กินอาหารเสียเถอะ แล้วจะนำถวายพระเจ้าแผ่นดิน ....ปาฏิหาริย์ช้างเผือก รัชกาลที่ 9

ในความเชื่อที่มีมาแต่โบราณของไทย ช้างเผือก หรือช้างที่มีลักษณะตรงตามตำราพระคชศาสตร์ ถือว่าเป็นเครื่องเชิดชูเกียรติประดับบารมีของพระมหากษัตริย์ เมื่อมีช้างเผือกเข้ามาสู่พระบารมีจะทรงโปรดเกล้าฯ ให้ทำพิธีสมโภชขึ้นระวาง พระราชทานนามเป็น "พระยาช้างต้น หรือนางพระยาช้างต้น" และให้ยืนโรงช้างประจำพระราชฐาน พระมหากษัตริย์พระองค์ใดมีช้างเผือกมาก จะเชื่อกันว่ามีพระบุญญาบารมีมาก

ดังเช่น "พระศรีนรารัฐราชกิริณี" เป็นหนึ่งในช้างสำคัญของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 เป็นช้างสำคัญอยู่ในตระกูล "พรหมพงศ์" จำพวก "อัฏฐทิศ" ชื่อ "อัญชัน" ซึ่งมีประวัติความเป็นมาที่น่าสนใจควรแก่การศึกษา

โดยช้างสำคัญเชือกนี้เป็นลูกช้างพัง อายุประมาณ 2 ปีเศษ มีถิ่นกำเนิดจากช้างป่า นายมายิ มามุ อายุ 50 ปี มีภูมิลำเนาเดิมอยู่บ้านเลขที่ 9 หมู่ที่ 4 ตำบลมนังตายอ อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส ได้ประกอบอาชีพทำไร่ทำสวนอยู่บนเขากือซา หมู่ที่ 7 ตำบลจะแนะ อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส ในขณะที่พืชผลที่ปลูกไว้กำลังเจริญงอกงามนั้น ได้มีช้างป่ามารบกวนกินพืชผักอยู่ตลอดเวลา

อยู่มาคืนหนึ่ง ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2519 มีแม่ช้างได้นำลูกช้างมากินพืชผลที่นายมายิปลูกไว้ นายมายิจึงทำการขับไล่ แม่ช้างหนีไป ส่วนลูกช้างไม่ยอมหนี นายมายิจึงได้นำลูกช้างดังกล่าวนี้มาเลี้ยงดูไว้ และตั้งชื่อเป็นภาษาพื้นเมืองว่า "จิ" โดยเลี้ยงด้วยน้ำนมและพืชผักตามที่จะหาได้ อยู่มาวันหนึ่ง ลูกช้างไม่ยอมกินอาหารทำให้ร่างกายซูบผอมลง นายมายิ กลัวลูกช้างจะตายจึงกล่าวกับลูกช้างเป็นภาษาพื้นเมืองว่า "มาแกละเนอะ วีรายอ" ซึ่งมีความหายว่า "กินอาหารเสียเถอะ แล้วจะนำถวายพระเจ้าแผ่นดิน" เมื่อนายมายิกล่าวเช่นนั้น คำกล่าวนี้ดังจะบอกเหตุอันเป็นมงคล เพราะหลังจากนั้นลูกช้างก็ยอมกินอาหารดังปกติ

จากนั้น นายมายิเลี้ยงดูลูกช้างมาได้ 8 เดือนเศษ ก็ไม่สามารถจะเลี้ยงดูต่อไปได้ จึงมอบลูกช้างให้พันตำรวจตรี สาโรจน์ จินตวิโรจน์ สารวัตรใหญ่สถานีตำรวจภูธรอำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส นำมาเลี้ยงไว้ที่บริเวณสถานีตำรวจภูธร อำเภอระแงะ และตั้งชื่อให้ลูกช้างพังเสียใหม่ว่า "จิตรา" ต่อมาพันตำรวจตรี สาโรจน์ จินตวิโรตน์ ได้มอบลูกช้างให้พันโทประสาท แทนขำ ผู้บังคับกองพันทหารราบที่ 313 ซึ่งตั้งหน่วยปฏิบัติการอยู่ที่วัดชลธาราวาส ตำบลตันหยงมัส อำเภอระแงะ เลี้ยงดูอีกต่อหนึ่ง ซึ่งพันโทประสาท แทนขำ ได้สังเกตเห็นว่าลูกช้างพังนี้มีลักษณะดี จึงได้รายงานให้ผู้ว่าราชการจังหวัดนราธิวาสทราบ

