สิทธิมนุษยชนกับการเล่นน้ำสงกรานต์

สงกรานต์เป็นประเพณีถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ของไทย ซึ่งยึดถือปฏิบัติสืบเนื่องกันมาแต่โบราณ และเป็นวัฒนธรรมประจำชาติที่งดงาม ฝังลึกอยู่ในชีวิตของคนคำว่า “สงกรานต์” มาจากภาษาสันสฤต แปลว่า ผ่านหรือเคลื่อนย้าย หมายถึง การเคลื่อนไทยมาช้านานวัฒนธรรม ในช่วงเทศกาลสงกรานต์จึงเสมือนกับวันครอบครัวที่สมาชิกกลับมารวมตัวกัน เป็นโอกาสที่เราได้รดน้ำขอพรจากผู้ใหญ่เพื่อความเป็นสิริมงคล

ส่วนอีกด้านนั่นคือความสนุกสนานของการสาดน้ำคลายร้อน  แต่ระยะหลังมานี้ เทศกาลสงกรานต์ อาจกลายเป็นสงครามน้ำ สงครามแป้ง แม้จะมีการรณรงค์จากหลายหน่วยงาน ที่เรียกร้องให้วัยรุ่นคำนึงถึงวัฒนธรรมอันดีให้มากกว่าความคะนอง แต่งกายวาบหวิว ดื่มแอลกอฮอล์ เน้นการเล่นแป้ง ปะปาด ถูกเนื้อต้องตัวจนเลยเถิดไปถึงการลวนลาม ในการเล่นน้ำมีหลายกรณีมีที่เป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล เช่น การสาดน้ำใส่ผู้ที่ไม่ต้องการเล่นสงกรานต์ การลวนลามสตรีโดยการปะแป้งถูกเนื้อต้องตัว ฯลฯ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อาจจะปัจจัยสำคัญปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดปัญหาเหล่านี้ ปัจจุบันวัยรุ่นมีค่านิยมที่ผิดไปจากเดิม หลายๆ คนเริ่มเล่นน้ำตั้งแต่เช้าถึงค่ำ บางคนถึงเช้าของอีกวัน โดยไม่เคยคำนึงถึงเรื่องประเพณี  เน้นเล่นน้ำและเล่นแป้งกันอย่างรุนแรง แม้ว่าในหลายๆ จุดที่ผู้คนนิยมไปเล่นน้ำ เจ้าหน้าที่ตำรวจจะห้าม แต่ความในจริงก็ห้ามได้ยาก ยังไงมันก็ยังมี เพราะคนยังต้องการจะเล่น ยิ่งเทศกาลแบบนี้ผู้หญิงเสียเปรียบแน่นอน เพราะเมื่อออกไปใครๆ แบบพื้นฐาน ก็ต้องถูกปะแป้ง ลูบหน้า หยิกแก้ม ซึ่งถ้าเป็นวันธรรมดา ผู้หญิงคนจะไม่ให้คนแปลกหน้ามาทำแบบนี้ แล้วทำไมช่วงเทศกาลแบบนี้ถึงได้ยอมเล่น

ประเด็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน

- การสาดน้ำใส่ผู้ที่ไม่ต้องการเล่นสงกรานต์

                ในการเล่นน้ำสงกรานต์นั้น ไม่ใช่ว่าทุกคนต้องการที่จะเล่น บางคนต้องไปทำธุระหรือไม่อยากจะเปียกน้ำก็ย่อมมีอยู่ไม่น้อย แต่บางครั้งคนเหล่านี้ก็ไม่สามารถหลีกเลี่ยงจากการเล่นน้ำสงกรานต์ได้ด้วยเหตุผลต่างๆกันไป ดังนั้นผู้เล่นน้ำก็ไม่ควรคิดถึงแต่ว่าเราอยากเล่น ใครผ่านหน้าเราไปก็สาดน้ำใส่หมด แต่ควรดูด้วยว่าคนอื่นนั้นเค้าอยากเล่นน้ำด้วยหรือไม่ ต้องเอาใจเค้ามาใส่ใจเรา ถ้าดูแล้วเค้าคงไม่อยากเล่น เราก็ไม่ควรจะไปสาดน้ำใส่เค้า เพราะเค้าก็มีสิทธิที่จะออกจากบ้านไปไหนก็ได้ โดนไม่ต้องถูกสาดน้ำ

