ทำอย่างไรเมื่อสิ่งแปลกปลอมเข้าตา หู จมูก

สิ่งแปลกปลอม เข้าตา
เมื่อเศษฝุ่นละออง ขนตา หรือแมลงตัวเล็กๆ เข้าตา จะทำให้เกิดอาการระคายเคือง คัน ตาแดง น้ำตาไหล เจ็บปวด บางครั้งอาจมีอาการปวดศีรษะร่วมด้วย ให้หลีกเลี่ยงการขยี้ตา ล้างมือให้สะอาด และอาจนำเศษผงออกเองได้โดยการลืมตาในน้ำสะอาด หรือล้างตาด้วยน้ำอุ่น

หากมองเห็นเศษของสิ่งแปลกปลอมอยู่ที่เปลือกตาด้านล่างให้เงยหน้าขึ้น แล้วดึงเปลือกตาล่างลง ใช้มุมผ้าบางๆ ที่สะอาดหรือกระดาษทิชชูเขี่ยออกเบาๆ ไม่ควรใช้สำลี เพราะเศษของสำลีจะเหนียวติดที่ตา

หากสิ่งแปลกปลอมติดอยู่ที่เปลือกตาบน ให้จับและดึงเปลือกตาบนด้วยนิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้ พับหนังตาบนด้วยไม้พันสำลี แล้วมองลงต่ำ จะเห็นบริเวณเปลือกตาและดวงตา จากนั้นใช้มุมผ้าสะอาดหรือทิชชูค่อยๆ เขี่ยสิ่งแปลกปลอมออก

หากกะพริบตาแล้วยังรู้สึกระคายเคืองหรือเจ็บตาอยู่ ให้ปลิ้นเปลือกตาขึ้น โดยใช้ก้านไม้พันสำลีกดที่เปลือกตาบนแล้วดึงเปลือกตาขึ้น ตรวจดูว่า มีเศษผงติดอยู่ที่เปลือกตาบนหรือไม่ จากนั้นใช้มุมผ้าสะอาดค่อยๆ เขี่ยเศษผงออก แล้วกลับเปลือกตาให้อยู่ในสภาพปกติ

หากมองไม่เห็นสิ่งแปลกปลอม แต่ยังระคายเคืองที่ตาด้านล่าง ให้เหลือบตาลงด้านล่าง แล้วจับเปลือกตาบนดึงขึ้นดึงลงเบาๆ เป็นการกระตุ้นให้น้ำตาไหล น้ำตาจะช่วยชะล้างสิ่งแปลกปลอมให้หลุดออกมา

หลังจากนำสิ่งแปลกปลอมออกได้แล้ว ให้ทำความสะอาดตาด้วยน้ำยาล้างตาหรือน้ำอุ่นสะอาดๆ หากยังระคายเคืองตา หรือไม่สามารถนำสิ่งแปลกปลอมออกได้ ให้รีบไปพบแพทย์ หากสิ่งแปลกปลอมซึ่งมีความแหลมคมฝังติดอยู่ในตา เช่น สะเก็ดหิน อย่าขยี้ตาหรือพยายามเขี่ยสิ่งแปลกปลอมออกเอง ให้หลับตาและใช้ผ้าก๊อซสะอาดปิดตา พันผ้าไว้เพื่อยึดไม่ให้เคลื่อนไหว แล้วรีบไปพบแพทย์

สิ่งแปลกปลอม เข้าหู
สิ่งแปลกปลอมที่เข้าไปในหูส่วนมากมักจะเป็นแมลงตัวเล็กๆ เช่น มดหรือแมลงกลางคืน หากแมลงยังไม่ตายในทันที และบินวนอยู่ในหูเพื่อหาทางออกจะมีอาการปวดหูมาก การได้ยินอาจเสียไปเล็กน้อย อย่าใช้นิ้วแคะหรือใช้ไม้พันสำลีเช็ดหูเพื่อพยายามเอาแมลงออก ให้ใช้น้ำมันพืชค่อยๆ หยอดลงไป แมลงจะสำลักน้ำมันตาย และหยุดการเคลื่อนไหว จากนั้นจึงไปพบแพทย์

