ตัณหา

คติธรรม น้ำท้วมข้าว
****

ตณฺหาย ชายเต โสโก, ความโศกย่อมเกิดแต่ตัณหา
ตณฺหาย ชายเต ภยํ, ภัยย่อมเกิดแต่ตัณหา
ตณฺหาย วิปฺปมุตฺตสฺส ความโศกย่อมไม่มีอยู่แก่ผู้พ้นแล้วจากตัณหา
นตฺถิ โสโก กุโต ภยํ ภัยจักมีมาแต่ที่ไหน.

พระบรมศาสดา ทรงปรารภพราหมณ์มิจฉาทิฏฐิผู้หนึ่ง ไปทำนาอยู่ในที่แห่งหนึ่ง พระองค์ได้ทอดพระเนตรเห็นอุปนิสัยโสดาปัตติผลของแก จึงได้เสด็จไปปราศรัยด้วยเนืองๆ จนตาแกพอใจนับถือเป็นสหาย กล่าวว่า พระโคดมผู้เจริญ ถ้าเราได้ข้าวปลาบริบูรณ์แล้ว จะแบ่งให้สหายบ้าง ในคืนวันหนึ่งฝนตกใหญ่ ทำลายล้างข้าวของแกเสียหมด เวลาเช้าแกได้ไปเห็น ก็เสียใจ มีความเศร้าโศกเป็นกำลัง พระศาสดาจึงได้เสด็จไปที่บ้านของแก ทรงแสดงธรรมีกถา เครื่องระงับโศก แล้วจึงตรัสพระคาถานี้ ฯ

ที่มา : อัญญัตตรพราหมณ์