ปลอดภัยในโลกที่พลิกผัน

ครั้งหนึ่งนานมาแล้ว การถ่มน้ำลายถือเป็นกิริยาที่สูงส่งและศักดิ์สิทธิ์ ผู้คนกระทำจำเพาะเวลาบวงสรวงเทพเจ้า เพราะเชื่อกันว่าในน้ำลายนั้นมีส่วนเสี้ยวแห่งวิญญาณของผู้ถ่มปะปนอยู่ด้วย

การถวายสิ่งมีค่าดังกล่าวแก่เทพเจ้าย่อมทำให้พระองค์โปรดปรานและช่วยให้ประสบโชค ความเชื่อที่ว่าการถ่มน้ำลายมีอำนาจดลบันดาลนี้เอง  ทำให้เกิดธรรมเนียมถ่มน้ำลายเวลาสาบานหรือทำสัญญาต่อกัน รวมทั้งเกิดประเพณีถ่มน้ำลายลงพื้นเพื่อป้องกันอัปมงคลเวลาเดินผ่านคนที่มีวิญญาณชั่วร้ายแฝงอยู่

แต่เดี๋ยวนี้การถ่มน้ำลายกลายเป็นกิริยาหยาบคาย จำเพาะคนชั้นต่ำเท่านั้นที่กระทำกัน ใครที่ถูกถ่มน้ำลาย ถือว่าซวยทีเดียว

ครั้งหนึ่งไม่ไกลเกินสองร้อยปี ฝิ่นและมอร์ฟีนวางขายอย่างเสรีทั้งในยุโรปและสหรัฐ ขณะที่สุราถูกโจมตีว่าเป็นสิ่งชั่วร้าย มีการรณรงค์ต่อต้านอย่างหนัก แต่เดี๋ยวนี้ ฝิ่น มอร์ฟีน และยาเสพติดทั้งหลายกลับกลายเป็นสิ่งชั่วร้าย ส่วนสุราหาซื้อได้ทุกหัวระแหง

ครั้งหนึ่งราวสองชั่วคนมาแล้ว ฟิลิปปินส์เป็นประเทศที่ร่ำรวยที่สุด เป็นอันดับสองของเอเชียตะวันออก ตรงกันข้ามกับฮ่องกงซึ่งเต็มไปด้วยสลัมและผู้ลี้ภัยยากไร้ ผู้ดีฟิลิปปินส์นิยมจ้างสาวใช้จากฮ่องกงไปทำงานบ้าน

แต่เดี๋ยวนี้คนฟิลิปปินส์กลับแห่ไปทำงานเป็นสาวใช้ในฮ่องกง ฮ่องกงกลายเป็นประเทศมั่งคั่ง ส่วนฟิลิปปินส์กลับตกอับ ไม่รู้จะฟื้นตัวได้เมื่อไร

ครั้งหนึ่งไม่นานมานี้ ผู้หญิงสวยตามมาตรฐานฝรั่งต้องมีรูปร่างอวบอัด หนักถึง ๘๐ กิโล แต่เดี๋ยวนี้ สาว ๆ อยากมีหุ่นเพรียวลม พากันรีดน้ำหนักจนผอมแห้ง

โลกนี้หาความแน่นอนอะไรไม่ได้ ประโยคแบบนี้เราได้ยินกันจนคุ้นหู แต่เราอาจนึกไม่ถึงว่าบ่อยครั้ง มันไม่ใช่แค่ความเปลี่ยนแปลงเฉย ๆ แต่เป็นการพลิกผันชนิดกลับหัวกลับหางกันเลยทีเดียว

ภาพที่เราเห็นอยู่ตอนนี้ แต่ก่อนมันไม่ได้เป็นอย่างนี้และอนาคตมันก็จะเป็นอื่น สิ่งที่เรามีอยู่และเป็นอยู่ตอนนี้ก็เช่นกัน ไม่ว่าทรัพย์สิน ฐานะ ตำแหน่ง คู่ครอง ใครจะไปรู้ว่าสักวันหนึ่งอาจพลิกผันกลับเป็นตรงกันข้าม

ชายหนุ่มที่หวานซึ้งกับคนรักวันนี้ วันหน้าอาจกลายเป็นฆาตกรสังหารภรรยาตัวเองก็ได้ จำได้ไหมเศรษฐีรวยหมื่นล้านเมื่อไม่กี่ปีก่อน เดี๋ยวนี้กลายเป็นคนล้มละลายไปแล้ว

