาลาเรียของประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู บุช แห่งสหรัฐ มูลค่า 1,200 ล้านดอลลาร์ หลีกเลี่ยงปัญหานี้ด้วยการซื้อยาโดยตรงจากบริษัทเวชภัณฑ์ตะวันตก อย่างโนวาร์ทิส

ด้านกองทุนโลกเพื่อต่อสู้โรคเอดส์ วัณโรค และมาลาเรีย ใช้วิธีให้เงินโดยตรงกับประเทศยากจน เพื่อนำไปซื้อหายาเอง ก่อนส่งผู้ตรวจสอบบัญชีตามไปตรวจสอบภายหลัง แต่ผู้เชี่ยวชาญประเมินว่า 80% ของประเทศต่างๆ ในโลก ไม่มีหน่วยงานด้านยาที่มีประสิทธิภาพพอที่จะตรวจสอบยาปลอมที่กระทำกันอย่างช่ำชองได้

จาก สสส.