ฝีที่เต้านม เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียจนเกิดเป็นถุงหนองที่เต้านม ในแม่ที่ให้นมลูกเกิดจากท่อน้ำนมอุดตันหรือนมคัดตึงแล้วไม่ได้รับการระบาย จนน้ำนมค้างอยู่ในเต้านมเป็นเวลานาน และไม่ได้แก้ไขการอุดตันเสียแต่แรก จึงเกิดการอักเสบติดเชื้อแบคทีเรียขึ้น และเกิดเป็นฝีหนองตามมา บางครั้งฝีที่เต้านมอาจเกิดในผู้ที่ไม่ได้ให้นมลูกก็ได้
อาการ
- เจ็บปวดเต้านม
- เต้านมบวม แดง กดเจ็บ
- คลำได้ก้อนกดเจ็บที่เต้านม
- มีไข้หนาวสั่น
สาเหตุ
- ติดเชื้อแบคทีเรียที่เนื้อเยื่อเต้านม หรือต่อมน้ำนม โดยเชื้อโรคสามารถเข้าสู่เต้านมทางหัวนมและลานหัวนมที่แตกของแม่ที่ให้นมลูก
การดูแลตนเอง
- พบแพทย์ทันทีที่เริ่มมีอาการของเต้านมอักเสบหรือฝีที่เต้านม
- ไม่ควรหยุดให้นมลูก หากเจ็บมากจนไม่สามารถให้ลูกดูดนมข้างนั้นได้ ให้ปั๊มน้ำนมออกเพื่อช่วยระบายน้ำนมออกไปจากต่อมน้ำนม และให้ลูกดูดนมข้างที่ไม่อักเสบ
- ประคบเต้านมด้วยความร้อนก่อนและระหว่างให้นมเพื่อลดอาการปวดและช่วยให้น้ำนมไหลดี ประคบเต้านมด้วยความเย็นหลังลูกดูดนม หรือหลังปั๊มน้ำนมออกหมดแล้ว เพื่อลดความเจ็บปวดและลดบวม
- กินยาระงับปวด
- พักผ่อนให้เต็มที่ ดื่มน้ำ และกินอาหารให้เพียงพอ
การบำบัดรักษา
- ให้ยาต้านจุลชีพขณะที่ฝียังมีขนาดเล็ก
- ผ่าตัดระบายหนองออกหากฝีมีขนาดใหญ่
การป้องกัน
- รักษาเต้านมให้สะอาดด้วยการล้างด้วยสบู่อ่อนวันละครั้ง เช็ดคราบน้ำนมออกให้หมดแล้วเช็ดด้วยผ้าสะอาดให้แห้ง
- อย่ารอให้เต้านมเต่งตึง (full breast) เป็นเวลานานจนคัดตึง (breast engorgement) ให้ลูกดูดนมให้หมดเต้าทีละข้างบ่อยๆ อย่าให้น้ำนมเหลือค้างในเต้านมเป็นเวลานาน