ทำไมธนบัตรเวเนซุเอล่าถึงกลายเป็นแค่กระดาษไปได้

ข่าวธนบัตรเวเนซุเอล่าเกลื่อนพื้นไม่มีคนสนใจ แต่ กลับมีภาพคนตักน้ำเน่ามาใช้ เป็นภาพที่ถูกแชร์กันอย่างแพร่หลาย

มันเกิดขึ้นมาได้อย่างไร ที่ธนบัตร(ต่อไปจะเรียกว่าแบงค์)ไม่มีค่าได้ขนาดนั้น ทั้งหมดมันเกิดจากสิ่งที่เรียกว่า เงินเฟ้อ

การเกิดเงินเฟ้อมักจะเกิดขึ้นเมื่อประเทศใดประเทศนึง ค่าเงินตกลงอย่างต่อเนื่อง สาเหตุที่ค่าเงินตกอย่างต่อเนื่องคือ การไม่มีปัญญาชำระหนี้ต่างประเทศ การไม่มีปัญญาชำระหนี้ เกิดจากการที่ประเทศไม่มีรายได้ ไม่มีเงินมาหมุน กู้เพิ่มก็ไม่มีใครมาให้กู้ ภาษีที่เก็บมาได้ก็ไม่พอ

ในกรณีเวเนซุเอล่า เกิดจากการที่รัฐบาลมีรายได้จากภาษีประชาชนน้อยมาก กู้มาใช้ แล้วไปหวังรายได้จากน้ำมันมาใช้หนี้ แต่วันนึงราคาน้ำมันตกต่ำขายเท่าไหร่ก็ไม่พอใช้หนี้ แถมต้องเอามาดูแลประชาชน ถนนหนทาง น้ำไฟโรงพยาบาล ข้าราชการ เมื่อไม่มีเงินก็ต้องเอาเงินไว้ใช้จำเป็นก่อน ยังไม่อยากคืนหนี้ (บวกโดนอเมริกาคว่ำบาตรอีกดอกนึง)

เมื่อเจ้าหนี้เห็นว่า ประเทศนี้ไม่มีปัญญาหาเงินมาจ่าย ไม่มีปัญญากู้เงินมาจ่ายหนี้เก่า คราวนี้ความเชื่อถือในค่าเงินโบลิวาร์ก็เริ่มลดลง

ประเทศเวเนซุเอล่าเป็นประเทศที่สปอยล์ประชาชน แทบไม่มีการผลิตสินค้าอะไรในประเทศแม้แต่แป้งทำขนมปัง เกือบทุกอย่างต้องนำเข้า สิ่งนี่จึงเกิดขึ้น

สมมติว่า

-วันที่ 1 ร้านขนมปัง ต้องนำเข้าแป้งมา 1 ดอลล่าร์ ด้วยเงิน 100 โบลิวาร์ แล้วขายขนมปังในราคา 150 โบลิวาร์ กำไร 50 โบลิวาร์

-วันที่ 2 เพราะค่าเงินตกลง ร้านขนมปังต้องจ่ายค่าแป้ง 1 ดอลล่าร์ 110 โบลิวาร์ แล้วขายขนมปังในราคา 150 โบลิวาร์ กำไร 40 โบลิวาร์

-วันที่ 3 เพราะค่าเงินตกลง ร้านขนมปังต้องจ่ายค่าแป้ง 1 ดอลล่าร์ 120 โบลิวาร์ แล้วขายขนมปังในราคา 150 โบลิวาร์ กำไรแค่ 30 โบลิวาร์

-วันที่ 4 ร้านขายขนมปังบอกว่า ไม่ไหวขอขึ้นราคาขนมปังเป็น 170 โบลิวาร์ จะได้กำไร 50 โบลิวาร์เหมือนเดิม แต่ ที่ไหนได้ ค่าเงินตกต่ำลงไปอีก 1 ดอลล่าร์จะต้องใช้เงินถึง 150 โบลิวาร์ เหลือกำไรแค่ 20 โบลิวาร์

เป็นอย่างนี้ไปเรื่อยๆ ราคาขนมปังที่ขายจาก 150 โบลิวาห์ต่อก้อน กลายเป็น 1000 โบลิวาร์ต่อก้อน เพราะ ค่าเงินกลายเป็น 950 โบลิวาห์ต่อ 1 ดอลล่าร์

