เจาะข่าวตื้น 14 ต.ค. 2516 วันมหาวิปโยคของแผ่นดินไทย

บันทึกเหตุการณ์

00.00น.-01.00น.

จัดขบวนใหม่มุ่งไปสวนจิตร

เวลาประมาณ 00.05 น. หลังจากที่นายเสกสรรค์ ประเสริฐกุล หัวหน้าฝ่ายควบคุมการเดินขบวน สั่งให้เคลื่อนขบวนไปสวนจิตรลดาฯ เพื่อขอพึงพระบารมี ก็มีการจัดขบวนใหม่ ขบวนของนักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชนได้เคลื่อนไปตามถนนศรีอยุธยาแล้วเลี้ยวซ้ายไปตามถนนพระราม 5
ทางด้านคณะกรรมการบริหารศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย เมื่อทราบข่าวการเคลื่อนไหว จึงได้รีบออกจากสวนรื่นฤดีพร้อมด้วยรถติดเครื่องขยายเสียงของทหาร 2 คัน เพื่อไปยับยั้งการเคลื่อนขบวนโดยเร็วที่สุด

01.00-02.45 น.

โจมตีกันเอง

เวลาประมาณ 01.00 น. ส่วนหน้าของขบวนประมาณ 5,000 คน ได้เคลื่อนผ่านประตูทางด้านทิศตะวันตกของสวนจิตรลดาฯ แล้วเผชิญหน้ากับแถวปิดกั้นของตำรวจปราบจลาจล จึงไม่สามารถเคลื่อนขบวนต่อไปได้
เมื่อคณะกรรมการศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยมาถึงหลังแนวปิดกั้นของตำรวจ เลขาธิการและกรรมการของศูนย์ฯ ได้ผลัดขึ้นไปพูดผ่านเครื่องขยายเสียงโจมตีนายเสกสรรค์ ประเสริฐกุลว่ามีเจตนาไม่บริสุทธิ์ มีคอมมิวนิสต์สนับสนุนอยู่เบื้องหลัง และขอให้นักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชนสลายตัวกลับไป เพราะคณะกรรมการศูนย์ฯ ได้ตกลงกับรัฐบาลเรียบร้อยแล้ว สักครู่ก็แยกรถอีกคันเข้าไปในสวน!ดุสิต แล้วกรรมการศูนย์ฯ จำนวนหนึ่งก็ขึ้นพูดโจมตีนายเสกสรรค์เช่นเดิม

จนถึงเวลาประมาณ 02.10 น. กรรมการศูนย์ฯ ทั้งหมดก็หยุดอภิปรายโจมตีนายเสกสรรค์ เพราะไม่สามารถทำให้ฝูงชนสลายตัวตามที่ต้องการได้ แต่กลับมีคนในขบวนโห่ร้องขับไล่แทน ส่วนหนึ่งเพราะไม่ยอมเชื่อศูนย์ฯ อีกต่อไป และส่วนหนึ่งไม่ยอมเชื่อว่าเป็นเสียงของกรรมการศูนย์ฯ จริง ๆ

02.45-03.30 น.

ปรับความเข้าใจ

พอถึงเวลาประมาณ 02.45 น. นายธีรยุทธ บุญมีได้เข้าไปพบกับนายเสกสรรค์ ประเสริฐกุลที่รถควบคุมขบวน จึงรู้ว่าเกิดการเข้าใจผิดกันหลังจากที่ขาดการประสานงานกันอย่างต่อเนื่อง จนเกิดความเข้าใจไม่ตรงกันหลายเรื่องในการควบคุมขบวน หลังจากปรับความเข้าใจกันแล้วก็ได้ช่วยกันประกาศผ่านไมโครโฟนเพื่อให้ผู้ชุมนุมคลายความสงสัยลง แล้วนายธีรยุทธก็ประกาศว่าจะพานายเสกสรรค์ไปขอเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งขณะนั้นเป็นเวลา 03.00 น.

03.30-06.00 น.

