“สิ่งแปลกๆ” ที่คุณอาจไม่รู้ว่ามีผลต่อ “ความฝัน”

แน่นอนว่าทุกคนต้องเคยฝันกันแน่ๆ บางคนก็ฝันทุกครั้งที่หลับในขณะที่บางคนนานๆ จะฝันสักที เรื่องเกี่ยวกับความฝันเป็นสิ่งลึกลับที่นักวิทยาศาสตร์ตั้งคำถามกันมานาน และก็พบว่ามีสิ่งแปลกๆ หลายอย่างที่คุณอาจจะไม่รู้ว่ามีผลต่อความฝันด้วย

สนามแม่เหล็กโลกทำให้เราฝันถึงเรื่องแปลกๆ

Darren Lipnicki นักจิตวิทยาได้ทำการบันทึกความฝันของตัวเองไว้เป็นเวลา 8 ปี และได้พบว่า เมื่อสนามแม่เหล็กโลกมีการสั่นไหวน้อย จะส่งผลให้ความฝันของเราแปลกประหลาดมากยิ่งขึ้น และเมื่อสนามแม่เหล็กโลกมีการสั่นไหวมาก ความฝันของเราจะมีเหตุมีผลมากขึ้น

สำหรับการในศึกษาของ Lipnicki เขาใช้การให้คะแนนความแปลกของความฝัน คือ ถ้าฝันถึงเหตุการณ์ที่ปกติและมีเหตุผล ความฝันนั้นก็จะได้ 1 คะแนน หลังจากนั้นคะแนนนี้ก็จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ตามความแปลกประหลาด

จากการทดลองนี้ Lipnicki สรุปว่า เป็นไปได้ว่าเป็นเพราะสนามแม่เหล็กซึ่งมีผลจากฮอร์โมนเมลาโทนินจะเกี่ยวข้องกับความฝัน เพราะมีรายงานว่าคนที่ได้รับฮอร์โมนเมลาโทนินเพิ่มเป็นพิเศษก็ฝันแปลกประหลาดกว่าปกติเช่นกัน ซึ่งก็นำไปสู่ข้อสรุปอีกอย่างว่า ยิ่งฝันถึงเรื่องแปลกเหนือจริงมากขนาดไหน ก็หมายความว่าสมองของเราแข็งแรงดีเพราะว่าได้รับเมลาโทนินอย่างเพียงพอนั่นเอง

การเล่นเกมช่วยให้เราควบคุมความฝันได้

มีผลการรายงานว่า คนที่ชอบเล่นเกมจะเกิด Lucid dream มากกว่าคนทั่วไป นอกจากนั้น จากการศึกษาของ Jayne Gackenbach ผู้ที่ทำการวิจัยเกี่ยวกับเรื่องของความฝันมาเป็นเวลาหลายสิบปีพบว่า เหล่าเกมเมอร์ทั้งหลายจะมีความสามารถพิเศษในการควบคุมจิตไร้สำนึก (Unconscious mind) ได้

มีการตั้งสมมุติฐานไว้ว่า เนื่องจากการเล่นเกมเป็นการช่วยฝึกให้จิตใจรับมือและควบคุมกับสถานการณ์แบบเพ้อฝัน ดังนั้น เมื่อคุณหลับและฝัน สมองจะคิดไปว่า ความฝันนี้ก็คือเกมนั่นเอง และทำให้บางครั้งคุณสามารถควบคุมความฝันได้

แต่ไม่หมดเพียงเท่านี้ จากการศึกษายังพบอีกว่า คนที่เล่นเกมบ่อยๆ จะมีความสามารถในการป้องกันฝันร้ายได้ ซึ่งโดยปกติถ้าเราฝันร้ายเราจะไม่สามารถตอบสนองต่อเหตุการณ์อันตรายในฝันได้ แต่สำหรับเหล่าเกมเมอร์ จะมีความสามารถที่จะต่อสู้กลับไปได้ ทำให้ฝันร้ายของคนเล่นเกมจะมีความน่ากลัวน้อยกว่าทั่วไป แต่มีอัตราของความรุนแรงมากกว่า

สรุปได้ว่า จากการศึกษานี้เหล่าเกมเมอร์ทั้งหลายก็ได้รู้ข้อดีอีกอย่างของการเล่นเกม ดังนั้น คืนนี้ไปลองทำกันดูว่าได้ผลจริงรึเปล่า

