สัปดาห์นี้จะมีวันสำคัญทางพุทธศาสนาถึง 2 วัน กล่าวคือ วันอาสาฬหบูชาวันที่ 22 กรกฎาคม ต่อด้วยวันเข้าพรรษา 23 กรกฎาคม ถือเป็นโอกาสดีที่เราชาวพุทธจะได้ทำบุญ
ที่จังหวัดสระบุรี มีความพิเศษมากกว่านั้น โดยเทศบาลเมืองพระพุทธบาทร่วมกับจังหวัดสระบุรี จัดงานประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษาและถวายเทียนพระราชทาน ระหว่างวันที่ 21-23 กรกฎาคม 2556 ณ วัดพระพุทธบาทราชวรวิหาร
เป็นงานประเพณีสำคัญที่จัดมานานหลายปี ซึ่งนอกจากจะเป็นการสืบทอดประเพณีทางพุทธศาสนาแล้ว ยังถือเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวอีกทางหนึ่ง ซึ่งเสน่ห์ของงานนี้อยู่ที่เป็นงานพิธีตักบาตรแด่พระสงฆ์ด้วย "ดอกเข้าพรรษา" เท่านั้น
ดอกเข้าพรรษา หรืออีกชื่อหนึ่งที่คุ้นเคยกันว่า ดอกหงส์เหิน ด้วยความที่ลักษณะของดอกและเกสรคล้ายหงส์ที่กำลังเหินบิน จึงได้ชื่อว่า หงส์เหิน เป็นพืชที่จัดอยู่ในวงศ์ขิง เป็นไม้ดอกเมืองร้อนเกิดในป่าร้อนชื้น พบในประเทศไทย พม่า และเวียดนาม นอกจากนี้ ยังมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามท้องถิ่น เช่น กล้วยจ๊ะก่า (ตาก) กล้วยจ๊ะก่าหลวง (ลำพูน) กล้วยเครือคำ (เชียงใหม่) ก้ามปู (พิษณุโลก) ขมิ้นผีหรือกระทือลิง (ภาคกลาง) ว่านดอกเหลือง (เลย) แต่สำหรับที่สระบุรี จะเรียกว่า ดอกเข้าพรรษา ซึ่งเป็นชื่อที่มาพร้อมกับความเชื่อที่ว่า เมื่อนำดอกเข้าพรรษามาตักบาตรถวายพระจะได้กุศลแรง
ดอกเข้าพรรษาจะมีหลายสี เช่น เหลือง ขาว และม่วง ซึ่งแต่ละสีก็จะมีความหมายแตกต่างกันไป เช่น สีขาวหมายถึงความบริสุทธิ์แห่งพุทธศาสนา จึงเป็นสีที่นิยมตักบาตรมากที่สุด ขณะที่สีเหลือง คือ สีแห่งพระสงฆ์ ส่วนสีม่วง เป็นสีที่หายากที่สุด และชาวอำเภอพระพุทธบาท เชื่อว่าการใส่บาตรด้วยดอกสีม่วงจะได้บุญกุศลมากที่สุด
ดอกเข้าพรรษาจะออกดอกปีละครั้งเดียว เฉพาะช่วงเทศกาลเข้าพรรษานั่นเอง ดังนั้น เมื่อถึงวันเข้าพรรษา คือ วันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 ของทุกปี ชาวอำเภอพระพุทธบาทจะพากันไปเก็บดอกเข้าพรรษาตามไหล่เขาโพธิลังกาหรือเขาสุวรรณบรรพต เทือกเขาวง และเขาพุ ในเขตอำเภอพระพุทธบาท นำมาจัดรวมกับธูปเทียนเพื่อตักบาตรถวายพระ ด้วยความเชื่อตามหลักพุทธศาสนาว่า การได้ถวายดอกไม้บูชาแด่องค์พระพุทธเจ้าจะได้รับอานิสงส์ ทำให้มีชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
อีกทั้งหากได้ถวายดอกไม้ ณ วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร พระอารามหลวง ซึ่งถือว่าเป็นสถานที่ประดิษฐาน "รอยพระพุทธบาท" อันศักดิ์สิทธิ์ที่พุทธศาสนิกชนให้ความเคารพบูชา ซึ่งมีความเชื่อในคติชาวลังกาว่า พระพุทธเจ้าได้ประทับรอยพระพุทธบาทไว้ 5 แห่ง และรอยพระพุทธบาทที่วัดพระพุทธบาทฯแห่งนี้ เป็น 1 ใน 5 แห่ง ก็จะส่งผลบุญให้ได้ขึ้นสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
สำหรับตำนานการตักบาตรดอกเข้าพรรษา กล่าวไว้ว่า มีเมืองหนึ่ง ชื่อ เมืองราชคฤห์ มีพระเจ้าพิมพิสารราชาเป็นเจ้าแผ่นดิน ปกติแล้วพระเจ้าพิมพิสารจะต้องได้รับดอกมะลิสดจากนายสุมนะมาลาการ หรือนายมาลาการ เป็นประจำวันละ 8 กำ อยู่มาวันหนึ่ง ขณะที่นายมาลาการออกจากบ้านพัก ได้พบเห็นองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์จำนวนหนึ่ง กำลังเสด็จออกบิณฑบาตผ่านมา ก็ให้นึกศรัทธา นำดอกมะลิที่เก็บมาได้ 8 กำมือที่เตรียมถวายพระเจ้าพิมพิสาร ถวายแด่พระพุทธองค์ เมื่อพระเจ้าพิมพิสาร
ทราบเรื่อง ก็มิได้ว่ากล่าว แถมยังบำเหน็จรางวัลความดีความชอบให้นายมาลาการอีกด้วย
อานิสงส์ดังกล่าว ทำให้ชาวอำเภอพระพุทธบาทยึดถือเป็นประเพณีประจำท้องถิ่น เรียกว่า ประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา ปฏิบัติต่อเนื่องเป็นประจำทุกปีจนมาถึงทุกวันนี้
หน้า 14 มติชนรายวัน ฉบับวันเสาร์ที่ 20 กรกฎาคม 2556
กระทู้ร้อนแรงที่สุดของวันนี้
กระทู้ล่าสุด
รูปเด่นน่าดูที่สุดของวันนี้
