จริยธรรมอยู่ที่ไหน?

ตลอดเวลาที่ผ่านมาได้มีการเรียกร้องหาจริยธรรมขึ้นในสังคม ฟังแล้ว เป็นเรื่องที่เศร้าใจ เพราะมันแสดงให้เห็นว่าสังคมนั้นมันหมดแล้ว ไม่มีอะไรเหลือแล้ว และการที่มา เรียกร้องหาจริยธรรมในผู้ปกครอง นักบริหาร นักการเมือง นักการศาสนา ฯลฯ เหล่านี้ แสดงว่าสังคมกำลังตกอยู่ในยุคมืดบอดของจริยธรรมหรือเปล่า?

เคยมีคนถามผมว่า ‘จริยธรรม’ คืออะไร ผมบอกเขาไปว่า...
จริยธรรมคือจิตวิญญาณของกติกาของมนุษย์ที่จะทำต่อกันและกันในสังคมสิ่งแวดล้อม

จริยธรรมคือกฎระเบียบของโลกที่มนุษย์ทุกเผ่าพันธุ์ทุกภาษาต้องรับรู้มัน ต้องทำมัน ต้องเข้าใจมัน และต้องไม่ผิดต่อมัน เพราะฉะนั้นหลักจริยธรรมเป็นหลักปกครองพื้นๆของมนุษย์ในโลก

จริยธรรมอยู่ในความรู้สึกดีๆ ที่มีให้คนอื่น
จริยธรรมอยู่ในความดีงาม
จริยธรรมอยู่ในความซื่อสัตย์
จริยธรรมอยู่ในความบริสุทธิ์ผุดผ่อง
จริยธรรมอยู่ในความซื่อตรง
จริยธรรมอยู่ในความสง่างาม องอาจ และผ่าเผย
และจริยธรรมจะอยู่ในสำนึกรับผิดชอบชั่วดีถี่ห่าง
ซึ่งสิ่งเหล่านี้มันแทบจะไม่มีในสังคมของนักปกครองนักบริหารนักการเมือง
ผมยังได้บอกกับเขาไปอีกว่า...
คุณจะไปค้นหาจริยธรรมกับคนหิวไม่ได้
คุณจะไปค้นหาจริยธรรมกับคนตะกละก็ไม่ได้
คุณจะไปค้นหาจริยธรรมกับคนที่มีใจคับแคบไม่ได้
จริยธรรมจะไม่เกิดกับคนหิวคนตะกละคนจิตใจคับแคบ
จริยธรรมจะไม่เกิดกับคนที่มีความรู้สึกไม่รู้จักพอ
จริยธรรมจะไม่อยู่กับคนเห็นแก่ตัว และตระหนี่ถี่เหนียว
จริยธรรมไม่อยู่กับคนที่ไม่ถูกต้องในหน้าที่
จริยธรรมจะไม่อยู่กับคนที่บกพร่องเป็นนิจ

ทุกวันนี้เราอยู่กันเพื่อรักษาสถานภาพ ไม่ว่าจะเป็นสถานภาพของครู สภานภาพของนักการเมือง ตำรวจ ทหาร นักการศาสนา ฯลฯ
ไม่ได้อยู่กันเพื่อรักษาดุลยภาพ คือการรักษาความไม่กระเพื่อมแห่งจิตวิญญาณตน

เมื่อเราเป็นอยู่โดยไม่รักษาดุลยภาพ แต่อยู่เพียงแค่เพื่อรักษาสถานภาพไว้เท่านั้น มันก็ยากที่จะไปพูดถึงเรื่องจริยธรรม