โดยปกติเวลามีปัญหาทางตา
เมื่อมารับการตรวจรักษากับจักษุแพทย์แล้ว ก็จะได้รับคำแนะนำในการดูแลรักษาโรคทางตาที่เป็น และได้ยาหยอดตากลับไปเป็นส่วนใหญ่ เมื่อใช้ยาแล้วมักมีปัญหา ยาไหลลงคอ ขมคอ เราจะมาดูกันครับว่าอาการไม่พึงประสงค์นี้เกิดขึ้นเพราะอะไร และจะหลีกเลี่ยงได้อย่างไร
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักลักษณะทางกายภาพของระบบน้ำตากันก่อน
รูปแสดงต่อมน้ำตา และท่อระบายน้ำตา
จากรูป บริเวณสีเขียวคือต่อมน้ำตา(Lacrimal gland)
ซึ่งซ่อนตัวอยู่ใต้กระดูกเบ้าตาแถวหางตา คอยหลั่งน้ำตาออกมาเมื่อมีการกระตุ้นเช่น ผงเข้าตา แสบตา รวมไปถึงอารมณ์เศร้า หรือดีใจเป็นต้น ส่วนน้ำตาปกติที่คอยหล่อเลี้ยงลูกตาให้ชุ่มชื้น จะผลิตจากต่อมน้ำตาเล็กๆที่กระจายอยู่บริเวณเยื่อบุตา
บริเวณสีแดงคือเส้นทางระบายน้ำตา (Lacrimal passage) สังเกตว่าจะมีรูระบายเล็กๆ 2 รู ที่หัวตา แบ่งเป็นรูบนและรูล่าง แล้วต่อมาเป็นท่อ (Canaliculus) วิ่งมารวมกันไปที่ถุงน้ำตา (Nasolacrimal sac) ก่อนจะไหลเข้าจมูก ลงคอไปตามปกติ
กลไกการระบายน้ำตาจะเป็นไปตามภาพ
น้ำตา(ซึ่งแทนด้วยสีฟ้า)ปกติจะกองอยู่ตามแนวขอบตาล่างขณะลืมตา เมื่อหลับตา น้ำตาจะถูกดูดเข้าสู่ระบบระบายน้ำตาไปยังถุงน้ำตา และเมื่อลืมตาอีกครั้งน้ำตาก็จะถูกไล่ลงไปตามท่อสู่จมูกสู่คอ ขณะเดียวกับที่ขอบตาดึงน้ำตาขึ้นมาฉาบที่ผิวดวงตาอีกครั้ง ทีนี้ขั้นตอนการหยอดยาด้วยตัวเองที่ถูกต้องเป็นอย่างไร...ทำแบบนี้ครับ
- ล้างมือให้สะอาด เช็ดมือให้แห้งก่อนหยอดยา ถ้าที่ตามีคราบสกปรกหรือขี้ตา ควรทำความสะอาดก่อนหยอดตาเสมอ
- อยู่ในท่านั่ง ยืน หรือนอนตามสะดวก ที่พอจะแหงนหน้าได้โดยไม่มีปัญหาในการทรงตัว
- เปิดฝาจุกยา หงายฝาวางนะครับ อย่าให้สกปรก ใช้มือข้างถนัดถือขวดยาไว้ สูงจากตาพอประมาณ
- ใช้นิ้วชี้มือข้างที่ไม่ถนัด ดึงหนังตาล่างลง ใช้ตามองปลายขวดยาไว้ว่าตรงดี ก่อนจะมองเหลือบขึ้นพร้อมหยดยาลงมาในกระพุ้งตาล่างพอดี ใช้แค่ 1 หยดก็พอเพียงแล้วครับ
- หลับตาไว้อย่างน้อย 1-2 นาที ไม่ควรบีบตา ซับน้ำตาที่ล้นออกมาด้วยสำลีสะอาดเบาๆ และใช้นิ้วกดบริเวณหัวตา เพื่อลดอาการที่ยาไหลลงคอดังกล่าว
- ถ้ามียาต้องหยอดอีก ก็ทำในลักษณะเดียวกัน โดยเว้นช่วงห่างอย่างน้อย 5 นาทีถ้าเป็นไปได้
ทำตามขั้นตอนเหล่านี้ คุณก็จะไม่มีปัญหาน้ำยาไหลลงคอให้รำคาญใจ รำคาญคออีก และดวงตาจะได้รับยาหยอดตาที่ออกฤทธิ์อย่างเต็มประสิทธิภาพแน่นอนครับ
กระทู้ร้อนแรงที่สุดของวันนี้
กระทู้ล่าสุด
รูปเด่นน่าดูที่สุดของวันนี้