การที่ขนมปังก้อนเดิม มีราคาสูงขึ้น แม้จะใช้แป้งเท่าเดิม เพราะ ค่าเงินตกต่ำ แม้ค่าแป้งจะแค่ 1 ดอลล่าร์เหมือนเดิม แต่ ต้องใช้เงินโบลิวาห์มากขึ้น

นานเข้าๆ ขนมปังที่เคยมีราคา 150 โบลิวาร์ก็มีราคา 1,000,000 โบลิวาร์ ภายในระยะเวลาเพียง 1 ปี (ตัวเลขสมมติ) นี่คือภาวะเงินเฟ้อแบบอภิมหาอัครเฟ้อ Hyperinflation

คราวนี้ประชาชนก็ไม่มีรายได้มาจ่าย เพราะ ขนมปังก้อนนึงก็ 1 ล้านแล้ว ไหนจะค่าใช้จ่ายอย่างอื่นอีก แต่ เงินเดือนไม่สามารถขึ้นมาได้ทัน มีแต่จะตกงานด้วยซ้ำ จะเอาเงินที่ไหนไปซื้อขนมปัง

อีกสักพักนึง ร้านขนมปังก็ต้องปิดตัวลง เพราะ คนมาซื้อน้อยลง เพราะคนกินไม่มีปัญญาจ่าย ร้านก็ไม่สามารถมีกำไร ต่อให้มีกำไร กำไรที่ได้แต่ละวันก็มีค่าน้อยลงๆไปทุกๆวัน ร้านไม่มีเงินไปจ่ายค่าแป้งจากต่างประเทศ เมื่อไม่มีแป้ง ก็ไม่มีขนมปัง ร้านก็ปิดตัว คนงานก็ตกงาน

คนขับแท็กซี่ก็ต้องจอดรถ เพราะ ค่าอะไหล่ซ่อมรถนำเข้ามาแพงมาก ทุกกิจการเจอปัญหาเดียวกันหมด กดเอทีเอ็มแต่ละที เงินที่ออกมาซื้อกาแฟแก้วนึงยังไม่พอ

ร้านขนมปัง ที่มีน้อยลง คนก็ยิ่งแย่งกันซื้อขนมปัง จาก 1 ล้านโบลิวาร์ กลายเป็น 2 ล้าน กลายเป็น 3 ล้าน และกลายเป็นปิดกิจการทุกร้าน 

กาแฟ น้ำมันพืช กล้วย ไข่ไก่ นมเด็ก ยารักษาโรค หลอดไฟ อุปกรณ์การแพทย์ทุกอย่าง ไม่มีการนำเข้าเพราะ ไม่มีเงินไปจ่าย แม้จะมียาขายเช่น ยาแก้ปวดหัว ก็จะราคาสูงมาก ทุกอย่างหยุดนิ่งไปหมด

เวเนซุเอล่าก็มาถึงวันที่ มีเงินเท่าไหร่ ก็ซื้ออะไรไม่ได้ เพราะ แพง หรือ ไม่มีให้ซื้อ ถือข้ามชายแดนไปโคลัมเบีย เค้าก็ไม่เอา เงินของเวเนซุเอล่าจึงกลายเป็นกระดาษ เอาไปเช็ดปากยังไม่มีค่าพอเลย เราจึงเห็นภาพนี้แพร่กระจายทางโซเชียลเนทเวิร์คอย่างแพร่หลาย

ดังนั้น เวลาที่ประเทศใดประเทศหนึ่ง ที่มีความมั่นคงทางค่าเงิน มีค่าเงินที่แข็งแรง มีทุนสำรองเงินตราที่มากมาย จึงเป็นเรื่องที่น่าอบอุ่นใจและควรยินดีร่วมกันเป็นอย่างยิ่ง ค่าเงินที่แข็งแกร่ง เสมือนมีทอง ข้ามไปชายแดนพม่า ลาว เขมร เขาอยากได้เงินบาทของเรามากกว่าเงินของเขา ที่ไม่รู้พรุ่งนี้จะเป็นกระดาษหรือไม่