รู้ทันโรค ปัจจัยกระตุ้นภูมิแพ้

 บ่อยครั้งคุณผู้อ่านคงได้รับรู้ว่าคนรอบข้างป่วยเพราะ ‘โรคภูมิแพ้’ หรือไม่ก็เป็นโรคดังกล่าวเสียเอง เหตุที่หลายคนเป็นภูมิแพ้ โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชนเมือง ก็เพราะไลฟ์สไตล์การดำรงชีวิต อย่างการเลี้ยงสัตว์ในบ้าน ตกแต่งบ้านด้วยพรมหรือวัสดุผ้า รับประทานอาหารจานด่วน ไม่ออกกำลังกาย ไม่ขยันทำความสะอาดบ้าน ...เหล่านี้นำพาปัจจัยเสี่ยงกระตุ้นอาการภูมิแพ้ให้กำเริบขึ้น

         เริ่มจาก ไรฝุ่น แมลงตัวจิ๋วมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ซุกซ่อนอยู่ตามเครื่องนอน ตุ๊กตา เฟอร์นิเจอร์ผ้า ชอบความอุ่นชื้น ส่วนที่ทำให้เกิดภูมิแพ้นั่นคือโปรตีนจากตัวไรฝุ่น และมูลของไรฝุ่น ซึ่งป้องกันปัจจัยนี้ได้เพียงเลือกใช้ผ้าคลุมเครื่องนอนที่มีช่องว่างระหว่างเส้นใยเล็กมากจนตัวไรฝุ่นไม่สามารถเข้าไปอาศัยหรือปล่อยมูลทิ้งไว้ได้ ทั้งหมั่นซักผ้าปู-หุ้มเครื่องนอนทุกสัปดาห์ด้วยน้ำร้อนอุณหภูมิมากกว่า 55 องศาเซลเซียส นานครึ่งชั่วโมง รวมทั้งทำความสะอาดห้องนอน อย่าให้มีฝุ่นและรก ส่วนเครื่องฟอกอากาศสามารถช่วยลดปริมาณสารก่อภูมิแพ้จากไรฝุ่นได้ส่วนหนึ่ง

ต่อมาคือ ซากของแมลงสาบ ทั้งหน้าเกลียด ชวนขยะแขยง มักพบตามภาชนะที่มีเศษอาหารเหลืออยู่ ดังนั้นควรรักษาความสะอาดโดยรอบที่พักอาศัย อย่าปล่อยให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ กำจัดเศษอาหารทันทีและปิดฝาถังขยะให้มิดชิด นำไปวางนอกบ้าน

ส่วน สัตว์เลี้ยงแสนรัก ที่นิยมเลี้ยงดูกันในบ้าน หรือให้ขึ้นมานั่ง นอนด้วยกันนั้น ต้องระวังสารก่อภูมิแพ้ สำหรับแมว มีทั้งรังแค ขน น้ำลาย ซีรั่ม และปัสสาวะ ส่วนสุนัขเกิดได้จากรังแค ขน และน้ำลาย โดยทั้งหมดเป็นอนุภาคเล็ก เคลื่อนที่ได้และล่องลอยไปตามอากาศ อยู่ได้นานถึง 6 เดือน แม้จะย้ายสัตว์ต้นเหตุออกไปแล้ว วิธีรับมือคือต้องทำใจ งดเลี้ยงสัตว์หากเป็นภูมิแพ้ หากเลี่ยงได้ต้องอย่าคลุกคลีมากเกินไป การติดเครื่องกรองอากาศจะช่วยในเรื่องของการลดปริมาณสารก่อภูมิแพ้ที่ล่องลอยในอากาศ

ยังมีการแพ้สปอร์ของเชื้อรา โดยเชื้อราในธรรมชาติมีทั้งในบ้าน-นอกบ้าน มักอยู่ในที่อับชื้น เช่น ห้องน้ำ ห้องครัว หรือบริเวณที่มีใบไม้ร่วงทับถมกันมาก จึงควรเลี่ยงการนำต้นไม้ใส่กระถางมาปลูกในบ้าน เก็บกวดใบไม้ที่ร่วง ทำความสะอาดห้องน้ำทุกซอกทุกมุมอย่าให้เกิดรา ตู้เย็นก็ต้องไม่ปล่อยให้เหลือน้ำละลายแล้วขังตัวอยู่ รวมหมั่นเปิดห้องรับแสงแดดให้อากาศถ่ายเท

ปัจจัยจากละอองเกสรหญ้าและวัชพืช เป็นอีกสาเหตุที่เกิดจากละอองเกสรเล็กๆ เบา ๆ ปลิวไปตามลม และแพร่กระจายไปได้ไกล แม้จะไม่มีพืชชนิดอยู่อยู่ในบ้านก็หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่พอมีช่องทางป้องกัน โดยในช่วงตุลาคมถึงกุมภาพันธ์ของทุกปี จัดเป็นช่วงที่มีการกระจายตัวของเกสรมาก เพราะฉะนั้นในระยะเวลาดังกล่าว จึงควรปิดประตูและหน้าต่าง ส่วนบ้านที่มีสนามหญ้าควรหมั่นตัดหญ้าและกำจัดวัชพืชอย่างสม่ำเสมอ

อย่างไรก็ตาม ยังมี อาหารบางชนิด เช่น ไข่ขาว นม แป้งสาลี ถั่ว ถั่วเหลือง อาหารทะเล เหล็กในของผึ้งหรือต่อ รวมทั้งยาบางประเภท และยางพารา ยังเป็นปัจจัยที่อาจกระตุ้นให้อาการภูมิแพ้กำเริบได้ เพื่อลดอาการไม่ประสงค์ควรออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารดีมีประโยชน์ และหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น.


ขอบคุณข้อมูลบางส่วนจาก Health Magazine จากโรงพยาบาลเวชธานี