การค้นหาบุคคลสาบสูญ

ซึ่งตั้งอยู่บริเวณที่ราบสูงในประเทศ Guatemala มีหลุมฝังศพของบุคคลนิรนามนับพันหลุม ประชาชนผู้เคราะห์ร้ายเหล่านี้ตายเพราะตกเป็นเหยื่อสังหาร โดยระบบเผด็จการทางทหารในประเทศกัวเตมาลา ตลอดระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมา

บรรดานักวิทยาศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญด้านนิติวิทยาศาสตร์ (forensic science)ซึ่งได้รับทุนสนับสนุนจากมูลนิธิ Ford, Joyce Mertz Gilmore และมูลนิธิอื่นๆ อีกหลายแห่ง จะเดนิ ทางมายังหมู่บ้าน El Quiche เพื่อขุดศพของบุคคลที่ตายไปแล้ว ขึ้นมาพิสูจน์ดูให้รู้ชัดว่า ศพใครเป็นใคร

มีความหวังผลการพิสูจน์จะทําใหhบรรดาญาติของผู้ที่สูญู หายไปร่วม4 5,000 คน มีความรู้สึก ดี ขึ้น และหวังว่าการค้นคว้าหาความจริงในเรื่องนี้จะทํ าให้โลกรู้ว่า ทหารในกัวเตมาลานั้นทํ าลายสิทธิมนุษยชน และทารุณพลเรือน ด้วยวิธีการใด ในรูปแบบใด และเพียงใด

เพราะได้รับคําเชิญจากสมาคมผู้พิทักษ์สิทธิมนุษยชนของที่นั่น และจากประธานาธิบดี J. Jerrano Elias และถึงแม้ตัวท่านประธานาธิบดีจะมาจากการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยก็ตาม แต่ท่านก็ไม่สามารถปกป้องผู้นํ าสังคมและผู้นํ าพาณิชย์ที่สํ าคัญๆ ให้ปลอดจากการขู่ทําร้ายโดยฝ่ายทหารไม่ ในกรณีของประเทศอื่นๆ เมื่อมีการคืนกลับสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตย เหล่าทหารที่เคยครองเมืองจะถูกถอดถอนและโอนย้ายออกไปจากฐานอํ านาจจนหมดสิ้น คณะทํางานจึงสามารถทํ างานได้เต็มที่

นักมานุษยวิทยาด้านนิติศาสตร์ผู้นี้มีวัย 62 ปี จากเมือง Norman รัฐ Oklahoma คณะทํางานชุดนี้เคยมีประสบการณ์การทํางานที่ได้ผลมากแล้วในประเทศอาร์เจนตินา ชิลี เปรู เคนยา อิสราเอล โบลิเวีย บราซิล เอลซัลวาดอร์ เม็กซิโก และปานามา

Snow ก็ไม่ค่อยจะมั่นใจนักในการทำงานที่กัวเตมาลาเพราะเหตุว่า ในกรณีของประเทศอื่น จํานวนคนที่สาบสูญมีน้อย แต่ในกรณีกัวเตมาลาในระยะ 10 ปี ที่ผ่านมาจํานวนผู้คนนที่หายไปอย่างไร้ร่องรอยมีถึง 45,000 คน และหากคิดย้อนหลังไป 30 ปี ก็จะมีคนหายไปร่วม100,000 คน

ดังนั้น Snow จึงคาดจะฝึกนักวิทยาศาสตร์ชาวกัวเตมาลา 5 คน ให้รู้จักเทคนิคการชันสูตรศพ เพื่อเขาทั้ง 5 จะได้ทําหน้าที่วิเคราะห์ศพต่อไปได้ด้วยตัวเขาเองในอนาคตและเพื่อจะลดภัยมรณะจากการโป้งของทหาร Snow มีแผนจะให้หน่วยงานนี้เป็นหน่วยงานหนึ่งของรัฐบาลสหรัฐด้วย

Snow จะขุดศพนึ้ มาประมาณ 20 ศพ เป็นศพตัวอย่าง ในการศึกษาให้แก่นักศึกษาทั้ง 5 เขาจะดูบาดแผล รอยอุบัติเหตุต่างๆ ตั้งแต่สมัยที่ผู้เสียชีวิตเป็นเด็ก ดูฟัน ฯลฯ แต่ความจริงก็มีอยู่ว่า ผู้คนชาวกัวเตมาลาตามปกติ จะไม่มีประวัติทางการแพทย์ของตนเก็บไว้เป็นหลักฐาน ดังนั้น Snow จึงใช้เทคนิคใหม่โดยจะเปรียบเทียบ mitochondrial DNA ในเลือดของญาติที่ยังมีชีวิตอยู่กับ mt DNA ในกระดูก หรือผมของคนที่ตาย หากข้อมูลที่ได้ตรงกัน ก็แสดงว่าใครเป็นญาติใคร

ในเดือนกันยายนที่จะถึงนี้ Snow จะเป็นการสัมมนาเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับเรื่องให้บรรดาผู้พิพากษาสมาชิกของกลุ่มสิทธิมนษุ ยชนและตัวแทนรัฐบาลในองค์กรต่างๆ เพื่อจะได้ทราบสาเหตุและลักษณะการเสียชีวิตของคนโชคร้ายเหล่านั้น

ในที่สุดจะมีความสามารถในการให้ข้อมูล เวลาตนเองต้องเป็นพยานในศาล เพราะในประเทศกัวเตมาลา แพทย์มีหน้าที่เพียงวิเคราะห์ดูว่า คนตาย ๆ เพราะสาเหตุอะไรเท่านั้นเอง การที่จะวินิจฉัยว่าตายเพราะอุบัติเหตุ เป็นหน้าที่ของผู้พิพากษาซึ่งตามธรรมดาจะไม่มีความรู้ด้านวิทยาศาสตร์เลย

ขอขอบคุณ ข้อมูลที่มีประโยชน์จาก เว็บไซต์ สสวท.
เพื่อร่วมกันสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้บนโลกอินเตอร์เน็ต

ผู้มีบทความทางด้านวิทยาศาสตร์น่ารู้
สามารถส่งผลงานของท่านมาได้ที่ arunee@teeneemedia.com