มาตราริกเตอร์ (อังกฤษ: Richter magnitude scale) เป็นมาตรที่ใช้กำหนดขนาดความรุนแรงของแผ่นดินไหว เสนอขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1935 โดยนักวิทยาแผ่นดินไหวสองคน คือ เบโน กูเทนเบิร์ก (Beno Gutenbrg) และ ชาลส์ ฟรานซิส ริกเตอร์ (Charles Francis Richter)
เดิมนั้นมีการกำหนดมาตรานี้เพื่อใช้วัดขนาดของแผ่นดินไหวในท้องถิ่นทางใต้ของแคลิฟอร์เนียในสหรัฐอเมริกา ที่บันทึกได้ด้วยอุปกรณ์ที่เรียกว่า เครื่องวัดความไหวสะเทือน (seismograph) แผ่นดินไหวที่มีขนาดน้อยที่สุดในเวลานั้นถือเป็นค่าใกล้เคียงศูนย์ มาตราดังกล่าวแบ่งเป็นระดับ โดย ทุกๆ 1 ริกเตอร์ที่เพิ่มขึ้น แสดงว่าแผ่นดินไหวแรงขึ้น 10 เท่า
มาตราริกเตอร์ไม่มีขีดจำกัดว่ามีค่าสูงสุดเท่าใด แต่โดยทั่วไปกำหนดไว้ในช่วง 0 - 9
ภายหลังเมื่อเครื่องวัดความไหวสะเทือนมีความละเอียดมากขึ้น สามารถวัดขนาดของแผ่นดินไหวได้ละเอียด ทั้งในระดับที่ต่ำกว่า 0 (สำหรับค่าที่ได้น้อยกว่า 0 ถือเป็นค่าติดลบ) และที่สูงกว่า 9
ตารางมาตราริกเตอร์
ตัวเลขริกเตอร์ | จัดอยู่ในระดับ | ผลกระทบ | อัตราการเกิดทั่วโลก |
---|---|---|---|
1.9 ลงไป | ไม่รู้สึก (Micro) | ไม่มี | 8,000 ครั้ง/วัน |
2.0-2.9 | เบามาก (Minor) | คนทั่วไปมักไม่รู้สึก แต่ก็สามารถรู้สึกได้บ้าง และตรวจจับได้ง่าย | 1,000 ครั้ง/วัน |
3.0-3.9 | เบามาก (Minor) | คนส่วนใหญ่รู้สึกได้ และบางครั้งสามารถสร้างความเสียหายได้บ้าง | 49,000 ครั้ง/ปี |
4.0-4.9 | เบา (Light) | ข้าวของในบ้านสั่นไหวชัดเจน สามารถสร้างความเสียหายได้ปานกลาง | 6,200 ครั้ง/ปี |
5.0-5.9 | ปานกลาง (Moderate) | สร้างความเสียหายยับเยินได้กับสิ่งก่อสร้างที่ไม่มั่นคง แต่กับสิ่งก่อสร้างที่มั่นคงนั้นไม่มีปัญหา | 800 ครั้ง/ปี |
6.0-6.9 | แรง (Strong) | สร้างความเสียหายที่ค่อนข้างรุนแรงได้ในรัศมีประมาณ 80 กิโลเมตร | 120 ครั้ง/ปี |
7.0-7.9 | รุนแรง (Major) | สามารถสร้างความเสียหายรุนแรงในบริเวณกว้างกว่า | 18 ครั้ง/ปี |
8.0-8.9 | รุนแรงมาก (Great) | สร้างความเสียหายรุนแรงได้ในรัศมีเป็นร้อยกิโลเมตร | 1 ครั้ง/ปี |
9.0-9.9 | รุนแรงมาก (Great) | 'ล้างผลาญ' ทุกสิ่งทุกอย่างในรัศมีเป็นพันกิโลเมตร | 1 ครั้ง/20 ปี |
10.0 ขึ้นไป | ทำลายล้าง (Epic) | ไม่เคยเกิด จึงไม่มีบันทึกความเสียหายไว้ | 0 |