มองทุกข์ให้เห็น จึงเป็นสุข

มองทุกข์ให้เห็น จึงเป็นสุข

หลวงพ่อปัญญานันทภิกขุ


ทุกข์เท่านั้นเกิดขึ้นตั้งอยู่ดับไป

เรื่องของความสุขนั้นเป็นสิ่งที่เราต้องการกันทั้งนั้น

ไม่มีใครเลยต้องการความทุกข์ความเดือดเนื้อร้อนใจ

แต่ว่าโดยธรรมะชั้นสูงของพระพุทธศาสนานี่

พระพุทธเจ้าท่านสอนให้เรารู้ว่าในโลกนี้ไม่มีความสุข

มันมีแต่ความทุกทั้งนั้น

ทุกข์เท่านั้นที่เกิดขึ้น

ทุกข์เท่านั้นที่ตั้งอยู่

ทุกข์เท่านั้นที่ดับไป

นอกจากทุกข์หามีอะไรไม่



พระพุทธศาสนาสอนเรื่องความทุกข์

สอนเหตุให้เกิดทุกข์

สอนเรื่องทุกข์เป็นเรื่องที่ดับได้

แล้วก็สอนวิธีว่า จะดับทุกข์ได้อย่างไร

อันนี้เป็นสัจจะ เป็นความจริงที่มีอยู่ในโลก

ความสุขนั้นหามีไม่ มีแต่ความทุกข์

แต่เราก็เรียกว่า มีความสุขที่เรียกว่ามีความสุข

ก็เพราะว่า ทุกข์มันลดน้อยลงไป

สมมติว่าเป็นตัวเลขว่า ทุกข์มัน 100

ถ้าลดลงไปอีก 5 เราก็เรียกว่า เป็นความสุขแล้ว

เป็นความสุขเพียง 5 เท่านั้นเอง

แต่ว่าอีก 95 นั้นยังเป็นความทุกข์อยู่

หรือถ้าลดลงไปอีกสัก 10

เราก็มีทุกข์อยู่อีกตั้ง 90

ลดลงไปอีก 95 ก็ยังมีทุกข์อยู่อีกตั้ง 5

มันก็ยังมีทุกข์อยู่นั่นเองมันเป็นอย่างนี้


โลกนี้มีแต่ความทุกข์ ถ้าทุกข์ลดลงไปหน่อย

ก็เรียกว่า เป็นความสุขเท่านั้นเอง

แต่ว่าท่านก็ไม่เรียกว่า เป็นความสุขอีกแหละ

ท่านเรียกว่านั่นคือ ที่สุดของความทุกข์

ใช้คำบาลีว่า "อันโตทุกขัสสะ" แปลว่า นั่นเป็นที่สุดของความทุกข์

คือว่า ทุกข์มันจบเพียงเท่านั้น หมดทุกข์ก็ถึงนิพพาน
นิพพานก็คือ การดับทุกข์ได้



ตราบใดที่ยังมีชีวิตถ้าจิตยังไม่ถึงปัญญา

เราก็ยังจะต้องมีความทุกข์ที่จะต้องทนต่อไป ทนเรื่อยไป

จนกว่าเราจะมีปัญญารู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งนั้นตามสภาพที่เป็นจริง

แล้วเราก็ไม่ต้องทนทุกข์อีกต่อไป จิตของเราไปถึงจุดหมาย
คือ ที่สุดของความทุกข์......