ครอบครัวสุขสันต์ด้วย...นิสัยแห่งฆราวาสธรรม

เนื่องด้วยวันหยุดยาวช่วงสงกรานต์ ของทุกปี ถือว่าเป็นวันแห่งครอบครัว ( Family Day) วันที่ครอบครัวอันเป็นสถาบัน พื้นฐานของสังคม ควรจะมีความสุข กลมเกลียว แต่จริงๆแล้วครอบครัวที่สุขสันต์ ความสุขควรมีทุกๆวัน จากสมาชิกทุกคนในครอบครัว ตามหลักพุทธศาสนา .."ฆราวาสธรรม" คือหัวใจสำคัญของความมั่นคงในครอบครัว อันประกอบด้วย สัจจะ ทมะ ขันติ และ จาคะ

สัจจะ แปลว่า ความจริงใจ ความจริงจัง ตลอดจนความซื่อตรง ต่อกันและกัน = นิสัยรับผิดชอบ

เมื่อมองในแง่ของความเป็นครอบครัว นิสัยรับผิดชอบของแต่ละคนถือเป็นเรื่องสำคัญอันดับหนึ่งเพราะถ้าใครขาดนิสัยรับผิดชอบเมื่อไหร่ความหวาดระแวงต่อกันจะเกิดขึ้นทันที

คนมีสัจจะย่อมแสดงความรับผิดชอบได้ 4 ด้าน คือ

1) ด้านหน้าที่และการงาน

2) ด้านคำพูด คือ ต้องเป็นผู้ที่พูดอย่าง ก็ทำอย่างนั้น และ ทำอย่างไร ก็ต้องพูดอย่างนั้น

3) ด้านการคบคน คือ คบค้าสมาคมกับใครด้วยความจริงใจ

4) ด้านศีลธรรมความดี คือ ในเรื่องส่วนตัวถือเอาหลักธรรม เป็นใหญ่ ไม่ยอมทำในสิ่งที่ผิดศีล ผิดธรรม ผิดประเพณี และผิดกฏหมายของบ้านเมือง

ทมะ หมายถึง ความกระตือรือร้นในการเคี่ยวเข็ญ ฝึกตนเอง อย่างไม่มีข้อแม้เงื่อนไข เพื่อให้ตนเองมีทั้งความรู้ ความสามารถ และความดีเพิ่มพูนมากขึ้นทุกวันๆ = นิสัยรักการฝึกฝนตัวเอง

คนที่ขาดทมะ มักจะคิดน้อยใจโชคชะตา น้อยใจพี่น้อง น้อยใจ พ่อแม่ น้อยใจสามี น้อยใจภรรยาว่าไม่รัก เลยไปจนกระทั่งน้อยใจลูกว่าไม่รักตนอีกด้วย แล้วก็ก่อปัญหาแตกความสามัคคีในครอบครัว

ขันติ แปลว่า ความอดทน = นิสัยอดทน ถ้าครอบครัวไหนขาดขันติ ก็จะทำให้เกิดปัญหาการเบื่อหน่ายกันเอง ความเบื่อหน่ายกันเอง จะเป็นลางแห่งความหายนะของครอบครัวเพราะไม่ช้าจะถึงจุดหนึ่งที่ต่างคนต่างตักเตือนกันไม่ได้ เมื่อเตือนกันไม่ได้ก็เลยไม่รู้จะทนไปทำไม การทะเลาะเบาะแว้ง ลงไม้ลงมือกันก็ตามมา การอยูร่วมกันในครอบครัว ควรที่จะเปิดใจอนุญาตให้แต่ละคนในครอบครัวเอ่ยปากตักเตือนตนเองได้แต่เนิ่นๆ ถ้าหากเห็นว่าทำอะไรไม่ถูกไม่ควร ไม่โปร่งใสพอ ก็ให้รีบตักเตือนดีกว่ารอให้ทนไม่ไหวก่อนค่อยมาพูดกัน

จาคะ คือเสียสละ = นิสัยเป็นผู้เสียสละการขาดการเสียสละ จะทำให้เกิดปัญหาความเห็นแก่ตัว อาจเรียกง่ายๆ ว่า แล้งน้ำใจ ธรรมชาติของมนุษย์ เมื่อไรก็ตามที่มีการอยู่ร่วมกันเกินสามคนขึ้นไป จะเริ่มมีการแบ่งพรรคแบ่งพวก เมื่อในครอบครัวมีการแบ่งพรรคแบ่งพวกเสียแล้ว หากได้ข้าวของพิเศษอะไรมา ก็จะคำนึงถึงแต่ประโยชน์ของพรรคพวกในบ้านของตัวเองก่อน อีกฝ่ายจะเดือดร้อนลำบากอย่างไร ไม่สนใจ ถ้าสถานการณ์เลวร้ายหนักเข้าๆ แม้พี่น้องคลานตามกันมา มักก็แตกกันเอง เพราะเชื้อแห่งความเห็นแก่ตัวได้เข้าห่อหุ้มจิตใจจนมืดมิด