เล่าเรื่อง... พระที่นั่งพุดตานฯ


นับเป็น "ครั้งแรก" ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่เสด็จออกมหาสมาคมในต่างจังหวัด ณ ท้องพระโรงศาลาราชประชาสมาคม วังไกลกังวล อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์




เล่าเรื่อง... พระที่นั่งพุดตานฯ



พสกนิกรชาวไทยโดยเฉพาะชาวหัวหิน และจังหวัดใกล้เคียงต่างปีติยินดีที่จะได้เฝ้าฯ รับเสด็จพระมหากษัตริย์อันเป็นที่รักยิ่งอย่างใกล้ชิด

เพื่อให้พระราชพิธีเป็นไปตามโบราณราชประเพณีอย่างครบถ้วนสมบูรณ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สำนักพระราชวังอัญเชิญพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ พระนพปฎลมหาเศวตฉัตร พร้อมเครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ มาประดิษฐาน ณ ท้องพระโรงศาลาราชประชาสมาคม

เล่าเรื่อง... พระที่นั่งพุดตานฯ



โดยสำนักพระราชวังประกอบพิธีบวงสรวงพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ พระนพปฎลมหาเศวตฉัตรพร้อมเครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ เพื่อความเป็นสิริมงคล

ดร.ชัชพล ไชยพร รองคณบดีคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ข้าราชบริพารในสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ บอกถึงความสำคัญของพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ว่า สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นตามราชประเพณีตั้งแต่สมัยอยุธยา เพื่อใช้ในการเสด็จออกมหาสมาคม ด้วยทรงพยายามรื้อฟื้นวัฒนธรรมให้กลับมาเหมือนเมื่อครั้งที่บ้านเมืองกำลังสงบสุขที่เรียกว่า "บ้านเมืองยังดี" ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งองค์สำคัญๆ หลายองค์โดยเฉพาะพระที่นั่งที่ทำด้วยทองคำประดับรัตนชาติ ก็คือพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ เป็นพระที่นั่งขนาดย่อมที่จะเชิญไว้เหนือพระแท่นราชบัลลังก์ก็ได้ หรือถ้าไม่มีพระราชบัลลังก์ ณ สถานที่นั้นก็ประทับบนพระที่นั่งพุดตานฯ อย่างเดียวก็ได้

"พระที่นั่งหรือพระแท่นที่ประทับของพระมหากษัตริย์มักทำจากวัสดุมีค่าประณีตเป็นของสูง เพราะตามคติโบราณในเชิงเทวราชา ถือว่าพระมหากษัตริย์เป็นพระอิศวรที่ประทับบนเขาไกรลาสบ้าง เป็นพระอินทร์ประทับบนเขาพระสุเมรุบ้าง การที่พระมหากษัตริย์ประทับบนพระที่นั่งสูง มีครุฑ พญานาค เทพนม ต่างๆ เป็นการจำลองภูเขา แวดล้อมด้วยต้นไม้เงินต้นไม้ทองเปรียบได้กับป่าหิมพานต์ ส่วนบรรดาข้าราชการที่มาเข้าเฝ้าฯเปรียบได้กับบรรดาเทพนิกรทั้งหลายที่มาเฝ้าฯ พระเป็นเจ้าในการออกมหาสมาคมแต่ละครั้ง"



เล่าเรื่อง... พระที่นั่งพุดตานฯ


ดร.ชัชพลบอกอีกว่า พระที่นั่งพุดตานฯ องค์นี้พระมหากษัตริย์ในพระบรมราชจักรีวงศ์ทรงใช้สืบทอดกันมาตั้งแต่รัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลปัจจุบัน แม้กระทั่งรัชกาลที่ 8 แม้เป็นช่วงระยะเวลาอันสั้น ทรงเคยประทับพระที่นั่งองค์นี้ในการพระราชทานรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับที่ 2 ขณะที่พระองค์อื่นๆ ทุกพระองค์ประทับเป็นประจำอยู่แล้วในการเสด็จออกมหาสมาคม

"ลักษณะพิเศษของพระที่นั่งพุดตานฯ คือ
มีที่สอดคานเพื่อใช้ในกระบวนพยุหยาตราทางสถลมารค หมายถึงการเสด็จพระราชดำเนินของพระมหากษัตริย์ไปในการต่างๆ เป็นการใหญ่โดยทางบก ถ้าพระมหากษัตริย์เสด็จพระราชดำเนินโดยกระบวนพยุหยาตราทางสถลมารคจะเชิญพระที่นั่งพุดตานฯ มาสอดคานเข้าไป แล้วเรียกใหม่ว่า ′พระราชยานพุดตานทอง′ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบันทรงเคยประทับในลักษณะดังกล่าวในการบรมราชาภิเษกและเมื่อทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 3 รอบ" ดร.ชัชพลกล่าว และว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบันเสด็จประทับครั้งแรกเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2493 ในการเสด็จออกมหาสมาคมในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก หลังจากนั้นเสด็จประทับเรื่อยมาแทบทุกครั้งในการเสด็จออกมหาสมาคม เว้นแต่ปีใดถ้าเสด็จออกสีหบัญชร ก็ทอดพระที่นั่่งพุดตานฯ ไว้ภายในไม่ได้ประทับ


เล่าเรื่อง... พระที่นั่งพุดตานฯ



สำหรับการเสด็จออกมหาสมาคมครั้งนี้ ณ ท้องพระโรงศาลาราชประชาสมาคม เพื่อให้เป็นไปตามโบราณราชประเพณีทุกประการ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เชิญพระที่นั่งพุดตานฯ มาประดิษฐาน

ดร.ชัชพลกล่าวว่า โดยธรรมเนียมการเสด็จออกมหาสมาคมต้องมีเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศอย่างใหญ่ จึงเชิญพระที่นั่งพุดตานฯ พระนพปฎลมหาเศวตฉัตร ออกเป็นที่ประทับ สามารถอนุโลมให้เป็นลักษณะเดียวกับที่เสด็จออกมหาสมาคม ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย เป็นประจำทุกปี ในวันที่ 5 ธันวาคม

"ครั้งนี้เป็นครั้งแรกในรัชกาลปัจจุบันที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จออกมหาสมาคมในต่างจังหวัดนับตั้งแต่เสด็จขึ้นครองสิริราชสมบัติ ความหมายของการเสด็จออกมหาสมาคม คือการเสด็จออกในลักษณะเดียวกับพระอิศวรเสด็จออกเขาไกรลาส เครื่องประกอบพระราชอิสริยยศทุกอย่างเต็มที่ การแต่งกายเต็มยศ เพื่อให้เป็นไปตามโบราณราชประเพณี"



เล่าเรื่อง... พระที่นั่งพุดตานฯ


ดร.ชัชพลอธิบายว่า การเชิญเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศออกมาจะมีพิธีบวงสรวงสังเวย เพราะโบราณถือคติว่า พระมหาเศวตฉัตร พระที่นั่งพุดตานฯ และเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ ประกอบด้วย พระมหาพิชัยมงกุฎ พระแสงขรรค์ชัยศรี ธารพระกร วาลวิชนี ฉลองพระบาทเชิงงอน และราชภัณฑ์ต่างๆ มีเทวดารักษา เมื่อเชิญย้ายมาจะสังเวยบอกกล่าวและเชิญเทพยดามาสถิตเป็นพระราชสิริแห่งพระองค์

"เครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศทั้งปวงที่เชิญมานี้จึงต้องตามโบราณประเพณี เป็นสวัสดิมงคล และเป็นสัญลักษณ์สำแดงพระบรมราชานุภาพของพระมหากษัตริย์เจ้าทุกประการ" ดร.ชัชพลทิ้งท้าย

วันที่ 5 ธันวาคมนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะประทับบนพระที่นั่งพุดตานฯ เพื่อให้ประชาชนชื่นชมพระบารมีและร่วมถวายพระพร

ขอจงทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน




หน้า 13 มติชนรายวัน ฉบับวันพฤหัสบดีที่ 5 ธันวาคม 2556


เล่าเรื่อง... พระที่นั่งพุดตานฯ

เครดิต :
 

ข่าวดารา ข่าวในกระแส บน Facebook อัพเดตไว เร็วทันใจ คลิกที่นี่!!
กระทู้เด็ดน่าแชร์