แต่ในอีกด้านหนึ่ง ชีวิตก็อาจกลับตาลปัตรจากร้ายกลายเป็นดีได้ด้วยความทุกข์ลำเค็ญของเราวันนี้ อาจกลายเป็นสุขสมหวังในวันข้างหน้า ความล้มเหลวอาจแปรความสำเร็จได้ทุกเมื่อ

ในยามตกต่ำจึงอย่าสิ้นหวัง แต่จะหวังอย่างเดียวก็ไม่ได้ เพราะร้ายมิได้เปลี่ยนเป็นดีด้วยความบังเอิญ หากเปลี่ยนไปเพราะมีเหตุปัจจัยต่าง ๆ มาผลักดัน ถ้าอยากให้เปลี่ยนไปในทางที่ดี ก็ต้องทำให้เหตุปัจจัยเหล่านั้นเกิดขึ้นมา ความเพียรพยายาม ไม่งอมืองอเท้า จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเปลี่ยนชีวิต

แต่เมื่อสมหวังดังใจแล้ว ก็ต้องไม่ประมาท เพราะดีสามารถกลับกลายเป็นร้ายได้ทุกเมื่อ ไม่ใช่เพราะการดลบันดาลของใครแต่เพราะเหตุปัจจัยต่าง ๆ อีกเช่นกัน

ความไม่ประมาท หมายถึง การพยายามดูแลสร้างสรรค์ให้เหตุปัจจัยฝ่ายดีมีอยู่ต่อไปและมีมากขึ้นเรื่อย ๆ ขณะเดียวกันก็พยายามป้องกันมิให้มีเหตุปัจจัยฝ่ายร้ายเกิดขึ้น หรือถึงเกิดขึ้นก็ทำให้น้อยลง

อย่างไรก็ตาม ในโลกนี้เราไม่สามารถควบคุมทุกอย่างได้ มีหลายอย่างที่อยู่นอกเหนืออำนาจของเรา เช่น มลภาวะรอบตัวซึ่งเป็นโทษต่อสุขภาพ อุบัติเหตุซึ่งเป็นภัยต่อธุรกิจ เป็นต้น เหตุปัจจัยฝ่ายร้ายจึงสามารถเกิดขึ้นได้ทุกขณะ และอาจทำให้เกิดความพลิกผันในทางร้ายได้

ด้วยเหตุนี้เราจึงต้องเตรียมทำใจไว้ด้วย เตรียมใจพร้อมเผชิญกับเรื่องร้ายถือเป็นความไม่ประมาทอย่างหนึ่งที่ต้องบำเพ็ญอยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องร้ายที่เกิดกับตัวเราเองหรือกับคนที่เรารักก็ตาม

ในโลกที่พร้อมจะกลับตาลปัตร ไม่ใช่แค่ทรัพย์สิน สุขภาพ ความสัมพันธ์ ความสำเร็จ เท่านั้นที่อาจพลิกผัน แม้กระทั่งค่านิยม ประเพณีที่เราเห็นว่าดีก็พร้อมจะแปรเปลี่ยนเช่นกัน การไปยึดถือมันอย่างไม่ลืมหูลืมตา ย่อมทำให้เราทุกข์ เหมือนกับพ่อแม่จำนวนไม่น้อยที่ทุกข์ใจเพราะลูกสาวอยากเป็นฝ่ายเลือกคู่ครอง ไม่ใช่รอให้ผู้ชายมาเลือก

ความทุกข์ของผู้คนมักเกิดขึ้นเพราะหมายมั่นให้ทุกอย่างคงที่ไม่เปลี่ยนแปลง จึงมีสภาพไม่ต่างจากเรือน้อยที่ขวางกระแสน้ำเชี่ยว รังแต่จะถูกน้ำซัดจนพลิกคว่ำ ขวางน้ำย่อมเป็นอันตราย แต่ถ้าปล่อยให้กระแสน้ำพัดพาไปตามยถากรรม เรือก็อาจไปชนเกาะแก่งได้

ดังนั้นจึงจำต้องรู้จักคัดท้ายพายเรือด้วย เพื่อให้กระแสน้ำพาไปยังจุดหมายปลายทาง จะอยู่ในโลกนี้ได้อย่างปลอดภัยและเป็นสุข จึงต้องรู้เท่าทันและรู้จักใช้กระแสแห่งความเปลี่ยนแปลงให้เป็นประโยชน์