“ปอดอักเสบ” พบในชายมากกว่าหญิง

ปอดอักเสบ (Pneumonia) เป็นการติดเชื้อของปอด ซึ่งเกิดได้ในทุกช่วงอายุ แต่จะรุนแรงในผู้สูงอายุ (เกิน 65ปี) และในผู้มีโรคประจำตัว พบบ่อยในช่วงหน้าหนาว ในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง

       กลุ่มเสี่ยงของการเกิดโรคปอดอักเสบ ได้แก่ ผู้มีอายุมากกว่า 65 ปี ผู้สูบบุหรี่ มีโรคปอดเรื้อรัง เช่น หอบหืด ถุงลมโป่งพอง มีภาวะขาดอาหาร หรือมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ โรคตับแข็ง โรคไต มีภูมิต้านทานโรคต่ำเช่นในผู้ติดเชื้อเอชไอวี ได้รับยาสเตียรอยด์ ได้รับยารักษาโรคมะเร็ง มีภาวะสำลักง่ายจากการเป็นโรคเส้นเลือดสมอง ดื่มแอลกอฮอล์ ยานอนหลับ หลังจากการติดเชื้อไวรัสเช่นไข้หวัดใหญ่

      สาเหตุของโรค ปอดอักเสบเกิดได้จากเชื้อโรคหลายชนิดทั้งเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส และเชื้อรา ในประเทศไทยเชื้อที่พบบ่อยสุด คือ แบคทีเรีย Streptococcus Pneumoniae ปอดอักเสบจากเชื้อไวรัส พบได้ประมาณ 10-15% ส่วนเชื้อราพบน้อยมาก เฉพาะในผู้ป่วยภูมิต้านทานต่ำเท่านั้น

      อาการและการวินิจฉัยโรค อาการสำคัญ คือ มีไข้สูง ไอ มีเสมหะ หอบเหนื่อย แต่ปอดอักเสบในผู้สูงอายุบางครั้งอาการไข้ไม่สูงชัดเจน โดยอาจมีอาการอื่น เช่น ซึม สับสน เบื่ออาหาร หนาวสั่น หรืออ่อนเพลีย ได้ ดังนั้น ถ้าผู้สูงอายุมีอาการผิดปกติไปต้องนึกถึงการติดเชื้อในปอดด้วย การวินิจฉัยโรคปอดอักเสบ จะอาศัยอาการร่วมกับการตรวจเอกซเรย์ปอดซึ่งจะพบลักษณะผิดปกติเป็นปื้นขาวบนเนื้อปอดปกติสีดำ

การป้องกันโรค

      - ฉีดวัคซีน Pneumococcal ในคนอายุ 65 ปีขึ้นไป หรือในคนอายุน้อยกว่าที่มีโรคอยู่ในกลุ่มเสี่ยงของการเกิดโรคปอดอักเสบ

      - ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ (Influenza Vaccine) จะช่วยป้องกันการเกิดปอดอักเสบจากไวรัสไข้หวัดใหญ่ และจะช่วยลดการเกิดปอดอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งมักเกิดหลังจากเป็นไข้หวัดใหญ่ได้ แนะนำให้ฉีดปีละครั้ง ในคนอายุมากกว่า 50 ปี หรือในคนอายุน้อยกว่าที่มีโรคอยู่ในกลุ่มเสี่ยงของการเกิดโรคปอดอักเสบ

      - ไม่สูบบุหรี่ เพราะควันบุหรี่จะทำให้ระบบป้องกันเชื้อของปอดเสียไป

      - ดูแลร่างกายให้แข็งแรง โดยรับประทานอาหารประเภทผัก ผลไม้ ธัญพืช ให้มาก พักผ่อน และออกกำลังอย่างเหมาะสม จะทำให้ภูมิโรคต้านทานดีขึ้น

      - ระวังการสำลักอาหาร ดูแลสุขภาพเหงือกและฟัน รักษาโรคกระเพาะ และกรดไหลย้อน จะช่วยลดการเกิดปอดอักเสบจากการสำลักได้

        กลุ่มเสี่ยงของการเกิดโรคปอดอักเสบ ได้แก่ ผู้มีอายุมากกว่า 65 ปี ผู้สูบบุหรี่ มีโรคปอดเรื้อรัง เช่น หอบหืด ถุงลมโป่งพอง มีภาวะขาดอาหาร หรือมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ โรคตับแข็ง โรคไต มีภาวะสำลักง่ายจากการเป็นโรคเส้นเลือดสมอง ดื่มแอลกอฮอล์