ยิ่งปั่น ยิ่งตัน จริงไหม

กรณีที่ยิ่งปั่นหูแล้วยิ่งตัน โดยส่วนใหญ่แล้ว เวลาที่เราปั่นหูเรามักจะเข้าใจว่าเราเอาคอตตอนบัตเข้าไปแล้วเราจะควักตัวขี้หูออกมา แต่ว่าบางทีตรงส่วนปลายเราไม่เห็น เวลาที่เราปั่นเข้าไปปุ๊บ ตรงปลายขี้หูมันอาจจะยิ่งเข้าไปตันในหู อาจจะทำให้เกิดภาวะขี้หูอุดตันได้มากขึ้นจริง

โดยส่วนใหญ่แล้ว ถ้าเวลาที่เราอาบน้ำ แล้วเกิดมีน้ำเข้าหู จริง ๆ ก็ไม่แนะนำให้ปั่นหูเหมือนกัน แนะนำว่าอาจจะใช้คอตตอนบัตซับตรงปลายรูหู แล้วก็เอียงนิดหนึ่ง เพื่อซับตรงบริเวณปลายรูหูให้น้ำออกแค่นั้นก็พอ แต่ถ้าเรายิ่งปั่นเข้าไป มันมีโอกาสที่ขี้หูจะเกิดการอุดตันได้มากขึ้น แล้วถ้ายิ่งอุดตันแน่น การได้ยินก็อาจจะยิ่งมีปัญหาได้มากขึ้น

ขี้หูอุดตัน ส่งผลอะไร

ส่งผลกระทบแน่นอน คือ กรณีที่ขี้หูอุดตันมาก ๆ จะทำให้มีภาวะการได้ยินบกพร่อง โดยเฉพาะในเรื่องของการนำเสียงบกพร่อง เพราะฉะนั้น คนไข้อาจจะรู้สึกหูอื้อ หรือการได้ยินที่ลดลงได้หลังจากที่เกิดภาวะขี้หูอุดตันได้ เวลาที่เราปั่นหู อาจจะไม่ได้ทำให้เกิดแค่ขี้หูอุดตันอย่างเดียวก็ได้ อาจจะทำให้มีภาวะการถลอกหรือเกิดเป็นแผลของบริเวณรูหูชั้นนอก ซึ่งอาจจะนำไปสู่การติดเชื้อ เกิดภาวะหูชั้นนอกอักเสบ หรือถ้ายิ่งกว่านั้น เราแคะแล้วลึกเกินไป อย่างเช่น กรณีที่เราใช้ไม้แคะหูแหลม ๆ แล้วเกิดเราลึกเกินไป อาจจะไปเกิดการบาดเจ็บของบริเวณเยื่อแก้วหูตามมาได้ ซึ่งก็จะมีผลเสียได้เช่นกัน

เราจำเป็นต้องแคะขี้หูไหม

การเขี่ยเอาขี้หูออก ถ้าทำโดยผู้เชี่ยวชาญหรือหมอจะไม่ค่อยอันตราย เพราะว่าคุณหมอจะมีกล้องที่จะส่องดูว่าเราเขี่ยถึงไหน หรือว่าโดนแก้วหูหรือยัง หรือว่าเอาออกหมดไหม และเขี่ยแค่ตรงบริเวณตัวขี้หู ก็จะไม่ได้ไปโดนตัวเยื่อบุหรือผนังหู แต่ถ้าเราทำเองแล้วไปเขี่ยโดนแก้วหูหรือเขี่ยโดนผนังรูหู ก็อาจจะทำให้เกิดภาวะการบาดเจ็บของหูชั้นนอกได้

ถ้ารูหูปกติดี ช่องหูปกติดี ไม่ได้มีภาวะผิดปกติของช่องหู เช่น มีภาวะรูหูแคบ หรือว่ามีภาวะติดเชื้อของรูหูชั้นนอก หมอแนะนำว่าไม่ต้องทำความสะอาดรูหูเลย เพราะว่าลักษณะของขี้หู เทียบง่าย ๆ ก็คล้าย ๆ กับขี้ไคล มันหลุดลอกออกเองได้โดยเฉพาะเวลาที่เราขยับใบหน้า เราเคี้ยวอาหาร มันหลุดลอกออกเองได้ ยกเว้นแต่ว่าบางคนมีปัญหาผิดปกติ อย่างเช่น ไปดำน้ำ ว่ายน้ำมา แล้วมีน้ำสกปรกเข้าไป ทำให้กลไกการขับขี้หูเสียไป ซึ่งการสังเกตก็คือ ดูว่าหากมีการได้ยินที่ผิดปกติ มีปวดหู มีหนองออกหู หรือมีกลิ่นที่ผิดปกติ อันนี้ควรมาพบแพทย์

เราไม่จำเป็นที่จะต้องแคะหรือปั่นขี้หูเพราะโดยปกติแล้ว ขี้หูจะมีการหลุดออกเองโดยธรรมชาติ โดยเฉพาะเวลาที่เราเคี้ยวอาหาร หรือเรามีการขยับของใบหน้า โดยส่วนใหญ่แล้วมันมักจะหลุดออกเองได้

อ.พญ.นวรัตน์ อภิรักษ์กิตติกุล ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล