“เตียง” จักรพรรดิในวังต้องห้าม กับสิ่งประดิษฐ์ต้านหนาว เย็นแค่ไหนก็อุ่นสบาย

แต่ละปีราชวงศ์หมิงและชิงต้องเผชิญความหนาวเย็นกว่า 150 วัน อุณหภูมิต่ำสุด -20 องศาเซลเซียส พระที่นั่ง และพระตําหนักสําคัญในพระราชวังล้วนหันหน้าไปทางทิศใต้ (หันหลังให้ลมหนาว) มีกําแพงสูงล้อมรอบ (บังลมหนาว) หลังคาสูงและมีโถงกว้าง (รับแสงมากขึ้น) ภายในห้องประดับผนัง (พรมขนสัตว์แบบแขวน) และประดับพื้น (พรมขนสัตว์แบบปู) มีเตียงพร้อมเตาทําความร้อน เตาผิง อ่างเตาถ่าน โคมปล่อยควัน เตาผิงมือ และเตาผิงเท้า ฯลฯ

วิธีสร้างความอบอุ่นที่มีประสิทธิภาพสูงสุดคือ ฝังท่อกระจายความร้อนไว้ใต้ดิน (หน่วนเก๋อ) ซึ่งมีในห้องบรรทมเพียงไม่กี่ห้องเท่านั้น เช่น ห้องบรรทมของหวงไทโฮ่ว (ตำแหน่งของพระมเหสีจักรพรรดิพระองค์ก่อน เทียบได้กับพระพันปีหลวง) จักรพรรดิ พระมเหสี และพระสนมขั้นเฟย มีบันทึกกล่าวว่า เมื่อเข้าฤดูหนาว ทุกวันเจ้านายแต่ละพระองค์จะได้รับถ่าน "หงหลัวท่าน" ที่ผสมเสร็จแล้ว (ไม้เนื้อแข็งที่ผ่านการเผา ตักใส่ตะกร้าทรงกลมขนาดเล็กซึ่งภายในทาด้วยดินสีแดง) กําหนดจํานวนตามแต่ละพระตําหนัก หวงไทโฮ่วได้รับ 120 จิน พระมเหสี 110 จิน หวงกุ้ยเฟย 90 จิน กุ้ยเฟย 75 จิน องค์หญิง 30 จิน องค์ชาย 20 จิน พระนัดดา 10 จิน

จั๋วจงจื้อ ซึ่งประพันธ์สมัยราชวงศ์หมิงเขียนไว้ว่า "อาคารทางขวา (ของเฉียนชิงกง หรือพระตำหนักแรกของพระตำหนัก 3 หลังในเขตพระราชฐานชั้นใน) ที่หันไปทางทิศตะวันออกเรียกว่าเม่าฉันเตี้ยน จักรพรรดิพระองค์ก่อน (หมายถึงจักรพรรดิเทียนฉี) โปรดให้สร้างเตียงพร้อมที่ทําความร้อนข้างใต้ไว้ที่พระตําหนักแห่งนี้ และเสด็จมาใช้เป็นประจํา"

พระราชวังต้องห้ามสมัยราชวงศ์หมิงก็มีการสร้างเตียงทําความร้อนแล้ว (เป็นสิ่งประดิษฐ์ของจักรพรรดิเทียนฉี่ผู้เชี่ยวชาญการช่าง) ด้วยเหตุนี้ในฤดูหนาวพระตําหนักก็มีอากาศอบอุ่นเหมือนฤดูใบไม้ผลิได้ แม้แต่ดอกไม้ต้นไม้ยังเติบโตได้ดี

ใต้พื้นพระตําหนักสําคัญหลายหลังของพระราชวังต้องห้ามล้วนฝังท่อกระจายควัน ซึ่งเชื่อมต่อกับเตียงทําความร้อน การฝังท่อกระจายควันไว้เช่นนี้ทําให้ความร้อนแพร่กระจายไปทั่วพื้นที่ ให้ความอบอุ่นแก่พระตําหนักทั้งหลัง และเพื่อให้พลังงานความร้อนหมุนเวียน จึงต้องทําช่องระบายอากาศไว้ที่ปลายท่อ ระบายควันออกจากล่างฐานอาคาร (มวลอากาศร้อนลอยขึ้น มวลอากาศเย็นตกลงด้านล่าง ทําให้พลังงานความร้อนอบอวลอยู่ตลอดเวลา)

จักรพรรดิเฉียนหลงนิพนธ์บทกวีตงเย่โอ่วเฉิง ความว่า

"ผู้คนโศกเศร้าเพราะฤดูหนาวกลางวันสั้น แต่เรารักฤดูหนาวเพราะราตรีที่ยาวนาน

 

 

ที่จุดเครื่องหอม โป๋ซานกําลังจุดสุ่ยเฉิน อีกเกสรดอกเหมยส่งกลิ่นหอม