หากเป็นเด็กที่เล่นซน เช่น ใส่ของเล่นชิ้นเล็กๆ หรือสิ่งแปลกปลอมอย่างอื่นเข้าไปในหูโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ให้เอียงหูข้างนั้นต่ำลงแล้วกระตุกใบหู วัตถุอาจจะเลื่อนออกมาเองได้ หรือหากมองเห็นวัตถุนั้นชัดเจน และมั่นใจว่า สามารถนำออกมาได้อย่างแน่นอน ให้ใช้คีมถอนขนปลายแคบค่อยๆ คีบออก

แต่หากมองไม่เห็นวัตถุนั้นหรือมองเห็นไม่ชัด หรือไม่แน่ใจว่าจะสามารถนำออกมาได้ อย่าพยายามใช้นิ้วมือ ไม้แคะหู หรือคีมคีบออก เพราะจะทำให้สิ่งนั้นเลื่อนลึกลงไปอีก ห้ามใช้น้ำหรือน้ำมันหยอดหู เพราะวัตถุบางอย่างอาจดูดซับน้ำและพองตัวใหญ่ขึ้นกว่าเดิม ควรรีบไปพบแพทย์

สิ่งแปลกปลอมที่หลุดเข้าไปในหูอาจกระทบกระเทือนถึงหูชั้นในได้ อาจทำให้เยื่อแก้วหูฉีกขาดหรือแก้วหูแตก เนื่องจากเยื่อแก้วหูเป็นอวัยวะที่บอบบาง บางครั้งถ้าได้ยินเสียงดังมากๆ ถูกสิ่งของกระแทกเข้าไปในช่องหูหรือเกิดการติดเชื้อ เยื่อแก้วหูอาจถูกทำลายได้ สังเกตได้ว่าจะไม่ได้ยินเสียงอะไรเลยอย่างกะทันหัน มีอาการปวด บางครั้งอาจมีเลือดออกทางช่องหู ให้รีบนำคนเจ็บส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด

สิ่งแปลกปลอม เข้าจมูก
สิ่งแปลกปลอมเข้าจมูกจะพบในเด็กเล็กเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากความซนและอยากรู้อยากเห็น ที่พบได้บ่อยๆ คือมีเมล็ดผลไม้ ลูกแก้ว ก้อนหิน หรือชิ้นส่วนของเล่น ติดคาอยู่ที่รูจมูก ความตกใจจะทำให้หายใจถี่ขึ้น มีอาการคัดจมูก มีน้ำมูกใสๆ และจามในระยะแรก หากปล่อยทิ้งไว้นานอาจเป็นแผลมีหนอง มีเลือดออก และมีกลิ่นเหม็น ส่วนใหญ่มักเป็นข้างเดียว

หากมีน้ำมูกไหลอาจทำให้วัตถุที่พองตัวเมื่อถูกน้ำมีขนาดใหญ่ขึ้น ดังนั้นควรจะนำสิ่งแปลกปลอมออกให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ ไม่ควรใช้นิ้วหรือไม้แคะออก เพราะจะทำให้วัตถุนั้นเลื่อนลึกลงไปอีก

วิธีง่ายๆ คือ ให้ปิดรูจมูกอีกข้างหนึ่ง แล้วพ่นลมหายใจออกแรงๆ ถ้ายังไม่ออก ให้หายใจช้าๆ ลึกๆ และทำซ้ำอีกครั้ง อีกวิธีคือพยายามทำให้จามด้วยการใช้กระดาษทิชชูแหย่เข้าไปในรูจมูก จะกระตุ้นให้จามได้ และจะช่วยให้สิ่งแปลกปลอมกระเด็นหลุดออกมา หากทำทั้งสองวิธีแล้วยังไม่ได้ผล ให้รีบไปพบแ