ตับอักเสบโรคร้ายที่ป้องกันได้

         โรคตับอักเสบ มีสาเหตุที่สำคัญจากการติดเชื้อไวรัส และการได้รับยาหรือสารที่เป็นพิษต่อตับ เชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคตับอักเสบและพบบ่อยคือไวรัสตับอักเสบเอ บี หรือซี รวมทั้งเชื้อไวรัสเดงกี ปัจจุบันไวรัสตับอักเสบเอและบีสามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน

          โรคตับอักเสบบีพบได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ติดต่อกันได้โดยผ่านทางเลือด ทางเพศสัมพันธ์ และจากแม่สู่ลูก การติดเชื้อในเด็กมักไม่มีอาการผู้ใหญ่จะมีอาการไข้ อาเจียน ออ่นเพลีย มีตาเหลือง ตัวเหลือง หรือที่เรียกว่าดีซ่าน ทำให้ผู้ป่วยต้องขาดเรียน ขาดงานหรือแม้แต่ต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาล

          ผู้ติดเชื้อตับอักเสบบีส่วนใหญ่สามารถกำจัดเชื้อและหายได้เอง โดยส่วนหนึ่งจะมีภูมิคุ้มกันในการป้องกันการติดเชื้อซ้ำ ขณะที่อีกส่วนหนึ่งร่างกายกำจัดเชื้อไม่ได้ กลายเป็นพาหะของเชื้อตับอักเสบบีและสามารถแพร่กระจายเชื้อไปสู่ผู้อื่นได้ ประมาณร้อยละ 10 ของคนไทยมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อตับอักเสบบีโดยธรรมชาติ และอีกร้อยละ 5-10 เป็นพาหะของโรค ผู้ที่เป็นพาหะของเชื้อตับอักเสบบีส่วนหนึ่งอาจกลายเป็นโรคตับอักเสบ เรื้อรัง โรคตับแข็งและมะเร็งตับในที่สุด การฉีดวัคซีนตับอักเสบบีในเด็กและบุคคลทั่วไปเพื่อให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกัน

วัคซีน ตับอักเสบบีเป็นวัคซีนพื้นฐานสำหรับเด็กไทย ฉีดเข้ากล้ามเนื้อจำนวน 3 เข็มเมื่อแรกเกิด อายุ 1-2 เดือน และ 6-12 เดือน ทำให้เด็กไทยมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อตับอักเสบบี หญิงไทยที่ตั้งครรภ์มักได้รับการตรวจเลือดเพื่อดูว่าเป็นพาหะของโรคตับ อักเสบบีหรือไม่ กรณีที่เป็นพาหะของโรค แนะนำให้ลูกฉีดวัคซีนตับอักเสบบีโดยเร็วและบางรายอาจต้องให้อิมมูโน โกลบุลิน (ภูมิสำเร็จรูป) ร่วมด้วย

          ในคนทั่วไปควรพิจารณาฉีดวัคซีนตับอักเสบบีโดยเฉพาะหากมีคนในบ้านหรือคู่สมรส เป็นพาหะหรือเป็นโรคตับอับเสบบี และควรตรวจเลือดก่อนเพื่อดูว่ามีภูมิคุ้มกันแล้วหรือเป็นพาหะของโรคหรือไม่ กรณีผลตรวจเลือดระบุว่ายังไม่มีภูมิคุ้มกัน ให้ฉีดวัคซีนตับอักเสบบีเข้ากล้ามเนื้อจำนวน 3 เข็ม โดยเข็มที่ 2 และ 3 ห่างจากเข็มแรก 1 และ 6 เดือนตามลำดับ