รอยพระพุทธบาท

โดยความเชื่อที่ว่า “รอยพระพุทธบาท” หมายถึง รอยเท้าของพระพุทธเจ้า มีมาตั้งแต่สมัยอินเดียโบราณ ใช้เป็นสัญลักษณ์แทนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก่อนที่จะมีการสร้างพระพุทธรูป เมื่อภายหลังจากที่มีการสร้างพระพุทธรูปขึ้น รอยพระพุทธบาทได้กลายเป็นสัญลักษณ์เพื่อแสดงถึงความเป็นดินแดนสิริมงคล ซึ่งก็คือดินแดนที่พระพุทธองค์ได้เสด็จดำเนินไปถึง

ความศรัทธาเชื่อว่ากฎแห่งกรรมมีจริง นรกสวรรค์ บุญบาปมีจริง จึงไม่กล้าทำกรรมชั่ว การบูชารอยพระพุทธบาทตามคติความเชื่อคือรอยพระบาทที่พระพุทธเจ้าทรงประทับไว้เพื่อเป็นเจติยสถานที่ควรเคารพ ตามที่ทรงได้รับการทูลรอยพระบาทปรากฏ เชื่อกันว่ามีอยู่ 5 แห่งในโลก คือ

1. เขาสุวรรณมาลิก ไม่แน่ใจว่าอยู่ที่ไหนในโลก แต่มีผู้สันนิษฐานว่าเป็น เขาสุวรรณมาลี(คือเขาธงขัย)ในแหลมมลายู ซึ่งมีรอยพระพุทธบาท
2. เขาสุวรรณบรรพต คือพระพุทธบาท จ.สระบุรี
3. เขาสุมนกูฏ หรืออดัมพีกส์ ยอดเขาของอาดัมส์ อยู่ที่ลังกา รอยพระบาทที่นั่น ชาวพุทธว่าเป็นของพระพุทธเจ้า พราหมณ์ว่าเป็นรอยบาทพระอิศวร มุสลิมว่าเป็นรอนยท้าอาดัม จึงต่างนับถือได้ไม่แตกแยก
4. โยนกบุรี กล่าวว่าคือเมืองเชียงใหม่ อยู่ยนยอดเขารังรุ้ง
5. แม่น้ำนัมมทานที ปัจจุบันคือแม่น้ำเนรบุตตา หรือนรมทา ในประเทศอินเดีย

คำบูชารอยพระพุทธบาท

” อิมัง พุทธปาทัง สัจจะ คาระเวนะ วันทานะ นะมามิหัง
ทุติยัมปิ อิมัง พุทธปาทัง สัจจะ คาระเวนะ วันทานะ นะมามิหัง
ตะติยัมปิ อิมัง พุทธปาทัง สัจจะ คาระเวนะ วันทานะ นะมามิหัง “

ตามความเชื่อ คนไทยแต่ก่อนจึงมีความปรารถนาที่จะไปสักการะรอยพระพุทธบาทที่สระบุรให้ได้ครั้งหนึ่งในชีวิต ส่วนรอยพระพุทธบาทที่มีขึ้นทั่วไปเป็นการสร้างจำลองขึ้นด้วยความเคารพศรัทธาในพระพุทธศาสนา จึงสร้างขึ้นเพื่อเป็นเจติยสถาน ภาพมงคล ๑๐๘ ที่ปรากฎอยู่บนรอยพระพุทธบาทจำลองนั้น เป็นภาพอะไรบ้างมีความหมายอย่างไรภาพสวรรค์และรูปพรหม มีประมาณ ๒๔ ภาพ (สวรรค์ ๖ ชั้น รูปพรหม ๑๖ ชั้น) อย่างไรก็ดีพระพุทธองค์ทรงตรัสไว้ว่า “การเดินทางไปเรื่อยๆ ในสังสารวัฏนั้น ไม่มีทางหนีพ้นนรกได้ เพราะจิตคนพร้อมที่จะไหลลงต่ำ ความคิดอันเป็นอกุศลพร้อมที่จะปรากฏขึ้นชักจูงเราสู่อบายเสมอ ผู้เห็นภัยในสังสารวัฏย่อมเร่งขวนขวายทำบุญทำกุศลคุ้มตัว”

บทความ : อ. ตั้ม ศรีนเรศพนยากรณ์