ในส่วนของเครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ของพระมหากษัตริย์ไทยนั้นมีปรากฏรายชื่อในศิลาจารึกเรื่องอภิเษกพระเจ้าเลอไทย เมื่อ พ.ศ. ๑๘๙๐ อยู่ ๓ สิ่ง คือ ๑. เศวตฉัตร ๒. พระขรรค์ชัยศรี๓. มงกุฎ ส่วนอีก ๒ สิ่งนั้นไม่ปรากฏว่าเป็นอะไร
ในครั้งนี้ จะเล่าถึงเรื่องพระมหาพิชัยมงกุฏ ซึ่งจัดเป็นสิ่งมงคลอันดับแรกในเครื่องราชกกุธภัณฑ์
พระมหาพิชัยมงกุฎ เป็นพระมหามงกุฎทองคำลงยาประดับ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธ-ยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เฉพาะองค์พระมหามงกุฎซึ่งไม่รวมถึงพระจอน สูง ๕๑ ซม. ถ้ารวมถึงพระจอนสูง ๖๖ ซม. มีน้ำหนัก ๗๓๐๐ กรัม
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แต่งเติมพระมหาพิชัยมงกุฎนี้โดยประดับเพชรขนาดใหญ่ที่ยอดพระมหามงกุฎ ๑ เม็ด และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานขนานนามเพชรเม็ดนี้ว่า "พระมหาวิเชียรมณี"
ความหมายของพระมหาพิชัยมงกุฎนี้ แสดงถึงยอดพระวิมานของพระอินทร์หรือเทพ พระมหามงกุฎนี้สร้างขึ้นในพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 1 ทำด้วยทองคำลงยาประดับเพชร
ครั้นถึงสมัยพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ทรงมีรับสั่งให้นำเพชรเม็ดใหญ่จากประเทศอินเดียมาประดับไว้บนยอดพระมหาพิชัยมงกุฎ
ซึ่งมีความหมายว่าเป็นของหนัก เป็นพระราชภาระของพ่ออยู่หัว เพราะต้องทรงแบกรับความทุกข์ ความโศก และโรคภัยของประชาชนทั้งปวง พระมหาพิชัยมงกุฎมีน้ำหนักกว่า 7.3 กิโลกรัม