ลูกจะตอบแทนบุญคุณพ่อแม่ได้อย่างไร

ในพระสูตรกล่าวไว้ว่า...ลูกเอาพ่อแม่นั่งบ่าซ้ายบ่าขวา นี่สมมุตินะ
มานั่งจริงๆมันนั่งไม่ได้หรอก นี่พระพุทธเจ้าท่านตรัสเองนะ จำได้
ว่าเป็นพุทธพจน์ ถ้าจำไม่ผิดก็อยู่ในพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ หน้าที่
๗๐ ว่า ลูกเอาพ่อแม่นั่งบ่าซ้ายบ่าขวา ให้กินให้ถ่ายอย่างดีที่สุด
เลยตลอดร้อยปี ยังไม่ชื่อว่าทดแทนพระคุณของแม่ได้หมดสิ้น ทด
แทนแล้วนะแต่ยังไม่หมด ถามทำขนาดนี้แล้ว ยังมีรูปของชาวอินเดีย
ภาพเขียนอินเดีย เขาเอาใส่สาแหรกหามที่มีแม่นั่งอีกข้างพ่อนั่งอีก
ข้าง เขาเอามาจากสูตรนี้ ลูกเอานั่งบ่าซ้ายบ่าขวาและกินถ่ายตลอด
ร้อยปีเลย แม้จะสถาปนาให้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ์ มอบอะไรต่ออะไร
ให้หมดเลยทั้งโลกนี้ ก็ยังไม่ชื่อว่าทดแทนพระคุณพ่อแม่ได้หมดสิ้น

ในตอนท้ายท่านตรัสว่า ถ้าลูกคนใดทำพ่อแม่ที่ไม่มีศรัทธาให้มีศรัทธา
ไม่มีศีลให้มีศีล ไม่มีจาคะให้มีจาคะ ไม่มีปัญญาให้มีปัญญา...ถ้าลูก
สามารถจะกระทำเหล่านี้เขาเรียกว่า...สถาปนา คือหมายความว่า
ทำให้พ่อแม่ในสิ่งสี่อย่างนี้ มีศรัทธา มีศีล มีจาคะ มีปัญญาได้เมื่อ
ไรชื่อว่า..."ทดแทนพระคุณของพ่อแม่หมดสิ้นแล้ว"

ที่ว่านี้เดี๋ยวจะเข้าใจว่า ถ้าอย่างนั้นลูกไม่ต้องดูแลพ่อแม่เรื่องกิน ถ่าย
เลี้ยงดู เอาเฉพาะให้แม่มีศีลก็พอ นี่ไม่ได้เลย เพราะนั่นมันกิจเบื้องต้น
ที่ลูกควรจะทำ การทำแบบนั้นถือว่าตอบแทนอยู่แล้วแต่ยังไม่สูงสุด
เพราะอะไร เพราะว่า การที่เราเลี้ยงพ่อแม่อย่างนี้ พ่อแม่ตายแล้วจะ
ไปไหนก็ได้ถ้าไม่มีคุณความดี อาจไปนรกก็ได้ ไปเป็นเปรตหรืออสุรกาย
ก็ได้ เพราะว่าไม่มีศีลไม่มีธรรมอะไรเลย

แต่ถ้ามีศีลธรรมเหล่านี้อยู่แล้วในชาตินี้ท่านก็ได้สบายใจ คนมีปัญญาก็
รู้ อะไรผิดถูก ชั่ว ดี ก็อาจจะไม่ทำ มีแต่จะทำคุณความดีเพิ่มขึ้น แล้ว
สิ่งเหล่านี้จะส่งไปในชาติหน้า และชาติหน้าไปเกิดดีด้วย

แต่การจะไปเกิดเป็นพ่อแม่ลูกกันอีกหรือไม่ มันอยู่ที่การกระทำในปัจจุบัน
ถ้าหากเขาทำดีแล้วมีจิตใจที่เอื้อเฟื้ออุปถัมภ์กันดี อาจจะต้องเกี่ยวเนื่อง
กันไปอีกในชาติหน้า เพราะจิตใจผูกพันกันอยู่

มีบาลีในพระพุทธพจน์บทหนึ่งว่า..."ตัณหา ชะเนติ ปุริสัง ความอยากทำ
ให้คนเกิด". ถ้าเราทำด้วยความอยาก ทำอย่างไรได้อย่างนั้น เช่น คนทำ
อย่างนี้ แล้วความผูกพันก็มีต่อกัน แล้วชาติหน้าไปอยู่ด้วยกันอีก...ฯ

~ธรรมรักษา~
ขอนอบน้อมแด่คุณพระพุทธ คุณพระธรรม คุณพระสงฆ์