เปิดปูมหลังปมขัดแย้ง อิสราเอลVS ปาเลสไตน์ ทะเลาะกันเรื่องอะไร?

ความขัดแย้งของ 2 ชนชาติ "อิสราเอล" และ "ปาเลสไตน์" มีมาไม่ถึงร้อยปี แต่รากของชนวนปัญหากลับก่อกำเนิดฝังลึกมายาวนานนับพันปี ที่ดูเหมือนว่าหนทางแห่งการสันติภาพคงไม่มีวันเกิดขึ้นในเร็ววัน
ยิว-เจ้าของพื้นที่เดิมอิสราเอล

ในอดีตยุคสงครามล่าอาณานิคม "อิสราเอล" เป็นพื้นที่ระหว่างกลางของการทำสงคราม "แอฟริกา-เอเชีย-ยุโรป" การสู้รบทำให้ "ชาวยิว" ที่อาศัยแต่ดั้งเดิมในอิสราเอลต้องละทิ้งถิ่นฐาน กระจายตัวเดินทางสู่หลายพื้นที่ในโลก

แต่การจากไปของชาวยิว ไม่ได้ทิ้งความว่างเปล่าไว้ในดินแดนอิสราเอล ที่นี่กลายเป็นแหล่งรวมของคนหลากหลายเชื้อชาติ ทั้งโรมัน กรีก เปอร์เซีย ต่างเข้ามาจับจองพื้นที่ สร้างอาณาเขตพื้นที่อาศัยของตนเอง และสร้างนครศักดิ์สิทธิ์ "เยรูซาเล็ม" หนึ่งในนครที่เก่าแก่ที่สุดของโลก ศูนย์รวม 3 ศาสนา "คริสต์-อิสลาม-ยูดาห์"

กำเนิดปาเลสไตน์
ช่วงต้นศตวรรษที่ 16 เยรูซาเล็มและดินแดนโดยรอบตกเป็นเมืองขึ้นของมหาจักรวรรดิออตโตมัน (ตุรกีในปัจจุบัน) และถูกตั้งชื่อใหม่เป็น "ปาเลนสไตน์" ชาวอาหรับที่อยู่ในนั้นถูกเรียกว่า "ชาวปาเลสติเนียน" กระทั่งสงครามโลกครั้งที่ 1 ช่วงปี 2457-2461 อังกฤษทำสนธิสัญญาบัลฟอร์กับชาวยิว สัญญาว่าถ้าชาวยิวช่วยอังกฤษรบจนชนะ จะยกดินแดนปาเลสไตน์ให้

และแน่นอน ประวัติศาสตร์ที่ถูกส่งต่อกันมาถึงอดีตที่เคยอยู่ในพื้นที่เดิม ทำให้ชาวยิวตั้งใจและเต็มใจช่วยรบ เพื่อหวังกลับคืนสู่บ้านเกิดที่บรรพบุรุษเคยอยู่มานานหลายพันปีแต่ในขณะเดียวกัน อังกฤษที่กลัวแพ้สงคราม ก็ทำสนธิสัญญาซ้อนอีกฉบับ แต่ทำกับชาวปาเลสติเนียน บอกว่าถ้าช่วยรบกับเยอรมัน จะคืนอิสรภาพให้ปาเลสไตน์ และสุดท้ายอังกฤษและฝ่ายสัมพันธมิตรเป็นฝ่ายชนะสงครามโลกครั้งที่ 1 ชาวยิวเดินทางเข้าสู่ปาเลสไตน์ ขณะที่ชาวปาเลสติเนียนที่อยู่เดิมก็เริ่มโวยวาย เพราะไม่ต้องการให้เชื้อชาติอื่นเข้ามา

ประเทศอิสราเอล
ความขัดแย้งระหว่าง 2 เชื้อชาติจึงเริ่มต้นขึ้น ยิวอ้างตัวว่าอยู่มานานหลายพันปี ปาเลสติเนียนก็อ้างว่าสร้างเมืองใหม่มาแล้วหลายร้อยปี ความขัดแย้งทวีความรุนแรงขึ้น เรื่อยยาวจนถึงสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อสหประชาชาติถูกก่อตั้งขึ้น จึงถูกใช้เป็นเครื่องมือระงับข้อพิพาทของ 2 เชื้อชาตินี้ โดยที่ประชุม UN มีมติ 31:13 ในปี 2490