อัญเชิญพระบรมราโชวาทสลายการชุมนุม

เวลาประมาณ 03.30 น. นายธีรยุทธ บุญมี กับนายเสกสรรค์ ประเสริฐกุล ได้ออกจากขบวนไปพบเลขาธิการและกรรมการศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย เพื่อพูดถึงปัญหาความขัดแย้งและความเข้าใจผิดที่เกิดขึ้น จากนั้นทั้งหมดก็ได้เข้าไปในสวนจิตรลดาฯ เพื่อขอเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

จนกระทั่งเวลา 04.45 น. พ.ต.อ. วสิษฐ เดชกุญชร นายตำรวจประจำสำนักพระราชวัง นายธีรยุทธ นายเสกสรรค์ เลขาธิการและกรรมการศูนย์ฯ ก็ออกจากพระราชวังสวนจิตรลดาฯ ตรงไปยังรถบัญชาการแล้วช่วยกันประกาศให้ผู้ชุมนุมได้เข้าใจถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและความสำเร็จในการเจรจากับรัฐบาล รวมทั้งชี้แจงความไม่เข้าใจกันที่เกิดขึ้นระหว่างคณะกรรมการศูนย์ฯ กับฝ่ายควบคุมขบวน

ต่อมาเวลา 05.30 น. พ.ต.อ. วสิษฐ เดชกุญชรได้อัญเชิญพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาอ่านให้ที่ชุมนุมฟัง และเมื่ออ่านเสร็จ นายเสกสรรค์ ประเสริฐกุลรวมทั้งกรรมการศูนย์ฯ ก็ได้ขึ้นพูดให้ทุกคนพอใจและขอให้สลายตัว จากนั้นฝูงชนก็เริ่มแยกย้ายกันออกจากที่ชุมนุมในเวลาประมาณ 06.00 น.

06.00-07.00 น.

เริ่มปะทะกับตำรวจ

ขณะที่นักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชนกำลังแยกย้ายกันกลับนั้น ส่วนหนึ่งก็มุ่งไปตามถนนพระราม 5 เพื่อออกไปทางสี่แยกดุสิต แต่แล้วกลับถูกกั้นโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจประมาณ 250 คน ซึ่งไม่ยอมให้เดินผ่านไปโดยสะดวก ทำให้ฝูงชนเกิดความไม่พอใจกระทั่งเริ่มมีการขว้างปาสิ่งของต่าง ๆ ใส่ตำรวจ

จนเมื่อเวลาประมาณ 06.30 น. เกิดการขว้างปาและประจันหน้ารุนแรงขึ้น ในที่สุดตำรวจหน่วยปราบปรามภายใต้การบัญชาการของ พล.ต.ท. มนต์ชัย พันธุ์คงชื่น ก็ได้ใช้ไม้กระบองกับโล่เข้าตีและดันผู้เดินขบวนให้ถอยร่นไป ขณะเดียวกันตำรวจกองปราบในแนวหลังก็ได้รับคำสั่งให้ยิงแก๊สน้ำตาจนฝูงชนแตกหนี ผู้ร่วมชุมนุมจำนวนมากถูกดัน ถูกตี และสำลักแก๊สน้ำตาจนตกน้ำ ต่างคนก็วิ่งหนีเอาชีวิตรอด บางคนต่อสู้โดยใช้มือเปล่า ไม้ ก้อนหิน และขวดเท่าที่จะหยิบฉวยได้ตามพื้นถนน ชายหญิงและเด็กหลายคนถูกตีจนแขนหัก ศีรษะแตก บ้างถูกเหยียบซ้ำเนื่องจากการถอยร่นของผู้ร่วมชุมนุม บางคนถูกไล่ตีตกน้ำทั้ง ๆ ที่ยังสำลักแก๊สน้ำตา บางส่วนหนีไปฝั่งสวนจิตรฯ และฝั่งสวน!ดุสิต

ด้านเลขาธิการและกรรมการศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยจำนวนหนึ่งได้ติดกลุ่มไปกับฝูงชนที่ถอยร่นไปอยู่ในสวนจิตรลดาฯ จำนวนพันคนเศษ ขณะที่นายเสกสรรค์ ประเสริฐกุล หัวหน้าผู้ควบคุมขบวน ได้เดินออกไปจากขบวนแล้ว

08.00-09.00 น.

ลุกลาม

เวลาประมาณ 08.00 น. นักเรียน นิสิต นักศึกษาที่ทราบข่าวการปะทะที่สวนจิตรลดาฯ ได้เริ่มทยอยเข้าไปรวมกันในธรรมศาสตร์จำนวนมาก คนที่หนีมาจากสวนจิตรฯ ได้นำข่าวเกี่ยวกับความทารุณของตำรวจมาเล่าให้เพื่อนฟัง บางคนมีอารมณ์แค้นพุ่งสูงขึ้น ต่างฉวยไม้ขึ้นรถพากันออกไป ส่วนที่เหลือช่วยกันทำระเบิดเพลิงอย่างเร่งรีบ ขณะเดียวกันก็มีการตั้งศูนย์พยาบาลสนามขึ้นในธรรมศาสตร์ด้วย

สถานการณ์ลุกลามขึ้นเรื่อย ๆ เวลาประมาณ 08.30 น. นักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชนราว 5,000 คน ได้เคลื่อนจากลานพระบรมรูปทรงม้า ตรงไปยังกองบัญชาการตำรวจนครบาลผ่านฟ้า เชิงสะพานผ่านฟ้าลีลาศ มีการขว้างปาไม้และก้อนหินเข้าไปยังกองบัญชาการตำรวจนครบาล และมีรถกระจายเสียงของนักศึกษาประกาศให้ไปรวมตัวกันที่ธรรมศาสตร์

ส่วนที่บริเวณหน้ากรมประชาสัมพันธ์ก็มีนักศึกษาประชาชนชุมนุมกันหลายพันคน โดยผู้ชุมนุมจำนวนหนึ่งได้เข้ายึดกรมประชาสัมพันธ์และสำนักงานคณะกรรมการติดตามและประเมินผลการปฏิบัติราชการ (ก.ต.ป. เมื่อเวลาประมาณ 09.00 น.

09.30 น.

บิดเบือน

เวลา 09.30 น. สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยได้กระจายเสียงแถลงการณ์ของจอมพลถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรี บิดเบือนว่ามีนักเรียนและผู้แต่งกายคล้ายทหารก่อวินาศกรรม บุกเข้าไปในสวนจิตรลดาฯ และสถานที่ราชการ โดยมุ่งหมายที่จะลบล้างเปลี่ยนแปลงการปกครอง รัฐบาลจึงขอประกาศว่า ตั้งแต่นี้เป็นต้นไปเจ้าหน้าที่จะเข้าระงับสถานการณ์อย่างเด็ดขาด

และระหว่างนั้นเอง พ.อ. ณรงค์ กิตติขจร ในฐานะหัวหน้าฝ่ายปฏิบัติการปราบปรามจลาจล พร้อมกับทหารและตำรวจ ก็ได้ขึ้นเฮลิคอปเตอร์ 2 ลำ บินตรวจการณ์และรายงานข่าวถึงจอมพลถนอม กิตติขจร และจอมพลประภาส จารุเสถียร บิดเบือนว่าในธรรมศาสตร์มีการซ่องสุมอาวุธและผู้คน และการจลาจลครั้งนี้เป็นไปตามแผนของคอมมิวนิสต์ นอกจากนี้ยังมีการยิงปืนเอ็ม 16 และระเบิดแก๊สน้ำตาลงมาใส่ประชาชนด้วยตลอดทั้งวัน

10.00-17.00 น.

ปะทะรุนแรง ตอบโต้เผด็จการ

เหตุการณ์ได้บานปลายลุกลามออกไปอย่างที่ไม่มีใครคาดคิดไว้ ทหารและตำรวจออกปราบฝูงชนโดยใช้ทั้งอาวุธปืน รถถัง และเฮลิคอปเตอร์ มีการต่อสู้ปะทะกันตลอดสายถนนราชดำเนินตั้งแต่ผ่านฟ้าถึงสนามหลวง โดยเฉพาะที่หน้ากรมประชาสัมพันธ์ กรมสรรพากร กองสลากกินแบ่ง โรงแรมรัตนโกสินทร์ ตึก ก.ต.ป. กองบัญชาการตำรวจนครบาลผ่านฟ้า รวมทั้งบริเวณสถานีตำรวจชนะสงครามและย่านบางลำภู

นักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชน ก็เริ่มตอบโต้กลับรุนแรงมากขึ้น มีการยิงและปาระเบิดขวดตอบโต้ทหารตำรวจเป็นบางจุด มีการบุกเข้ายึดและทำลายสถานที่บางแห่งที่เป็นสัญลักษณ์ของอำนาจเผด็จการคณาธิปไตย สำนักงานกองสลากกินแบ่งรัฐบาล ตึก ก.ต.ป. และป้อมยามถูกเผา บางคนได้ขับรถเมล์ รถขยะ และรถบรรทุกน้ำของเทศบาลวิ่งเข้าชนรถถัง ศพวีรชนที่สละชีวิตหลายคนถูกแห่เพื่อเป็นการประจานความทารุณของทหารตำรวจและชักชวนให้ประชาชนไปร่วมต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย ส่วนในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์นักศึกษาก็ลำเลียงผู้เสียชีวิตและผู้บาดเจ็บไปโรงพยาบาลศิริราชทางเรือตลอดเวลา

ขณะเดียวกันรัฐบาลก็ได้ออกแถลงการณ์โจมตีนักศึกษาประชาชนผ่านสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งมีคำสั่งให้ปิดสถาบันการศึกษาของรัฐในกรุงเทพฯ นนทบุรี และสมุทรปราการทุกแห่ง และประกาศไม่ให้ประชาชนออกนอกบ้านในเวลากลางคืน

17.20 น.

จอมพลถนอมลาออก

ต่อมาเวลาประมาณ 17.15 น. เลขาธิการและคณะกรรมการศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยจำนวนหนึ่ง ได้เดินทางออกจากพระราชวังสวนจิตรลดาฯ เพื่อไปพบจอมพลถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรี ที่กองบัญชาการปราบปรามจลาจล สวนรื่นฤดี แต่ก็สวนทางกับจอมพลถนอมซึ่งได้เดินทางไปกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในเวลา 17.20 น.

ขณะเดียวกันการปราบปรามนักศึกษาประชาชนก็ยังดำเนินต่อไป สถานีวิทยุกรมประชาสัมพันธ์ได้กระจายเสียงประกาศของกองบัญชาการทหารสูงสุดให้มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และมหาวิทยาลัยศิลปากรเป็นเขตอันตราย ซึ่งเจ้าหน้าที่กำลังจะเข้ายึดพื้นที่ภายในเวลา 18.00 น. ขอให้นักเรียนนักศึกษาออกจากเขตดังกล่าว

18.45-24.00

โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนายกฯ คนใหม่ การต่อสู้ดำเนินต่อไป

พอถึงเวลา 18.30 น. สถานีวิทยุกรมประชาสัมพันธ์และสถานีโทรทัศน์ทุกสถานีจึงได้ถ่ายทอดแถลงการณ์การลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของจอมพลถนอม กิตติขจร ซึ่งขณะนั้นฝ่ายนักศึกษาประชาชนได้ถอยมาชุมนุมกันที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยราว 3 หมื่นคน

เวลา 18.45 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนายสัญญา ธรรมศักดิ์เป็นนายกรัฐมนตรี และในเวลา 19.15 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีกระแสพระราชดำรัสทางวิทยุและโทรทัศน์ ขอให้ทุกฝ่ายระงับเหตุแห่งความรุนแรง

อย่างไรก็ตาม ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยก็ยังคงมีประชาชนมาชุมนุมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และยังคงมีตำรวจทหารยิงทำร้ายประชาชนอยู่ในบางบริเวณ

ท่ามกลางความสับสน คณะกรรมการศูนย์ปวงชนชาวไทยก็ได้ถูกก่อตั้งขึ้นชั่วคราวเมื่อเวลา 20.45 น. ท่ามกลางประชาชนประมาณ 5 หมื่นคนที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย เพื่อประสานงานและคลี่คลายสถานการณ์

และเมื่อถึงเวลา 23.30 น. นายสัญญา ธรรมศักดิ์ นายกรัฐมนตรีคนใหม่ ได้ปราศรัยทางโทรทัศน์ ขอให้ทุกฝ่ายคืนสู่ความสงบ และประกาศจะใช้รัฐธรรมนูญภายใน 6 เดือน

ตลอดคืนนั้นยังคงมีเสียงปืนดังขึ้นประปราย ท้องฟ้าแถบถนนราชดำเนินเป็นสีแดง ควันพวยพุ่งอยู่เป็นหย่อม ๆ การต่อสู้เพื่อสิทธิเสรีภาพและประชาธิปไตยดำเนินไปตลอดคืน

ที่มา

.pramool.com
รายการ เจาะข่าวตื้น 73 : เจาะ 14 ตุลา