ไขปริศนาเด็กดับในรถ ทำไมเป็นฮีทสโตรก ไม่ใช่ขาดอากาศหายใจ?

สืบเนื่องจากประเด็นที่หลายคนให้ความสนใจอย่างมากที่เคยเกิดขึ้นแล้วก็เกิดขึ้นอีก ผู้ปกครองหลายคนต่างขอวิธีรับมือและจัดการปัญหานี้เมื่อล่าสุดมีคดี เด็กหญิงวัย 7 ขวบเสียชีวิตบนรถตู้โรงเรียนเอกชนชื่อดัง ผลชันสูตรเบื้องต้น ระบบไหลเวียนของเลือดล้มเหลว เลือกออกจากปากเพราะฮีทสโสตรก แต่ผลเชิงลึกต้องรอไปอีก

ทางด้านครอบครัวติดใจการเสียชีวิตเกิดข้อสงสัยหลารยประเด็น ซึ่งแพทย์แจ้งเพิ่มเติมว่ามีรอยช้ำต้นแขนซ้าย จุดเขียวที่ขา และรอยถลอกที่ขา ก่อนออกจากบ้านก็ไม่มีรอยพวกนี้ จึงเป็นข้อสงสัยอีกประเด็น

ล่าสุด "นพ.สมิทธิ์ ศรีสนธิ์" นายกสมาคมแพทย์นิติเวชแห่งประเทศไทย และหัวหน้าห้องปฏิบัติการนิติเวชศาสตร์ ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทย์ศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี โพสต์ข้อมูลความรู้ผ่านเพจเฟสบุ๊ก Smith Fa Srisont ไว้ว่า "กรณีเด็กถูกทิ้งในรถแล้วเสียชีวิตนั้น มีงานวิจัยเรื่องนี้อยู่มากมาย จึงจะขอสรุปให้ฟัง ซึ่งจะมีประโยชน์ต่อคนทั่วไปและแพทย์ครับ เอาแบบย่อให้คนขี้เกียจอ่านคือ

"เด็กที่ถูกทิ้งในรถที่จอดกลางแดด จะเสียชีวิตจากภาวะฮีทสโตรก (heat stroke) ไม่ใช่เสียชีวิตจากการขาดอากาศหายใจ เพราะอุณหภูมิในรถสามารถสูงขึ้นได้เร็วมาก และเด็กจะทนต่อภาวะนี้ได้น้อยกว่าผู้ใหญ่"

อธิบายแบบรายละเอียด

1. เด็กถูกทิ้งในรถจนเกิดภาวะฮีทสโตรก (heat stroke) หรือภาวะที่ร่างกายไม่สามารถลดอุณหภูมิร่างกายที่เพิ่มมากกว่าปกติได้ เป็นปัญหาที่พบในหลายประเทศ โดยที่อเมริกาพบได้ 30-60 รายต่อปี

2. ภาวะฮีทสโตรก (heat stroke) จะพบง่ายในเด็ก และ คนชรา เนื่องจากการปรับอุณหภูมิในร่างกายของคนกลุ่มนี้ทำได้ยากกว่าคนกลุ่มอื่น

3. มีงานวิจัยหนึ่งบอกว่า แม้อุณหภูมิภายนอกจะแค่ประมาณ 25-30 องศาเซลเซียส การจอดรถทิ้งไว้กลางแดดช่วงกลางวันก็ทำให้อุณหภูมิในรถสูงถึงเกือบ 60 องศาเซลเซียสได้ แสดงให้เห็นว่า อุณหภูมิในรถที่จอดกลางแดดจะสูงขึ้นถึงระดับอันตราย แม้อากาศภายนอกไม่ได้ร้อน

4. มีงานวิจัยหนึ่งบอกว่า อุณหภูมิในรถที่จอดทิ้งไว้ในกลางแดดจะสูงได้ถึง 70 องศาเซลเซียส และถึงแม้จะแง้มหน้าต่างไว้ประมาณสองนิ้ว อุณหภูมิก็ยังสูงได้เท่านี้เช่นกัน หรือถึงเปิดหน้าต่างทั้งหมดก็ยังสูงได้ถึง 50 องศาเซลเซียส ดังนั้นการปล่อยเด็กไว้ในรถที่จอดกลางแดด แม้จะเปิดหน้าต่างไว้ ก็อันตรายมาก ไม่ควรทำอย่างยิ่ง

5. มีงานวิจัยหนึ่งบอกว่า อุณหภูมิในรถที่จอดทิ้งไว้กลางแดด สามารถสูงขึ้นได้เร็วมาก แค่เพียง 5 นาทีก็สูงถึง 75% ของอุณหภูมิสูงสุดแล้ว และภายใน 15 นาทีจะถึงจุดที่อุณหภูมิในรถสูงสุด และอีกงานวิจัยพบว่า การที่เด็กอยู่ในรถที่จอดกลางแดดเพียง 20 นาที (อุณหภูมิตั้งต้น 28 องศาเซลเซียส) ก็ทำให้เด็กอยู่ในภาวะที่อันตรายแล้ว ดังนั้นการปล่อยเด็กในรถไว้ไม่นาน ไม่เกินชั่วโมง ก็อาจทำให้เด็กเสียชีวิตได้

6. การวินิจฉัยกรณีตายจากฮีทสโตรก ทางแพทย์นิติเวชจะใช้ประวัติและสภาพแวดล้อมในการช่วยวินิจฉัยเป็นหลัก โดยการผ่าศพให้ข้อมูลได้น้อย เพราะการเสียชีวิตในที่เกิดเหตุทันทีทำให้การเปลี่ยนแปลงในร่างกายยังมีน้อย ทั้งนี้การวัดอุณหภูมิของศพอาจช่วยได้ แต่ควรตรวจเทียบกับอุณหภูมิในที่เกิดเหตุ

7. สุดท้ายขอเน้นว่า ความเข้าใจผิดว่าเด็กถูกทิ้งในรถจะตายจากขาดอากาศหายใจควรแก้ไขนะครับ เพราะจะทำให้คิดว่าเราสามารถปล่อยเด็กทิ้งในรถที่เปิดหน้าต่างแง้มไว้ได้ ซึ่งมันทำไม่ได้และอันตรายมากแม้จะไม่ถึงชั่วโมง

8. ขอ edit เพิ่มเติม เพราะมีคนกล่าวถึงเยอะ กรณีนี้ ใช้กับการทิ้งสัตว์เลี้ยงไว้ในรถด้วยนะครับ หนังสือนิติเวชก็เขียนเรื่องนี้ไว้ชัดมากว่าทำให้เสียชีวิตได้"