แบ่งปาเลสไตน์เป็น 2 ส่วน และให้เยรูซาเล็มอยู่ตรงกลาง ครอบครองร่วมกัน
พื้นที่ที่ยิวได้ไป ยิวจึงประกาศเอกราชและตั้งชื่อว่า "ประเทศอิสราเอล" เมื่อวันที่ 14 พ.ค.2491 แต่ปาเลสนิเนียนในดินแดนปาเลสไตน์ ไม่เห็นด้วยอย่างที่สุด พวกเขามองว่ายิวชุบมือเปิบ และเป็นการไม่สมควรที่นำเอาศาสนาอื่น (ยิวนับถือศาสนายูดาห์) มาไว้ท่ามกลางพื้นที่ศาสนาอิสลาม (ปาเลสไตน์ และหลายประเทศโดยรอบ ต่างนับถือศาสนาอิสลาม แม้จะคนละนิกายก็ตาม)

เวสต์แบงค์-ฉนวนกาซา
เมื่ออิสราเอลประกาศเอกราชแล้ว ย่อมหมายถึงอังกฤษไม่จำเป็นต้องดูแลอีกต่อไป อิสราเอลต้องเผชิญหน้าอย่างโดดเดี่ยวกับสงครามจากฝ่ายอิสลาม จากการรวมตัวกันหลายประเทศ อียิปต์ จอร์แดน ซีเรีย เลบานอน อิรัก ที่จับมือกับชาวปาเลสติเนียน

แม้ต้องสู้เพียงลำพัง แต่อิสราเอลกลับเอาชนะจนหลายประเทศยอมสงบศึก และอิสราเอลยังได้พื้นที่เพิ่มให้กับประเทศตนเอง และตั้งไว้เพื่อเป็นกันชนระหว่างตนกับประเทศศัตรู โดยชัยชนะครั้งนี้ อิสราเอลใช้เวลารบเพียง 6 วันเท่านั้น จนได้ชื่อว่า สงคราม 6 วัน หรือ Six-day war ในปี 2510

เวสต์แบงค์ พื้นที่ทางตะวันออก กั้นระหว่างอิสราเอลและจอร์แดน ฉนวนกาซา พื้นที่ด้านตะวันตก กั้นระหว่างอิสราเอลและอียิปต์

กำเนิด PLO
ชัยชนะของอิสราเอล ทำคนที่ไม่พอใจมากที่สุดคือ ดินแดนปาเลสไตน์ เพราะพื้นที่ที่อิสราเอลได้มา นั่นหมายถึงสัดส่วนพื้นที่ของปาเลสไตน์ที่ UN จัดสรรให้ค่อย ๆ หายไป เมื่อทำสงครามกันซึ่งหน้าแล้วไม่ชนะ ชาวปาเลสติเนียนจึงก่อตั้ง "องค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ หรือ Palestine Liberation Organization : PLO" พร้อมผู้นำที่ชื่อ "ยัตสเซอร์ อาราฟัต (Yasser Arafat) พร้อมความตั้งใจใหม่คือ สู้รบแบบกองโจร ที่เน้นเข้ามาสร้างความวุ่นวายในเขตประเทศอิสราเอลนานหลายปี

แต่ก็ทำอะไรอิสราเอลไม่ได้ นอกจากเพิ่มความตึงเครียดระหว่างกันขึ้นเรื่อยๆ

จนกระทั่ง PLO มองว่าการใช้ความรุนแรงไม่ก่อให้เกิดประโยชน์และยิ่งทำให้เกิดความสูญเสีย จึงยอมลดท่าทีลงเพื่อให้ชาวปาเลสติเนียนที่เหลือยังคงมีแผ่นดินอาศัยอยู่ต่อไป

อิสราเอล-ฮามาส
ความฮึกเหิมจากชัยชนะทำให้อิสราเอลไม่ใช้วิธีสันติเพื่อการอยู่ร่วมกับปาเลสไตน์อีกต่อไป ชาวยิวในอิสราเอลเริ่มกระจายตัวไปอยู่ในพื้นที่ฉนวนกาซา และเขตเวสต์แบงค์ เพื่อค่อยๆ ไล่ที่ชาวปาเลสติเนียนที่นั่น โดยที่ฝั่งปาเลสไตน์เองก็ไม่สามารถทำอะไรได้เลย

