พระที่นั่งบำรุงฤทัย หัวใจแห่งแผ่นดิน

หน้าแรกTeeNee อาหารสมอง ตำนานโลก พระที่นั่งบำรุงฤทัย หัวใจแห่งแผ่นดิน

พระที่นั่งหย่างซินเตี้ยน (养心殿) :พระที่นั่งบำรุงฤทัย หัวใจแห่งแผ่นดิน

ถ้าใครเป็นแฟนคลับละครย้อนยุคจีนในสมัยราชวงศ์ชิง โดยเฉพาะในยุคของพระเจ้าหยงเจิ่นหรือพระเจ้าเฉียนหลง เรื่อยไปจนถึงยุคปลายราชวงศ์ชิงยามพระพันปีหลวงซูซีไทเฮาครองอำนาจ ยามที่ใครสักคนต้องไปเข้าเฝ้าฮ่องเต้ในที่ประทับส่วนพระองค์ พระที่นั่งที่เหล่าพระเอก หรือไม่ก็นางเอก เรื่อยไปจนถึงตัวร้าย จะเข้าไปเพื่อจะเข้าเฝ้าฮ่องเต้ ร้อยทั้งร้อยคงไม่พ้นนามพระที่นั่ง "หย่างซินเตี้ยน" (养心殿) เป็นแน่

พระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนเป็นพระที่นั่งที่สร้างตั้งแต่ราชวงศ์หมิง นี้ชื่อขององค์พระที่นั่งมีความหมายว่า "ที่บำรุงพระทัย" ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของพระที่นั่งเฉียนชิงกง (乾清宫) ซึ่งเป็นที่ประทับหลักของฮ่องเต้ ตัวพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนแรกสร้างมีหน้าที่เป็นพระที่นั่งสำหรับทรงงาน และเป็นห้องเครื่องหลวงของฮ่องเต้ พระที่นั่งองค์นี้มีหน้าที่เป็นเช่นนี้เรื่อยมากระทั่งเข้าสู่ราชวงศ์ชิง ฮ่องเต้ในสมัยราชวงศ์ชิง ตั้งแต่ปฐมจักรพรรดิไปจนถึงรัชสมัยพระเจ้าคังซีมหาราชก็ทรงประทับในพระตำหนักเฉียนชิงกงเป็นหลักดังเช่นราชวงศ์หมิงเคยประทับ พระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนก็เป็นแค่พระที่นั่งทรงงานธรรมดาๆไม่ได้มีอะไรพิเศษ

พระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนพึ่งกลายเป็นหัวใจหลักของแผ่นดิน ด้วยกลายที่ประทับหลักของฮ่องเต้ในรัชสมัยของพระเจ้าหยงเจิ้น พระองค์ไม่ประทับในพระที่นั่งเฉียนชิงกงอย่างที่บูรพกษัตริย์ในราชวงศ์หมิงและในราชวงศ์ชิงประทับ พระองค์อ้างว่าพระราชบิดาคือพระเจ้าคังซีทรงประทับที่นี้จนกระทั้งเสด็จสู่สวรรคาลัย พระองค์คงไม่กล้าเทียบบุญของพระเจ้าคังซีโดยการประทับในพระที่นั่งองค์เดียวกันหรอก ด้วยเหตุนี้พระองค์จึงทรงหาที่ประทับใหม่ในพระราชวังต้องห้าม ในที่สุดก็ทรงเลือกพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยน

การที่พระเจ้าหยงเจิ้นเลือกพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนนั้นคงมีสาเหตุหลักสองสาเหตุ ประการแรกคือความปลอดภัยขององค์พระที่นั่งอย่างซินเตี้ยน พระที่นั่งเฉียนชิงกงอันเป็นที่ประทับหลักในรัชกาลก่อนๆเป็นพระที่นั่งที่ตั้งเด่นเป็นสง่าบนฐานที่ยกสูง รอบด้านเปิดโล่งโปร่งตาง่ายต่อการที่จะลอบเข้ามาสังหารยิ่งนักเพราะไม่มีกำแพงกั้นแต่อย่างใด แอบๆอยู่ในตำหนักเล็กตำหนักน้อยรอบๆพระที่นั่งแล้วค่อยๆปีนเข้ามาก็ได้แล้ว สำหรับพระมหากษัตริย์ผู้ที่มีศัตรูมากอย่างพระเจ้าหยงเจิ่นการประทับในอาคารเช่นนี้เหมือนกับการกำหนดวันสวรรคตสำหรับพระองค์เลยทีเดียว