เนื่องจาก นายวัชระ สิงคิวิบูลย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดนราธิวาส สังเกตเห็นว่าลูกช้างพังดังกล่าวนี้ มีลักษณะดีเป็นพิเศษต่างกับช้างธรรมดาสามัญทั่วไป จึงได้รายงานให้กระทรวงมหาดไทยทราบ กระทรวงมหาดไทยในฐานะเป็นผู้รักษาพระราชบัญญัติรักษาช้างป่า พุทธศักราช 2464 ได้ขอให้ผู้ชำนาญการคชลักษณ์ของสำนักพระราชวังไปทำการตรวจสอบ ซึ่งสำนักพระราชวัง ได้มอบหมายให้จมื่น สิริวังรัตน (เฉลิม คชาชีวะ) ผู้สืบตระกูลพระหมอเฒ่ากรมช้างต้น และคณะเดินทางไปตรวจสอบคชลักษณ์ที่จังหวัดนราธิวาส ในที่สุดรายงานว่า ลูกช้างนี้สมบูรณ์ด้วยมงคลลักษณะถูกต้องตามตำรา พระคชลักษณ์ศาสตร์ อยู่ในตระกูล "พรหมพงศ์" จำพวก "อัฐทิศ" ชื่อ "อัญชัญ" สมควรขึ้นระวางเป็นช้างต้นคู่พระบารมี

ดังนั้น กระทรวงมหาดไทยพร้อมด้วยประชาชนจังหวัดนราธิวาส มีความปลื้มปีตียินดีที่มีช้างสำคัญอุบัติขึ้นในจังหวัด จึงกราบบังคมทูลพระกรุณาขอพระราชทานน้อมเกล้าฯ ถวายลูกช้างสำคัญเชือกนี้ เพื่อเป็นพระราชพาหนะคู่พระบารมีตามราชประเพณี

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ ทรงพระราชดำริเห็นว่า การที่มีช้างสำคัญขึ้นในพระราชอาณาจักร โบราณราชประเพณีย่อมนิยมว่าเป็นสิริมงคลแก่ประเทศชาติ เมื่อกระทรวงมหาดไทย ผู้ว่าราชการจังหวัดพร้อมด้วยประชาชน ได้น้อมเกล้าฯ ถวายช้างสำคัญอันอุดมด้วยมงคลลักษณ์ตามตำราพระคชลักษณ์ศาสตร์เช่นนี้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สำนักพระราชวังกำหนดเสด็จพระราชดำเนินไปทรงรับการน้อมเกล้าฯ ถวายช้างสำคัญ และโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งพระราชพิธีขึ้นระวางสมโภชช้างสำคัญที่จังหวัดนราธิวาส เป็นงานพิธีรวม 3 วัน ระหว่างวันที่ 23-25 สิงหาคม พุทธศักราช 2520

โดยช้าง "จิตรา" ได้ขึ้นระวางเป็น "พระศรีนรารัฐราชกิริณี" หรือนามเต็มว่า

"พระศรีนรารัฐราชกิริณี จิตรวดีโรจนสุวงศ์ พรหมพงศ์อัฐทิศพิศาล พิเสฐธารธรณิพิทักษ์ คุณารักษ์ กิตติกำจร อมรสารเลิศฟ้า"

และนี่คือตำนานช้างเผือก "พระศรีนรารัฐราชกิริณี" ที่เกิดขึ้นในรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งปัจจุบันยืนโรงอยู่ที่โรงช้างต้น พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต

เรียบเรียงจาก : หนังสือรวมพระราชนิพนธ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ, วิกิพิเดีย

ขอบคุณ bangkokbanksme.com