เผยภาพกำเนิดดาวเคราะห์ยักษ์คมชัดที่สุดเท่าที่เคยมีมา

หอสังเกตการณ์ดาราศาสตร์ซีกโลกใต้แห่งยุโรป (ESO) เผยแพร่ภาพจานหมุนของกลุ่มก๊าซและฝุ่นในกลุ่มดาวสารถี (Auriga) ซึ่งอยู่ห่างจากโลก 520 ปีแสง โดยภาพนี้แสดงให้เห็นเหตุการณ์ขณะดาวเคราะห์ยักษ์กำลังถือกำเนิดขึ้น และเป็นภาพกำเนิดดาวเคราะห์ซึ่งมีความคมชัดที่สุดภาพหนึ่งเท่าที่เคยมีการบันทึกไว้

คาดว่าจานหมุนดังกล่าวเป็นมวลสารที่หลงเหลืออยู่หลังการก่อกำเนิดของดาวฤกษ์ AB Aurigae ซึ่งยังมีอายุน้อยราว 2-4 ล้านปี โดยกลุ่มก๊าซและฝุ่นเหล่านี้จะเย็นตัวลงและจับตัวกันเป็นดาวเคราะห์บริวารของดาวฤกษ์ที่เกิดก่อน

ผลการคำนวณจากทีมนักฟิสิกส์ดาราศาสตร์นานาชาติของ ESO ชี้ว่า ดาวเคราะห์ที่กำลังก่อตัวขึ้นจากจานหมุนดังกล่าวจะมีขนาดมหึมา เนื่องจากจานหมุนนี้มีอัตราการสะสมมวลในปริมาณสูงกว่ามวลของดาวพฤหัสบดี 4-13 เท่า ทำให้ดาวเคราะห์ดวงใหม่อาจใหญ่ยักษ์ยิ่งกว่าดาวพฤหัสบดีหลายเท่า

รายงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Astronomy & Astrophysics ระบุว่า ภาพดังกล่าวเป็นภาพที่ถ่ายด้วยรังสีอินฟราเรดย่านใกล้ โดยใช้อุปกรณ์สำรวจดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ SPHERE ที่ติดตั้งกับกล้องโทรทรรศน์ VLT ในประเทศชิลี แล้วนำข้อมูลภาพที่ได้เบื้องต้นมาประมวลผลร่วมกับข้อมูลจากกล้องโทรทรรศน์วิทยุ ALMA อีกครั้งหนึ่ง

ภาพขยายความละเอียดสูงยังเผยให้เห็นโครงสร้างบริเวณใจกลางของจานหมุน ซึ่งประกอบด้วยแขนเกลียวสองข้างที่คล้ายกังหันอย่างชัดเจน ซึ่งดร. แอนน์ ดูเทรย์ หนึ่งในสมาชิกทีมวิจัยจากห้องปฏิบัติการฟิสิกส์ดาราศาสตร์แห่งเมืองบอร์โดซ์ของฝรั่งเศส กล่าวอธิบายว่า

"โครงสร้างที่เป็นแขนเกลียวสองข้าง มีลักษณะตรงตามแบบจำลองทางทฤษฎีที่ทำนายไว้ว่า การสั่นพ้องของอนุภาคฝุ่นและก๊าซในจานหมุนจะทำให้เกิดโครงสร้างแขนเกลียวของกังหันแบบนี้ขึ้น ซึ่งจะช่วยดึงดูดให้มวลสารมารวมตัวกันเป็นวัตถุอวกาศที่ใหญ่กว่าเดิมเช่นดวงดาวต่าง ๆ รวมทั้งวงแหวนของดาวเสาร์และบรรดากาแล็กซีก็เกิดขึ้นจากกลไกแบบเดียวกัน"