แผ่นดินแม่ ต้นกำเนิดมนุษย์ยุคใหม่อยู่ในประเทศบอตสวานา

นักพันธุศาสตร์ชาวออสเตรเลียเสนอแนวคิดใหม่เรื่องแหล่งกำเนิดของเผ่าพันธุ์มนุษย์โฮโมเซเปียนส์ โดยชี้ว่าถิ่นฐานเดิมที่มนุษย์ยุคใหม่ได้ถือกำเนิดขึ้นเป็นแห่งแรกเมื่อราว 2 แสนปีก่อน อยู่ที่ริมทะเลสาบและพื้นที่ชุ่มน้ำทางตอนใต้ของแม่น้ำแซมเบซี (Zambesi) ในประเทศบอตสวานา

     แนวคิดดังกล่าวตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสาร Nature ฉบับล่าสุด โดยได้ข้อสรุปมาจากผลการวิเคราะห์พันธุกรรมของชาวแอฟริกันกว่า 1,200 คนจากทั่วพื้นทวีป

ซึ่งพบว่าไมโทคอนเดรียลดีเอ็นเอ (Mitochondrial DNA) สารพันธุกรรมชนิดหนึ่งที่มนุษย์รับสืบทอดมาจากบรรพบุรุษฝ่ายมารดา ชี้ว่ามนุษย์ทุกคนในปัจจุบันล้วนสืบเชื้อสายมาจากหญิงผู้หนึ่งที่อาศัยอยู่ทางตอนใต้ของแอฟริกา

ศาสตราจารย์ วาเนสซา เฮย์ส์ นักพันธุศาสตร์และมานุษยวิทยาจากสถาบันวิจัยทางการแพทย์การ์วาน (Garvan Institute of Medical Research) ของออสเตรเลียบอกว่า

จากการวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุกรรม ผสมผสานกับการใช้ข้อมูลทางธรณีวิทยาและแบบจำลองคอมพิวเตอร์ที่ช่วยทำนายการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศในยุคโบราณ ทำให้ทราบว่ามนุษย์ยุคใหม่ได้ถือกำเนิดและตั้งถิ่นฐานอยู่ในบอตสวานานานถึง 70,000 ปี ก่อนจะมีการอพยพครั้งใหญ่ 2 ครั้ง ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่นำไปสู่การอพยพย้ายถิ่นออกจากแอฟริกาของมนุษยชาติ

ศ. เฮย์ส์ชี้ว่า แผ่นดินแม่ของมนุษย์ยุคใหม่อยู่ในบริเวณพื้นที่ชุ่มน้ำที่อุดมสมบูรณ์ริมทะเลสาบมักกาดิกกาดี (Makgadikgadi) ทางตอนเหนือของบอตสวานา ซึ่งในปัจจุบันสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปทำให้พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นแอ่งเกลือที่แห้งแล้งไปเสียแล้ว

"แหล่งกำเนิดของมนุษย์ยุคใหม่มีความอุดมสมบูรณ์และเหมาะสมจะเป็นที่อยู่อาศัยของทั้งคนและสัตว์ป่า แต่ในเวลาต่อมาเมื่อพื้นที่สีเขียวขยายตัวออกไปมากขึ้น มนุษย์จากบอตสวานาจึงได้เริ่มออกสำรวจและอพยพตามฝูงสัตว์ออกไปตั้งถิ่นฐานในแหล่งอื่น ๆ ถึงสองระลอกด้วยกัน โดยเดินทางไปยังทิศตะวันออกเฉียงเหนือเมื่อ 130,000 ปีก่อน และอีกครั้งไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ เมื่อ 110,000 ปีก่อน "

"การอพยพสมัยแรกเริ่มสองครั้งนี้ ปูทางไปสู่การย้ายถิ่นครั้งใหญ่ของมนุษยชาติ ซึ่งพากันเดินทางออกจากทวีปแอฟริกาเมื่อหลายหมื่นปีก่อนและกระจายกันไปตั้งถิ่นฐานทั่วโลก" ศ. เฮย์ส์กล่าว

อย่างไรก็ตาม แนวคิดใหม่เรื่องแหล่งกำเนิดมนุษย์ของ ศ. เฮย์ส์ ขัดแย้งกับหลักฐานจากซากฟอสซิลกะโหลกมนุษย์โฮโมเซเปียนส์ที่เก่าแก่ที่สุดถึง 195,000 ปี ซึ่งพบในเอธิโอเปียก่อนหน้านี้ โดยซากฟอสซิลดังกล่าวทำให้นักวิทยาศาสตร์บางกลุ่มเชื่อว่า มนุษย์ยุคใหม่มีต้นกำเนิดในทางตะวันออกของทวีปแอฟริกา

มีผู้เชี่ยวชาญจำนวนหนึ่งแสดงความสงสัยต่องานวิจัยของ ศ. เฮย์ส์ ด้วยเช่นกัน โดยชี้ว่าวิธีวิเคราะห์พันธุกรรมที่เธอใช้ไม่สามารถจะสืบสาวไปถึงต้นกำเนิดของมนุษย์ยุคใหม่ได้ลึกมากพอ ดังนั้นถิ่นที่เกิดของโฮโมเซเปียนส์ตามที่งานวิจัยของเธอระบุ จึงเป็นเพียงแหล่งกำเนิดของมนุษย์ยุคใหม่บางกลุ่มเท่านั้น ซึ่งปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่เชื่อว่าโฮโมเซเปียนส์ถือกำเนิดขึ้นพร้อมกันในหลายพื้นที่ของแอฟริกา

เครดิตแหล่งข้อมูล : bbc.com/thai