ทำไมคนเรา ไม่เห็น ธรรม

คำถาม ๑ (พระบุญตา ปสนฺนจิตฺโต)

เรื่องของธรรมะเป็นของมีอยู่ประจำในตัวของแต่ละบุคคล
จะสูงจะต่ำหยาบหรือละเอียดก็ดี
ทำไมคนเราจึงมองไม่เห็นธรรมนั้น เพราะเหตุใด

คำตอบ ๑ (หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี)

เรื่องธรรมะเป็นของเห็นได้ยากเหมือนกัน

ธรรมะมีประจำไม่ใช่เฉพาะบุคคลเท่านั้น
แท้จริงธรรมะเป็นของมีอยู่ทั่วหมดในโลกอันนี้
ที่ท่านเรียกว่ารูปธรรม นามธรรมนั่นเอง

ที่คนมองเห็นได้ยากก็เพราะพื้นฐานภูมิของใจมันยังมืดอยู่ด้วยกิเลส
ซึ่งไม่สามารถจะรับรองหรือรับเอาธรรมะนั้นมาไว้คิดพิจารณาค้นคว้า
ได้แก่ใจยังไม่สงบ

ความสงบของใจเป็นพื้นฐานที่ตั้งของธรรมะ ธรรมะเป็นความสงบ

คือคนเราโดยมากหาธรรมะ มีแต่คิดส่งส่ายออกไปภายนอก ถึงรู้ก็ตามเถิด

รู้ตามปริยัติที่บัญญัติไว้ในตำรา
หรือว่าพิสูจน์ตามหลักฐานคือศัพท์หรือคำบาลีนั้น
ยังไม่ใช่ตัวธรรมะที่แท้จริง

เป็นแต่รู้ตามตำรา
จะเอามาใช้ให้ได้ประโยชน์อย่างแท้จริงยังไม่ได้ก่อน

ต่อเมื่อรู้ด้วยปัจจัตตังเฉพาะตนเท่านั้น
จึงจะนำเอามาใช้ได้ประโยชน์อย่างเต็มที่

ฉะนั้นจึงเป็นของเห็นได้ยาก