- การลวนลามผู้หญิงโดยการปะแป้งถูกเนื้อต้องตัว

            ผู้หญิงที่เล่นน้ำในเทศกาลสงกรานต์มีอยู่มากมายและส่วนมากก็ถูกปะแป้งและถูกเนื้อต้องตัวจากผู้ชายที่มาเล่นน้ำด้วยกัน ซึ่งตามปกติแล้วประเพณีไทยไม่ได้เป็นแบบนี้ ผู้หญิงจึงควรแต่งกายให้รัดกุม ระมัดระวังตัว รู้จักหลบหลีกให้ดี ส่วนผู้ชายก็ควรรู้จักให้เกียรติผู้หญิง เล่นกันพอสมควรเท่านั้น ไม่ควรเกินเลยหรือฉวยโอกาส เพราะการไปถูกเนื้อต้องตัวเป็นการละเมิดสิทธิอย่างหนึ่งเช่นกัน

- การเปิดเครื่องเสียงดังรบกวนผู้อื่น

                ตามถนนที่มีการเล่นน้ำสงกรานต์มักจะมีเวที เครื่องเสียงเปิดเพลง เต้นกันอย่างอึกทึก เสียงดัง คนบ้านใกล้เรือนเคียงที่ไม่ได้อย่างเต้นด้วยคงต้องรู้สึกรำคาญ ดังนั้นเราจึงควรเปิดเสียงที่ไม่ดังจนเกินไป และเมือถึงเวลากลางคืนก็ควรต้องปิดเครื่องเสียงเนื่องจากกลางคืนเป็นเวลาพักผ่อน คนอื่นก็มีสิทธิที่จะพักผ่อนโดยไม่มีเสียงรบกวน การเปิดเพลงเสียงดังจึงเป็นการละเมิดสิทธิของผู้อื่น

- การเมาสุราเป็นเหตุให้เกิดการทะเลาะวิวาท ทำร้ายร่างกายหรืออุบัติเหตุ

ตามปกติเมื่อมีการรวมญาติ พบปะสังสรรค์กันก็มักจะมีการดื่มสุรากัน เมื่อดื่มสุราก็จะขาดสติสัมปชัญญะ  อาจทำให้เกิดการทะเลาะวิวาทกับคนอื่นได้ เมื่อพูดกันไม่รู้เรื่องก็ชกต่อยกัน ทำร้ายร่างกายหรืออาจจะขับขี่ยานพาหนะแล้วไปชนกับคนอื่นได้ ทำให้คนอื่นต้องเดือดร้อน บาดเจ็บและเสียหาย ซึ่งก็เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนเช่นกัน

ดังนั้นการเล่นสงกรานต์เราก็ควรต้องคำนึงถึงการกระทำของตนเองไม่ให้ไปละเมิดสิทธิของคนอื่นๆเพราะถึงอย่างไร สงกรานต์ก็เป็นประเพณีที่ดีงามของไทย ที่โด่งดังไปไกลทั่วโลก...เราคนไทยก็อย่ามัวแต่สาดน้ำจนลืมปฏิบัติตามประเพณีที่ถูกต้อง อย่างเช่น สรงน้ำพระ รดน้ำขอพรจากผู้ใหญ่ ส่วนการเล่นน้ำสงกรานต์ที่แท้จริงนั้น คือ การรดน้ำ พรมน้ำ จากขันใบเล็กๆ ที่เราตักขึ้นมาจากขันใบใหญ่ใส่น้ำสะอาด ปะแป้งดินสอพองเบาๆ เพียงแค่นี้ ก็จะได้ร่วมสืบสานวัฒนธรรมประเพณีสงกรานต์กันแล้ว