ในทางตรงกันข้ามพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนมีอาคารบริวารล้อมรอบหลายชั้นดังปราการ อาคารบริวารเหล่านี้ล้วนมีคนอาศัยอยู่ ถ้าใครแอบเข้ามาบรรดาข้าเฝ้าขันทีที่อยู่โดยรอบก็ย่อมได้ยินแน่ เพราะจะเข้ามาได้นั้นมีทางเดียวคือการผ่านทะลุห้องที่พักของเรือนบริวาร ดังนั้นพระเจ้าหยงเจิ้นจึงสามารถวางพระทัยได้เลยว่าประทับอยู่ที่นี้ปลอดภัยแน่ เป็นกำแพงติดสัญญาณเตือนภัยโดยธรรมชาติ

ประการที่สองนอกจากเพื่อความปลอดภัยแล้วยังมาจากความสะดวก พระเจ้าหยงเจิ้งเป็นบุคคลยอดขยันแห่งยุค แม้พระองค์จะปฏิบัติต่อผู้ต่อต้านพระองค์อย่างเลือดเย็น แต่ว่าสำหรับราชกิพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยน (养心殿) :พระที่นั่งบำรุงฤทัย หัวใจแห่งแผ่นดินจดูแลประชาชนแล้วพระองค์จริงจังยิ่ง วันทั้งวันพระองค์ทอดพระเนตรฎีกานับพันๆฉบับ อ่านทุกอย่าง เขียนแก้ไขปัญหาทุกสิ่ง และเรียกขุนนางมาเข้าเฝ้าเพื่อรับสั่งถามประจำพระที่นั่งอย่างซินเตี้ยนปรกติเป็นพระที่นั่งทรงงานและห้องเครื่องอยู่แล้ว ถ้าเปลี่ยนเป็นที่บรรทมก็จะยิ่งสะดวก กล่าวคือ เดินออกจากห้องบรรทมก็เป็นท้องพระโรงทันที ไม่ต้องทรงลำบากเสด็จออกจากพระทั่งนั่งเฉียนชิงกงซึ่งเป็นพระที่นั่งในพระราชฐานชั้นกลางออกขุนนางข้างหน้าแต่อย่างใด และถ้าทรงหิว...ห้องเครื่องก็อยู่หลังพระที่นั่งพอดี แค่ออกพระโอษฐ์พระกระยาหารก็ส่งมาได้ถึงที่ ไม่ต้องรอเวลาให้เสียเวลาทรงงาน ด้วยความสะดวกปานฉะนี้พระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนจึงกลายเป็นที่ประทับของพระองค์ไปในที่สุด

หลังจากที่พระเจ้าหยงเจิ้นทรงประทับในพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนแล้ว ก็ส่งผลให้เกิดความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของที่ประทับในพระราชฐาน กล่าวคือ ฮ่องเฮาจากเดิมที่ประทับอยู่ในพระที่นั่งคุณหนิงกง (坤宁宫) ที่อยู่หลังพระที่นั่งเฉียนชิงกงก็ต้องย้ายที่ประทับตาม เพราะถ้ายังประทับอยู่ในพระที่นั่งองค์เดิมจะกลายเป็นประทับอยู่สูงกว่าพระราชสวามี โดยที่ประทับของฮ่องเฮานี้จะไม่มีกำหนดตายตัว แต่จะตามแต่พระอัธยาศัยของฮ่องเฮาว่าจะประทับอยู่ที่แห่งใด จะอยู่ในพระตำหนักส่วนพระองค์องค์ใดก็ได้ หรือจะประทับร่วมกับพระราชสวามีในด้านหลังพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนก็ได้

อาคารหลักของพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนนั้นเป็นอาคารสองหลังเชื่อมกัน แบ่งเป็นท้องพระโรงออกว่าราชการ เรื่อยไปจนเป็นที่ทรงงานด้านหน้า แล้วจะมีมุขกระสันเป็นทางเชื่อมต่อไปยังที่อาคารอีกหลังซึ่งใช้เป็นประทับ ตัวอาคารด้านหลังนี้เองจะมีปีกยื่นไปสองข้าง ปีกที่ยื่นไปด้านตะวันออกใช้เป็นที่ประทับของฮ่องเฮา มีชื่อเรียกว่า "ถีซุนถัง" (体顺堂) ปีกทางทิศตะวันตกเป็นที่ประทับของพระสนมชั้นสูง ปรกติแล้วจะเป็นชั้นกุ้ยเฟยขึ้นไป มีชื่อเรียกว่า "เยี่ยนสีถัง" (燕禧堂) ในรัชสมัยพระเจ้าทงจื้อ ที่พระนางซูอัน กับพระนางซูสีทรงเป็นผู้สำเร็จราชการคู่ ทั้งสองพระองค์ก็ประทับในปีกสองปีกนี้ โดยประทับพระองค์ละปีก พระนางซูอันทรงประทับในปีกตะวันออก ทำให้พระองค์ทรงมีฉายาว่าฮ่องไทเฮาตะวันออก หรือตงไท่โฮ่ว （东太后） ขณะที่พระนางซูซีทรงประทับที่ปีกฝั่งตะวันตกทำให้พระนางมีฉายาว่าฮ่องไทเฮาตะวันตก หรือซีไท่โฮว （西太后）

พระที่นั่งอย่างซินเตี้ยนเป็นพระที่นั่งที่ประทับหลักของฮ่องเต้ในสมัยราชวงศ์ชิงเรื่อยมานับตั้งแต่รัชสมัยพระเจ้าหยงเจิ้นเรื่อยไปจนรัชสมัยพระเจ้าปูยี เรื่องราวสำคัญๆของราชวงศ์ชิงล้วนเกิดในพระที่นั่งองค์นี้มากมายเกิดกว่าจะนับได้ ถือได้ว่าเป็นพระที่นั่งที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์การเมืองการปกครองอย่างยิ่งยวด

สำหรับนางในทั้งหลายนี้พระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนถือเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุดในชีวิตเลยก็ว่าได้ เพราะการที่นางในตั้งแต่ชั้นพระสนมไปจนชั้นนางข้าหลวงจะเข้าไปถวายงานฮ่องเต้ ปรกติแล้วก็จะเข้าไปถวายงานรับใช้ในพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยน โดยเฉพาะสำหรับพระสนมทั้งปวงแล้ว การเข้าถวายงานรับใช้ในห้องพระบรรทมก็คือถวายงานในพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยน เรียกได้ว่าการได้เข้าไปถวายงานในพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนถือเป็นจุดสูงสุดของนางในผู้นั้นเลยก็ว่าได้ หรือถ้าจะเอาให้สุดยอดจริงๆก็คือไม่ใช่แค่เข้าไปถวายงาน แต่เข้าไปร่วมประทับในพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนเลย ซึ่งผู้จะมีบุญวาสนาเช่นนั้นมีไม่มากนัก คนที่เด่นที่สุดในประวัติศาสตร์เห็นจะเป็นพระสนมเจิ่นเฟย （珍妃） พระสนมของพระเจ้ากวงซู่ (光绪皇帝) พระสนมผู้นี้มีที่ประทับหลักอยู่ในพระตำหนักจิงเหรินกง (景仁宫) แต่เอาเข้าจริงพระเจ้ากวงซูทรงโปรดให้ร่วมประทับในพระที่นั่งหย่างซินเตี้ยนโดยจัดหมู่ห้องใช้เลยทีเดียว

ด้วยความที่พระที่นั่งองค์นี้มีความสำคัญมากในฐานะเป็นที่ประทับหลักของฮ่องเต้ในสมัยราชวงศ์ชิง ชื่อขององค์พระที่นั่งอยู่ติดอยู่ในห้วงประวัติศาสตร์จีนอีกนานเท่านาน

กระทั่งในละครสมัยใหม่ที่เล่นย้อนยุคไปครั้งราชวงศ์ชิง ขื่อพระที่นั่งองค์นี้ก็ยังปรากฎอยู่ไม่ห่างหายแต่อย่างใด