 กลิ่นมีผลต่อความฝัน

นักวิทยาศาสตร์ในประเทศเยอรมันได้ทดลองปล่อยกลิ่นต่างๆ เข้าไปในห้องที่ผู้ถูกทดลองกำลังหลับอยู่ ซึ่งกลิ่นที่นำมาทดลองนี้ก็มีตั้งแต่กลิ่นไม่น่าพึงประสงค์อย่างกลิ่นไข่เน่า ไปจนถึงกลิ่นหอมๆ อย่างกลิ่นกุหลาบ หลังจากนั้นก็จะมีการสอบถามถึงความฝันของผู้ถูกทดลอง จึงได้พบว่า กลิ่นที่ไม่พึงประสงค์จะทำให้เกิดฝันในทางลบ แต่ไม่ได้หมายความว่าจะต้องฝันถึงสิ่งที่มีกลิ่นเหม็นแบบนั้น

เราอาจจะไม่ได้สนใจเท่าไหร่เรื่องผลกระทบที่กลิ่นมีต่อการทำงานของสมอง แต่นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า กลิ่นมีผลกับสมองส่วนที่เป็นจิตใต้สำนึกซึ่งควบคุมอารมณ์และพฤติกรรมโดยตรง ทำให้มีผลต่ออารมณ์ในตอนนั้นและความทรงจำด้วย ซึ่งเหตุการณ์นี้ก็ยังมีผลอยู่แม้แต่ตอนหลับก็ตาม

คนที่มีความคิดสร้างสรรค์จะจดจำความฝันได้มากกว่า

จากบทความที่พูดๆ มาด้านบนทั้งหมดขึ้นอยู่กับปัจจัยที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งก็คือ คุณจดจำความฝันของตัวเองได้หรือไม่ ในการศึกษาทั้งหมดจะอ้างอิงจากคนที่สามารถจดจำความฝันของตัวเองได้ ในขณะที่บางคนอาจจะแค่ตื่นขึ้นมาพร้อมกับความรู้สึกลางๆ ว่าเหมือนกับฝันถึงเรื่องแย่ๆ มา แต่ก็ไม่อาจจำรายละเอียดได้

จากการวิจัยพบว่า ยิ่งคุณมีความคิดสร้างสรรค์มากแค่ไหน เมื่อคุณหลับและตื่นขึ้นคุณก็จะจดจำความฝันได้ดีขึ้นเท่านั้น สำหรับการแบ่งแยกว่าใครบ้างที่ถือว่าเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ นักวิจัยใช้ตัวแปรหลายๆ อย่างในการตัดสิน เช่น แนวโน้มในการรับรู้สิ่งต่างๆ ความช่างจินตนาการ ชอบฝันกลางวัน และอื่นๆ ซึ่งคนที่มีคะแนนสูงในตัวแปรเหล่านี้จะจัดได้ว่าเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ และจะจดจำความฝันได้บ่อยกว่าทั่วไป

คุณอาจจะคิดว่า การจะให้จดจำความฝันได้ดีขึ้นนี้ อาจจะทำได้โดยการใช้สารเคมีหรือวิธีการอะไรบางอย่างกับร่างกาย แต่กลายเป็นว่าไม่ว่าจะทำอย่างไรก็ตาม คนที่อยู่ในกลุ่มมีความคิดสร้างสรรค์ก็จะจดจำความฝันได้มากกว่าอยู่ดี

David Watson นักจิตวิทยาได้อธิบายถึงเรื่องนี้ไว้ว่า คนที่มีแนวโน้มจะชอบฝันกลางวันหรือเพ้อฝัน จะทำให้เส้นกั้นระหว่างการหลับและการตื่นน้อยลง ซึ่งก็ฟังดูเหมือนในกรณีของคนชอบเล่นเกมในหัวข้อด้านบนที่สามารถควบคุมความฝันได้ ดังนั้นก็สรุปได้ว่า การควบคุมเส้นแบ่งกั้นระหว่างการหลับและการตื่นเป็นสิ่งที่เราสามารถสร้างขึ้นมาเองได้จากการฝึกฝน

เพราะฉะนั้นถ้าคุณกำลังนั่งทำงานหรือนั่งเรียนอยู่ แล้วก็เกิดเหม่ลอยไปคิดถึงเรื่องการเอาชีวิตรอดจากซอมบี้บุกโลก อย่างน้อยก็ดีใจได้เลยว่าคุณเป็นคนมีความคิดสร้างสรรค์และจดจำความฝันของตัวเองได้ดีกว่าคนทั่วๆ ไป