พอ....ดี

ค ว า ม พ อ ...... ดี
พระอาจารย์ปสันโนภิกขุ
วัดป่าอภัยคิรี มลรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา

ธรรมะของพระพุทธเจ้าในบางครั้งก็เห็นยาก
เพราะต้องอาศัยความพอดีจริงๆ

เราปล่อยมากไปก็ไม่เห็น
ยึดมากเกินไปก็ไม่เห็น
เร่งความเพียรเกินไปก็ไม่เห็น
ขี้เกียจก็ไม่เห็น

เราคิดไตร่ตรองมากเกินไปก็ฟุ้งซ่าน
ไม่ใช้ความคิดเลยก็โง่ทึบ
ความพอดีเป็นหลักที่เราต้องใส่ใจ

ความพอดีในการภาวนา
ความพอดีในการประพฤติ
ความพอดีในการกระทำ
มันเป็นส่วนที่เราต้องอาศัยกันอยู่

ดังเช่นที่พระพุทธเจ้าท่านเคยเปรียบเทียบ

กับคนที่อยากข้ามแม่น้ำ
ก็ต้องหาไม้หาถวัลย์มามัดทำเป็นแพ
และด้วยการใช้กำลังของตัวเอง
ก็ทำให้ข้ามแม่น้ำไปอีกฝั่งได้

และเมื่อเราไปถึง
พระพุทธเจ้าก็ตรัสไว้ว่า

มีอยู่ ๒ อย่างที่จะจัดการกับแพ
คือลากขึ้นฝั่งไว้ หรือปล่อยไว้ในน้ำ
แต่ไม่จำเป็นที่จะต้องแบกแพ

บางครั้งในการปฏิบัติของเรา
คนส่วนหนึ่งไม่ขยันทำแพ
เลยจมอยู่ในน้ำกัน

หรือขยันทำแพ แต่พอไปถึงอีกฝั่งแล้ว
ก็ยังแบกแพเอาไว้อีก
ก็ไม่พอดี ไม่อิสระ

เราต้องรู้จักใช้ธรรมะ
และเราก็ต้องรู้จักวางธรรมะ
เราต้องรู้จักคิด และต้องรู้จักหยุดคิด

รู้จักทำสงบ
รู้จักพิจารณาวางความสงบไว้
เพื่อจะนำไปพิจารณา
นี่เป็นส่วนหนึ่งของการหาความพอดี

ความพอดีอยู่ที่ไหน
มันอยู่ที่จุดที่เราสามารถปล่อยเรื่องที่ปรุงจิตของเรา



(คัดลอกบางตอนมาจาก “พอ” โดย ปสนฺโนภิกขุ : วัดป่าอภัยคิรี,
พิมพ์ครั้งที่ ๒ มิถุนายน ๒๕๔๗, หน้า ๕-๖)