นักวิชาการให้ความรู้!! คำว่า “เว็จ” แท้ที่จริงไม่ได้แปลว่า “ส้วม”

จากกระแสความดังของละคร บุพเพสันนิวาส ทำให้คนต่างนำคำโบราณจากในเรื่องมาใช้กันจนฮิต อย่างคำว่า ออเจ้า และ เว็จ เป็นต้น

ก่อนหน้านี้ ทางผู้จัดละคร ได้ทำคลิปให้ความรู้เรื่องความหมายของคำโบราณและบอกว่าคำว่าว่า "เว็จ" สมัยกรุงศรีอยุธยา เป็นคำเรียก "ห้องน้ำ" ไม่ใช่ Wait (เวท) ที่แปลว่าคอย และถ้าจะไปห้องน้ำ ให้พูดว่า "ไปเว็จ"

แต่ล่าสุด ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ชานป์วิชช์ ทัดแก้ว นักวิชาการด้านภาษา จาก สาขาวิชาภาษาเอเชียใต้ ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ออกมาชีแจงว่า แท้ที่จริงแล้วคำว่า "เว็จ-เวจ" ไม่ได้หมายถึง ส้วม แต่จหมายถึง "อุจจาระ" ต่างหาก

"เว็จ-เวจ จริงแล้วไม่ได้แปลว่า ส้วม

ช่วงนี้ ทั่วบ้านทั่วเมือง พูดกันถึงเรื่องละคร "บุพเพสันนิวาส" จากบทประพันธ์ของรอมแพง ทำให้คนเริ่มสนใจประวัติศาสตร์ การแต่งเนื้อแต่งตัว จนถึงคำเก่าๆ อย่าง ออเจ้า เว็จ ฯลฯ เป็นต้น
พอดีผ่านตา เห็นหลายคน ลุกขึ้นมาเขียนว่า เว็จ/เวจ แปลว่า "ส้วม" "สุขา"
จริงๆ แล้ว จะว่าผิดก็ไม่ใช่ แต่จะว่าถูกหมดก็ไม่ได้ เพราะคำว่า "เว็จ" ที่ใช้ๆ กันจนเข้าใจว่า หมายถึง "ส้วม" นั้น เป็นคำที่ย่นย่อ ตัดสั้นจาก "เว็จกุฎี"

คำว่า กุฎี นั้น มาจากภาษาบาลี สันสกฤตว่า "กุฏิ" แปลว่า กระท่อม หรือ กระต๊อบ หรือ เรือนที่ปรุงขึ้นไว้ใช้สอย อย่าง กุฏิพระภิกษุ เป็นต้น

ส่วน "เว็จ" หรือ "เวจ" นั้น จริงๆ แปลว่า "ขี้" (ขอโทษที่ไม่สุภาพ) "อุจจาระ" มาจาก ภาษาบาลีว่า "วจฺจ" แล้วแผลง เสียงสระ อะ เป็น เอ ให้ออกเสียงง่าย
คำว่า วจฺจ นี้ ตรงกับภาษาสันสกฤตว่า "วรฺจสฺ" (วรร-จัส) ตามรูปศัพท์แปลว่า พลังชีวิต พละกำลัง ประกายรัศมี/ไฟ แสงสว่าง ความเรืองรอง สี และ ในศัพทานุกรม (lexicon) ให้ว่า หมายถึง อุจจาระ มูล ด้วย

เมื่อออเจ้ารู้เยี่ยงนี้แล้ว จงแจ้งใจเถิดว่า เวจ นั้น จะเดิมหาใช่ส้วมไม่ รู้สิ่งไรแลต้องรู้ให้ถึงราก จักได้โวได้ ไม่ถูกแม่การะเกดเบ้ปากใส่ นะออเจ้า"