ภัยเงียบไวรัสตับอักเสบซี ใครเสี่ยง!

              ไวรัสตับอักเสบซี เป็นสาเหตุที่สำคัญของตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง และมะเร็งตับในผู้ป่วยไทยเป็นจำนวนมาก นับเป็นภัยเงียบที่คอยคุกคามตับของผู้ป่วยโดยไม่มีอาการหลังจากได้รับเชื้อผู้ป่วยส่วนใหญ่จะไม่ทราบว่าเป็นไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรังจน 10-20 ปี จึงเกิดภาวะตับเสื่อมหรือเป็นตับแข็ง ซึ่งแม้เป็นตับแข็งแล้วผู้ป่วยส่วนมากก็ยังไม่มีอาการ จนกว่าตับจะเสื่อมมากถึงขั้นมีภาวะตับวาย หรือเป็นมะเร็งตับระยะท้ายจึงเริ่มมีอาการ

บุคคลที่มีความเสี่ยงอาจติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี คือ ผู้ที่เคยได้รับเลือดหรือส่วนประกอบของเลือด เช่น เกร็ดเลือด น้ำเลือด ก่อนปี พ.ศ. 2538 หรือบุคคลที่เคยมีประวัติใช้ยาเสพติดชนิดฉีดเข้าเส้นแม้แต่เพียงครั้งเดียวก็อาจติดได้ นอกจากนี้ผู้ที่นิยมสักตามร่างกายหรือผู้ที่มีการทำงานของตับผิดปกติอย่างต่อเนื่องก็ควรได้รับการตรวจหาว่าท่านมีการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรังหรือไม่ สำหรับความชุกในประเทศไทยมีประมาณร้อยละ 1-2 ของประชากร นั่นคือ อาจมีผู้ป่วยสูงถึงเกือบ 1 ล้านคน โดยไวรัสตับอักเสบซีจะอยู่อย่างเงียบๆ รอเวลาที่จะมีโรคในระยะลุกลาม ตับแข็ง หรือเกิดมะเร็งตับในอนาคต

หากท่านเป็นกลุ่มเสี่ยงดังกล่าวควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจว่าท่านเป็นไวรัสตับอักเสบซีหรือไม่ โดยแพทย์จะส่งตรวจสารภูมิต่อไวรัสตับอักเสบซี (Anti-HCV) หากผลเป็นบวกแสดงว่าท่านมีโอกาสสูงที่จะเป็นไวรัสตับอักเสบซี แพทย์จะตรวจเพื่อยืนยันเพิ่มเติม โดยการตรวจนับปริมาณไวรัส และตรวจหาสายพันธุ์ของไวรัสตับอักเสบซีต่อไปเพื่อประเมินสำหรับการรักษาสำหรับประเทศไทยส่วนใหญ่ของผู้ป่วยเป็นไวรัสตับอักเสบซีชนิดสายพันธุ์ที่ 3 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่รักษาง่ายด้วยยาอินเตอร์เฟอรอน นอกจากนั้นก็พบสายพันธุ์ที่1 และ 6

ในผู้ป่วยที่ได้รับการยืนยันว่าเป็นไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรัง ปัจจุบันการรักษามาตรฐาน คือการใช้ยาฉีดอินเตอร์เฟอรอน (Peg-Interferon) ทุกสัปดาห์ร่วมกับรับประทานยาไรบาไวรินทุกวัน เป็นเวลา 6 เดือนสำหรับสายพันธุ์ที่ 2 และ 3 หรือ 1 ปี สำหรับสายพันธุ์อื่น ๆ ก็มีโอกาสสูงที่จะหายขาดจากไวรัสตับอักเสบซี สิ่งที่ได้ประโยชน์อย่างมากสำหรับการรักษาก็คือ นอกจากจะทำให้ไวรัสหายขาดแล้วการอักเสบของตับหรือแม้แต่พังผืดในตับก็จะลดลงด้วย ลดความเสี่ยงที่จะเกิดตับแข็งและมะเร็งตับลงได้อย่างมาก

ข่าวดีสำหรับชาวไทยก็คือ การรักษาไวรัสตับอักเสบซี ซึ่งในอดีตดูเหมือนว่ามีราคาแพง แต่เนื่องจากประโยชน์ที่ได้จากการรักษามีมากมายและมีความคุ้มค่าในการรักษาอย่างมาก ดังนั้นในปัจจุบันยาสำหรับรักษาไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรัง โดยเฉพาะสายพันธุ์ที่ 2 และ 3 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่พบบ่อยนั้น ได้รับการบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติทำให้ผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบซีส่วนใหญ่ได้รับการรักษา โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใด ๆ ทั้งสิ้น หากท่านมีความเสี่ยงดังกล่าวควรรีบไปพบแพทย์ที่ดูแลท่าน เพื่อขอรับการตรวจหาไวรัสตับอักเสบซี และหากท่านเป็นไวรัสตับอักเสบซีจะได้ให้การรักษาจนหายขาดต่อไป

          อยากฝากท่านผู้อ่านทุกท่านไว้ว่า อย่าชะล่าใจ หากท่านมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีหรือทราบอยู่แล้วว่าเป็นไวรัสตับอักเสบซีโดยไม่มีอาการใด ๆ ท่านยังมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดตับแข็งและมะเร็งตับเมื่ออายุมากขึ้น ดังนั้น ไปตรวจเสียตั้งแต่วันนี้เพื่อจะได้รับการรักษาแล้วท่านจะห่างไกลจากโรคตับแข็ง มะเร็งตับ อันเป็นผลจากไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรัง

ข้อมูลจาก : รองศาสตราจารย์นายแพทย์ทวีศักดิ์ แทนวันดี