คนไทยกินเผ็ด แต่ “พริก” ไม่ใช่ของไทย แล้วเรามีพริกกินแต่เมื่อไร?

วันนี้ เมื่อพูดถึงอาหารไทยใครๆ ก็นึกถึง รสชาติเผ็ด เผ็ด เผ็ด และเผ็ด แต่จริงๆ แรกเริ่มคนไทยไม่ได้กินเผ็ด อาหารรส เผ็ด ในปัจจุบันเป็นการคิดค้น ปรุงแต่ง ดัดแปลงกันในระยะหลังๆ คนไทยเราเพิ่งเริ่มกินเผ็ด กินพริก เมื่อ 400 ปี มานี้เอง ส่วนมนุษย์โลกเริ่มกิน "พริก" กันก่อนหน้านั้นนับเป็นพันๆ ปีมาแล้ว

หลักฐานของเดอ คานโดเล ( De Candolle) ที่เขียนไว้เมื่อ พ.ศ. 2429 ระบุว่า

 มีการค้นพบพริกแห้งอยู่ในสุสานของชาวเปรู ซึ่งมีอายุประมาณ 1,000 ปี แต่เอกสารของเม็กซิโกเขียนไว้ว่า ผู้คนในโลกรู้จักกินพริกมาก่อนหน้านั้นเสียอีก

ร่องรอยในถ้ำแถบอเมริกากลาง ให้ข้อมูลที่เชื่อถือว่า ผู้คนในอเมริกากลาง (Meso America) กินพริกกันนานกว่า 7,000 ปีก่อนคริสตกาล การกินพริกเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมของชาวอาซเทค (Aztec) ซึ่งเคยอาศัยอยู่ในพื้นที่ประเทศเม็กซิโกในปัจจุบัน และในภาษาอังกฤษคำที่เรียกพริกว่า ชิลี่ (Chili) ก็เป็นภาษาของชาวอาซเทค

แล้วพริกเดินทางไปทั่วโลก รวมถึงบ้านเราได้อย่างไร

เมื่อคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) เดินทางไปเสาะหาเครื่องเทศในทวีปอเมริกา โดยมี ปีเตอร์ มาร์ทิล (Peter Martyl) เป็นผู้ที่เก็บพริกจากอเมริกาติดมือกลับมา

ปีเตอร์เป็นใคร มาจากไหน รูปร่างหน้าตาเป็นอย่าไร ไม่มีใครทราบ เพราะในเอกสารสารานุกรมบันทึกไว้เพียงว่า เขาเป็นลูกเรือคนหนึ่งเท่านั้น ที่ได้หยิบพริกติดมือกลับมา

พริกที่ปีเตอร์นำมาจากทวีปอเมริกานั้น นำมาปลูกที่สเปนเมื่อ พ.ศ. 2096 ซึ่งก็ได้ผลผลิตดี ผู้คนในยุโรปจึงมีโอกาสลิ้มรสความเผ็ดของพริก และขยายพื้นที่การบริโภคพริกออกไปสู่พื้นที่อื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นอาหรับ, อินเดีย ฯลฯ โดยใน พ.ศ. 2143 พริกจากอินเดียก็แพร่หลายไปในประเทศจีน และภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งไทย

แล้วอาหารทั้งหลายก่อนที่จะมี "พริก" ก่อนที่จะมีคำว่า "เผ็ด" นั้นเป็นอย่างไร?

เราลองมาดูที่อาหารไทย อาหารที่ได้ชื่อในเรื่องความเผ็ด ดร.สุรีย์ ภูมิภมร เขียนไว้ว่า "ในสมัยก่อนที่ยังไม่มีพริกไทย พริกขี้หนู พริกชี้ฟ้า อาหารไทยก็คงจืดชืดและหนักเกลือ เราเริ่มกินพริกกันมาประมาณ 400 กว่าปีเท่านั้น วิวัฒนาการอาหาร เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและต่อเนื่องในทุกสังคมมนุษย์"

ขณะที่อาหารจีน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "อาหารเสฉวน" ภาพที่คนส่วนใหญ่นึกขึ้นได้ทันทีก็คือ "รสชาติเผ็ดร้อน" แต่นั้นคือสิ่งที่เพิ่งเกิดขึ้นในช่วงประมาณ 100 ปีนี้เอง ก่อนหน้านั้นท่านผู้อ่านอาจจคิดไม่ถึงว่า รสชาติอาหารเสฉวนเดิม (ก่อนมีพริกในจีน) คือ "รสหวาน" อาหารเสฉวนเพิ่งจะมีพริกเป็นเครื่องปรุงเมื่อ 200-300 ปีเท่านั้น โดยพริกจากอเมริกาใต้เริ่มเข้าไปในจีนทางมณฑลเหอหนัน และมณฑลเหอเป่ย ประมาณศตวรรษที่ 15 ในช่วงปลายราชวงศ์หมิง-ต้นราชวงศ์ชิง ก่อนแพร่หลายไปในมณฑลต่างๆ

เมื่อความเผ็ดร้อนของพริกทำให้รสชาติอาหารดีขึ้น การบริโภคพริกจึงเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว การปลูกพริกเพื่อเป็นอาหารขยายตัวไปในพื่นที่ต่างๆ เอเชียกลายเป็นแหลางผลิตพริกที่ใหญ่ที่สุดในโลก

ต้น พ.ศ. 2542 นักธุรกิจการเงินไทยได้เชิญ นายหลุยส์ มินเดซ (Luis Lopezlleza Mindez) องค์ปาฐกถาทางด้านการเงินระหว่างประเทศของเม็กซิโกมาพูดที่เมืองไทย นอกจากนี้นายมินเดซยังได้รับเชิญเดินทางไปเยี่ยมพื้นที่ชนบทของไทย เช่นที่จังหวัดยโสธร ฝ่ายต้อนรับทำส้มตำไว้ให้รับประทาน ทุกคนจดจ้องอยู่ที่ใบหน้าของเขา

เมื่อส้มตำคำแรกเข้านายมินเดซก็ปรากฏว่ามีรอยยิ้มบนใบหน้า นายมินเดซบอกกับคนไทยว่า อร่อยมากเผ็ดกำลังดี คุณรู้หรือเปล่าว่าเม็กซิโกเป็นชาติแรกในโลกที่ปลูกพริกกิน

เครดิตแหล่งข้อมูล : silpa-mag.com