แต่ในปี 2530-2536 ชาวอิสราเอลขับรถชนชาวปาเลสไตน์ 4 คนเสียชีวิต ทำให้เกิดการลุกฮือของประชาชนปาเลสติเนียน การประท้วงครั้งนั้นกินเวลานานถึง 6 ปี มีชาวปาเลนติเนียนเสียชีวิตเกือบ 2,000 คน และชาวยิวเสียชีวิต 277 คน นานาชาติเข้ามามีบทบาทโดยการทำข้อตกลงออสโลในปี 2536 แบ่งเขตเวสต์แบงค์เป็น 3 ส่วน และให้ปาเลสไตน์ปกครองตนเอง (เรียกเหตุการณ์นี้ว่า อินติฟาเฎาะฮ์ครั้งที่ 1 : First Intifada )

ในขณะที่หลายฝ่ายพยายามเจรจาอย่างสันติอยู่นั้น มีชาวปาเลสติเนียนหัวรุนแรงอีกกลุ่มที่มองว่า สันติภาพไม่ช่วยอะไร และกลุ่ม PLO ดูอ่อนข้อเหลือเกิน จึงสร้างกลุ่มใหม่ขึ้นมาชื่อว่า "กลุ่มฮามาส (Hamas)" เป็นกองกำลังติดอาวุธ และปฏิเสธการเจรจาอย่างสันติทุกรูปแบบ โดยส่งมือระเบิดพลีชีพเข้าไปในอิสราเอล จนทำให้สันติภาพของอิสราเอลและปาเลสไตน์สะบั้นลง

อิสราเอลยั่วยุ
อีกเหตุการณ์ที่ยิ่งสร้างความขัดแย้งคือในปี 2543-2548 ฝ่ายค้านของอิสราเอลเข้าไปยังมัสยิดในนครเยรูซาเล็ม สร้างความไม่พอใจให้ชาวมุสลิมในปาเลสไตน์อย่างมาก พวกเขามองว่านั่นคือการดูหมิ่นทางศาสนา ทำให้เกิดการปะทะกันยาวนาน 5 ปีต่อมาอีก (เรียกเหตุการณ์นี้ว่า อินติฟาเฎาะฮ์ครั้งที่ 2 : Second Intifada)

แม้จะมีเสียงคัดค้านและไม่เห็นด้วยจากนานาประเทศต่อการกระทำของอิสราเอล แต่ก็ไร้การตอบกลับใดๆ อิสราเอลยังคงเลือกใช้ความรุนแรงขับไล่ชาวปาเลสติเนียน

คู่ขัดแย้งชัดเจน อิสราเอล-ฮามาส
ขณะที่ความขัดแย้งของ 2 เชื้อชาติยังดำเนินไป ความขัดแย้งภายในปาเลสไตน์ก็ดำเนินอยู่ เมื่อกลุ่ม PLO และกลุ่มฮามาส เลือกใช้วิธีการปกครองคนในพื้นที่ด้วยการเลือกตั้ง และผลก็ออกมาว่ากลุ่มฮามาสชนะ และการประกาศกร้าวถึงความแข็งแกร่งของตนคือเข้ายึดครองพื้นที่ฉนวนกาซาได้สำเร็จ ชาวอิสราเอลต้องอพยพออกจากพื้นที่ แต่ก็ตั้งกองกำลังไว้บริเวณชายแดนฉนวนกาซา เพื่อป้องกันการลุกล้ำของกลุ่มฮามาส

หลังจากนั้น กลุ่มฮามาสก็ดำเนินการรบกับอิสราเอลมาตลอด สร้างความขัดแย้งแทนสันติภาพ อิสราเอลใช้การสร้างกำแพงกั้นบริเวณชายแดนฉนวนกาซา นั่นหมายถึงประชาชนที่อยู่ในฉนวนกาซาถูกตัดขาดจากการช่วยเหลือใดๆ ทั้งสิ้น สาธารณสุข อาหาร ยา สุขอนามัย

และแน่นอนว่าสหประชาชาติต้องยื่นมือเข้ามาช่วย โดยอ้างความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม รวมถึงองค์กรระดับโลกอีกมากมาย เช่น EU, สหรัฐฯ ก็พยายามเข้ามาพูดคุย แต่ดูเหมือนว่าเป็นการแก้ปัญหาปลายเหตุเท่านั้น เพราะต้นตอของปัญหายังคงอยู่

เครดิตแหล่งข้อมูล : thaipbs