ให้อภัยด้วยเมตตาธรรม

ถ้าคุณเกิดเป็นลูกฝรั่ง พ่อแม่และสังคมก็จะสอนลูก ๆ ว่า เมื่อทำผิดต้องรีบสำนึกรู้ตัวว่าผิด แล้วต้องกล่าวต่อผู้ที่ตนเองล่วงเกิน .."ข้าพเจ้ามีความเสียใจ ที่ได้ทำผิดต่อคุณในสิ่งนี้" เมื่อผู้ทำผิดพูดดังนี้แล้ว ต้องพูดต่อไปว่า " กรุณายกโทษให้ข้าพเจ้าด้วยเถิด"...

ฝ่ายที่ได้ฟังคำสำนึกผิดก็จะตอบด้วยเมตตาและความสุภาพว่า .."อย่าไปใส่ใจเลย หรือ อย่าไปพูดถึงเรื่องนั้นอีกเลย..และทั้งสองฝ่ายก็จะจับมือกัน  ถ้าอายุรุ่นราวคราวเดียวกันก็จะกอดกัน เป็นเครื่องหมายแห่งความรัก ดี สามัคคีกัน  ฝรั่งที่เขาสอนกันอย่างนี้เพราะเห็นโทษและภัยอันเกิดจากความผิดพลาด กระทบกระทั่ง  วิวาทบาดหมาง  อันจะเป็นผลให้เกิดการอาฆาต  พยาบาท ทำร้าย จองล้างจองผลาญกัน  จึงเห็นว่าน้อยครั้งที่ฝรั่งจะชกต่อยกัน  ดักยิงดักฒฆ่ากัน หรือหาทางทำลายกัน  ฝรั่งถือว่า.."ใครขอโทษก่อนคนนั้นเป็นผู้มีเกียรติ  เป็นผู้ที่ควรคบหาสมาคมเพราะจะไม่เป็นผู้นำภัยสู่การคบกัน และผู้ที่ให้อภัยด้วยคำดั่งกล่าวข้างต้น  ก็ย่อมได้รับการนับถือ  เคารพบูชา"...

คนไทยเรามีอะไรมากมายที่อวดดื้อถือดี  มีทิฎฐิอติมานะ  สังคมไทยส่งเสริมยศศักดิ์  มีข้าทาสบริวาร  เมื่อการล่วงเกินกัน ทำผิดต่อกันและกัน

จึงไม่มีทั้งคำขอโทษและการให้อภัย  เพราะคนไทยเห็นว่า .. "การขอโทษเป็นการเสียเกียรติ  และการให้อภัยเป็นการขาดทุนที่ถูกล่วงเกิน" ..คนไทยจึงมีความคิดว่า ..."ต้องเอาคืน"  กอปรกับคนไทยเรามีบริวาร  ลิ้วล้อ  พวกประจบสอพลอมาก  ทั้งยุยุงส่งเสริม  ยุแยงตะแคงแหย่  ยุให้รำตำให้รั่ว   บางทีคนที่ทำผิดคิดจะขอโทษ  ก็มีพวกยุยื้อให้ว่าไม่ต้องขอโทษ  เป็นอะไรเป็นกัน  บางทีคนที่ถูกล่วงเกินจะให้อภัย  ก็มีพวกยุยงว่าอย่ายอม  ความไม่สามัคคีจึงมีในคนไทย  นับแต่ระดับบุคคล  หมู่บ้าน  ตำบล  อำเภอ  จังหวัด  จนถึงระดับชาติ

การที่จะบังคับด้วยกำลังให้อีกฝ่ายหนึ่งยอมขอขมาโดยที่เขาไม่ยินยอมถึงจับหัวกดลงกับพื้นก็ไม่จัดว่าเป็นการขอขมา 

เพราะเมื่อเงยหน้าขึ้นมาแล้วเราอาจจะเห็นลายลายกองอยู่ตรงนั้นก็ได้  เห็นได้จากหนังฝรั่งหนังจีนหนังไทย การขอขมาและการให้อภัยจึงต้องเกิดจากใจเท่านั้น  เกิดโดยที่... "ผู้น้อยสำนึกผิดคลานเข้าไปหา  ผู้ใหญ่เมตตาอโหสิกรรม "  นี่คือ...วิธีการ...ตัดกรรม  และเมื่องเรื่องจบแล้วต้องไม่นำไปพูดและวิจารณ์ลับหลัง.

"พระราชวิจิตรปฏิภาณ (เจ้าคุณพิพิธ)"